From: zwartesmurf@gmx.net
Date: 02 Mar 2002 11:16 uur
Vanaf volgende week beschikt de politie over een nieuw opsporingsmiddel:
de IMSI-catcher. Dankzij dit apparaat kunnen opsporingsdiensten het
telefoonnummer achterhalen van mobiele telefoons met pre-paid kaarten.
Criminelen opgelet: wie denkt veilig met zijn vooruitbetaalde mobiele
telefoon duistere zaken te kunnen bespreken omdat de politie toch niet weet
welke telefoon ze moet afluisteren, kan binnenkort van een koude kermis
thuiskomen. De politie beschikt namelijk vanaf volgende week over een
nieuw opsporingsmiddel om gebruikers van mobiele telefoons met een pre-
paidkaart te kunnen achterhalen. Met behulp van de zogenaamde IMSI-
catcher kan de politie het IMSI-nummer van een mobiele telefoon
achterhalen. Telefoonaanbieders kunnen met deze gegevens een
bestandsanalyse uitvoeren om te achterhalen welk telefoonnummer
correspondeert met het IMSI-nummer. Vervolgens kunnen de
opsporingsautoriteiten de mobiele telefoon gericht afluisteren.
Hoe werkt dit nu in de praktijk? Een observatieteam volgt een verdachte,
waarvan wel bekend is dat hij vaak mobiele telefoons gebruikt, maar
waarvan het nummer niet te achterhalen is. Dat kan bijvoorbeeld omdat de
verdachte gebruik maakt van pre-paid telefoonkaarten. Maar het is ook van
toepassing als de verdachte een buitenlands nummer gebruikt dat niet te
achterhalen is. In de toekomst kan de IMSI-catcher trouwens ook ingezet
worden tegen andere vooruitbetaalde communicatie- of mobiele
internetdiensten.
In het busje van het observatieteam staat de IMSI-catcher, bediend door
een technicus van het Korps Landelijke Politiediensten. Als de technicus de
IMSI-catcher aanzet doet het apparaat zich voor als een steunzender van
het GSM-netwerk. Alle mobiele telefoons in de omgeving van deze
nepsteunzender worden geforceerd om zich te boeken bij deze
nepsteunzender. Zodra de telefoons zich omboeken meldt het `netwerk' dat
het tijdelijke identificatiegetal van de telefoon (Temporary Mobile
Subscriber Identity) niet meer geldig is. De mobiele telefoon meldt zich dan
automatisch opnieuw aan met zijn IMSI-nummer bij de nep-cel. De IMSI-
catcher registreert dit IMSI-nummer. Nadat dit is gebeurd zet de technicus
het apparaat weer uit. De telefoon meldt zich opnieuw aan, nu bij het echte
netwerk. De gebruiker van de telefoon merkt - als het goed is - niets van de
grote wisseltruc die toegepast is. Vervolgens moet het observatieteam nog
twee tijdstippen en locaties vastleggen waarop de verdachte zijn mobiele
telefoon gebruikt.
De opsporingsdienst beschikt nu over het IMSI-nummer van de mobiele
telefoon waarmee de verdachte belt, het tijdstip waarop gebeld is en de
locatie waar gebeld is. Vervolgens worden de telefoonaanbieders benaderd.
In de databestanden van de telefoonaanbieder is opgeslagen welk
telefoonnummer bij welk IMSI hoort. Door met de gegevens van de
opsporingsambtenaar de databestanden te doorploegen, kan de
telefoonaanbieder het nummer van de gebruikte mobiele telefoon
achterhalen. Nu is het voor de opsporingsdiensten mogelijk om de mobiele
telefoon direct af te luisteren en de verkeersgegevens van de mobiele
telefoon op te vragen.
De IMSI-catcher mag vanaf 1 maart gebruikt worden. In het `besluit
bijzondere vergaring nummergegevens telecommunicatie', dat in het
Staatsblad is afgedrukt, staan de regels voor het gebruik. De invoering van
de IMSI-catcher is het gevolg van het toenemende gebruik van mobiele pre-
paid kaarten. De autoriteiten stonden daarmee voor een probleem: hoe te
achterhalen wat de identiteit is van de gebruikers van pre-paid kaarten.
Volgens de politie gebruiken doorgewinterde criminelen een grote
hoeveelheid vooruitbetaalde telefoonkaarten en mobiele telefoons om de
politie van zich af te schudden.
In eerste instantie wilde de overheid een verplichte registratie invoeren: elke
koper van een pre-paid kaart zou zich moeten identificeren en de
telefoonaanbieders zouden deze gegevens moeten opslaan. Door verzet van
de telefoonaanbieders, die opzagen tegen het vele werk en de hoge kosten
die hiermee gemoeid zijn, mislukte dit plan. De telefoonaanbieders kwamen
zelf met het voorstel om als alternatief de IMSI-catcher in te voeren.
Uit documenten van het Deelorgaan Aftappen (DAF), een overlegorgaan
tussen de overheid en de telefoonaanbieders over alles wat met interceptie
te maken heeft, blijkt echter dat de telefoonaanbieders bij nader inzien niet
zo verrukt zijn over de IMSI-catcher. Zo vrezen ze verstoring van het
netwerk door inzet van de IMSI-catcher, en mogelijke schadeclaims die
daaruit kunnen voortvloeien. De telefoonaanbieders drongen daarom aan op
een begrenzing van het zendvermogen van de IMSI-catcher. Justitie wilde
daar echter niet aan. Justitie erkent dat de spraakkwaliteit en andere
functionaliteiten van het netwerk verstoord worden door inzet van de IMSI-
catcher, maar belooft de verstoring zo beperkt mogelijk te houden. Volgens
justitie is dat ook in hun eigen belang: een te grote verstoring zou de
verdachte wel eens kunnen alarmeren dat er met zijn telefoon gespeeld
wordt.
De wens van de telefoonaanbieders om van tevoren op de hoogte te
worden gesteld van de inzet van het apparaat, om te kunnen anticiperen op
mogelijke verstoringen, werd ook terzijde geschoven. Volgens de politie
was dit te riskant.
Een ander probleem zit in andere mogelijkheden die de IMSI-catcher biedt:
het apparaat kan ook worden ingezet om het telefoonverkeer in een
bepaalde locatie te verstoren of plat te leggen, en kan daarnaast worden
gebruikt om direct mobiele telefoons af te luisteren. Dit mag de politie
volgens de Telecommunicatiewet alleen doen in noodsituaties, bijvoorbeeld
als er zich een gijzeling voordoet. De afspraak is nu dat de stoor- en
afluisterfuncties vergrendeld worden voordat het apparaat ingezet wordt. Dit
moet in een proces-verbaal worden vastgelegd.
De politie verzette zich overigens tegen deze afspraak. Volgens de politie
was het voldoende om in regelgeving te bepalen wanneer welke
functionaliteit van de IMSI-catcher gebruikt mag worden en was een
technische vergrendeling niet nodig. Het ministerie van Justitie hield echter
voet bij stuk, omdat het vreesde voor moeilijke discussies in de rechtszaal
over de vraag of de politie niet toch stiekem direct heeft afgeluisterd met de
IMSI-catcher.
De telefoonaanbieders worden geacht binnen 15 minuten het gezochte
telefoonnummer op te hoesten. Ze maken daarbij gebruik van software die
ontwikkeld is om fraude op te sporen en klachten af te handelen. Als
telefoonaanbieders dergelijke software nog niet bezitten, moeten ze het op
eigen kosten aanschaffen. De onkosten verbonden aan het opzoeken van
telefoonnummers worden door de overheid vergoedt.
Ook de inlichtingendiensten kunnen de IMSI-catcher inzetten. Voor hen
gelden echter ruimere bevoegdheden. Zo kan de BVD de IMSI-catcher wel
inzetten om direct mobiele telefoons af te luisteren. Ook geldt voor de BVD
niet de verplichting om in procesverbalen precies vast te leggen waar,
wanneer en hoe de IMSI-catcher is ingezet.
---------------------------------------------------------------------
Afmelden, e-mail: kraken-post-unsubscribe@dvxs.nl
Opnieuw aanmelden: kraken-post-subscribe@dvxs.nl
Faq: kraken-post-faq@dvxs.nl Archief: http://skwot.dvxs.nl
Kraken verzamelplaats: http://squat.net
http://radar.squat.net om de winterdagen warm te houden
|