From: het Fort van Sjakoo (sjakoo@xs4all.nl)
Date: 21 May 2002 11:58 uur
Strategie / Verdacht zwijgen
door Romana Abels en Joop Bouma
Trouw, 21-5-2002
Voor zover bekend doet Volkert van der G., verdacht van de
moord op Pim Fortuyn er al twee weken het zwijgen toe.
Daardoor is ook het motief voor de moord onbekend. Het
is volstrekt onduidelijk of die moord een politieke
achtergrond had. Het volharden in zwijgen is wel een
bekende strategie bij verdachten met politieke drijfveren.
Een beproefde methode om het de ondervragers zo
moeilijk mogelijk te maken. Voorbeelden zijn niet alleen te
vinden in de handboeken van dierenbevrijders maar ook in
die van het Ierse bevrijdingsleger.
Dierenbevrijders
Onder dierenbevrijders en andere actievoerders is zwijgen
tegenover de politie de gulden regel. Een wijze les die is
getrokken uit de ervaringen van medestrijders die werden
gearresteerd.
In de brochure Meeting the people and ideas of the Animal
Liberation Front (ALF), te verkrijgen in de betere
boekhandel, staan lange verklaringen van dierenbevrijders
die in handen van de politie zijn gevallen. In Nederland
gelden Erik van der Laan (26) en Frank Kocera (31) als
lichtend voorbeeld, al deden zij precies wat ze beter niet
hadden kunnen doen.
Van der Laan en Kocera maakten deel uit van het
-inmiddels niet meer in Nederland actieve- People for the
ethical treatment of animals (PETA), een radicale
Amerikaanse dierenrechtenorganisatie. De twee mannen,
jeugdvrienden afkomstig uit hetzelfde dorp, bekenden in
1996 28 gevallen van vandalisme en brandstichting. Zo
gaven ze toe benzine door de brievenbus van een slagerij
te hebben gegoten, vrachtwagens voor vleestransporten in
brand te hebben gestoken, de bron te zijn geweest van
een valse bommelding bij een veetentoonstelling, en een
poging te hebben ondernomen tot brandstichting bij een
rituele slachterij. Ook gaven ze toe verantwoordelijk te zijn
voor de brand in een olifantenwagen van circus Krone en
voor het dichtlijmen van diverse sloten. Ze werden
veroordeeld tot 3 (Kocera) en 2,5 jaar (Van der Laan)
gevangenisstraf.
Kocera en Van der Laan 'hebben geluk gehad', luidt het
commentaar van het ALF op het feit dat ze zo stom waren
een verklaring af te leggen: ,,Gezien alles wat ze hebben
bekend, hebben ze een milde gevangenisstraf gekregen.''
De verdediging door mr. Spong moet zijn vruchten hebben
afgeworpen. Maar in hoofdletters voegt het ALF daaraan
toe: ,,Praat nooit, nooit met de autoriteiten!''
De les die uit de veroordeling van Kocera en Van der Laan
getrokken kan worden, is die van 'geen commentaar', zo
schrijft het ALF. ,,Bekennen helpt je niets, en het werkt
tegen je. Beantwoord alle vragen met: geen commentaar.
Het is veel gemakkelijker om een aanklacht te bestrijden
als je niet hebt bekend.''
Ook in 'Geen woorden maar daden', de dit jaar opnieuw
gedrukte handleiding van het Nederlandse
Dierenbevrijdingsfront (DBF), is de belangrijkste instructie
bij arrestatie van uitroeptekens voorzien. Het effect van
zwijgen, zo belooft het DBF, is dat de verhoren zullen
stoppen. ,,De algemene regel bij het omgaan met de
politie is: zeg niets!! Het zijn fervente leugenaars, vertrouw
ze nooit. Als ze inzien dat ze niet uit je kunnen krijgen wat
ze willen, zullen ze uiteindelijk opgeven. (...) De politie zal
je met rust laten als je elke keer blijft zwijgen, ze zullen
door hebben dat er bij jou niets te halen valt.''
Het devies is ook terug te vinden in 'Tips tegen tralies'.
,,Zwijg als het graf. Maak gebruik van het recht om te
zwijgen. Maak van elke verhoorkamer een stiltecentrum!'',
adviseert dit handboek voor actievoerders dat voor 8,33
euro in de winkels ligt en dat werd samengesteld door het
linkse onderzoeksbureau Jansen en Jansen.
Pagina 79: ,,Zwijgen is effectief omdat je daardoor je
verhoorders de minste aanknopingspunten geeft: zodra je
op hun vragen ingaat geef je ze met elk antwoord voer voor
talloze nieuwe vragen. Je wordt als het ware meegezogen
in een moeras van vragen. De druk wordt dan alleen maar
groter. Geef je geen antwoord, dan geef je je ondervragers
geen houvast. Het enige wat er dan voor hen overblijft is
het herhalen van die belegen manier om jou aan het
praten te krijgen.''
Jansen en Jansen gaan ook in op de momenten van
zwakte die de arrestant kan meemaken. ,,Veel mensen die
een verklaring afleggen weten dat het onverstandig is. (...)
Dat mensen toch verklaren, komt meestal door banale
oorzaken. Het onderschatten van de verhoorders, je eigen
problemen, een slechte motivatie of een gebrek aan
concentratie. De meeste mensen die een verklaring
afleggen hebben daar minder principiële redenen voor. De
onzekerheid slaat toe, je hebt pijn, je bent ziek, je verstand
is even ver te zoeken. Probeer in dat geval de schade te
beperken. Zeg bijvoorbeeld eerst alleen je naam. Hoe
langer je wacht met meer, hoe groter de kans dat je er
toch nog bovenop komt.''
Iers zwijgen
Het Ierse bevrijdingsleger (IRA) leert strijders sinds jaar
en dag dat ze na hun eventuele arrestatie hun mond
moeten houden. De IRA leert zijn 'vrijwilligers' zelfs hoe zij
door zelfhypnose politieverhoren kunnen weerstaan.
In het handboek voor de IRA-soldaat staat de
eerste regel bij arrestatie in kapitale letters
afgedrukt: ,,We kunnen het niet vaak genoeg
herhalen: ZEG NIETS.'' Het 'Groene Boek' van
de IRA behandelt het politieverhoor uitputtend.
,,De beste verdediging is het begrijpen van de
technieken die door de politie worden
toegepast. Het beste anti-verhoor is NIETS
ZEGGEN. Alle politiediensten gaan uit van
een sterk vermoeden of een aanknopingspunt.
Dus als een vrijwilliger is gearresteerd
proberen ze dat vermoeden of
aanknopingspunt hard te maken, en de enige
manier om dat te doen is via informatie die ze
loskrijgen uit hun slachtoffer. Laat je niet
verleiden tot gesprekken met de politie.''
De Nederlandse politie kent de zwijgdoctrine
van IRA-terroristen uit ervaring. Twaalf jaar
geleden, op 27 mei 1990, werden in
Roermond twee jonge Australische toeristen
in koelen bloede doodgeschoten. Het was een
IRA-aanslag. Een vergissing bovendien. De
terroristen dachten dat ze Britse militairen
hadden vermoord.
Enkele weken later werden vier verdachten
aangehouden. Een van hen was Paul Michael
Hughes, een 26-jarige man uit Newry,
Noord-Ierland. Hughes werd op 20 juni 1990,
in het Huis van Bewaring in Maastricht voor de
eerste keer verhoord door een brigadier van
de gemeentepolitie Roermond (G) en een
wachtmeester van de marechaussee, brigade
Roermond (M). Citaten uit het proces-verbaal:
M: Hoe is je naam?
Hughes: Die staat in mijn paspoort.
M: Dat paspoort heb ik niet bij me. Wil je me
je naam zeggen?
Hughes: Die staat in mijn paspoort.
G: Waarom wil je geen vragen over je
identiteit beantwoorden?
Hughes kijkt naar buiten: Ik wil mijn advocaat
spreken.
Het Groene Boek: Ze proberen angst op te
wekken, details in verklaringen te verifiëren,
alibi's na te trekken en inconsequenties op te
sporen, ze proberen je te breken, te
verzwakken. Als dit gebeurt wordt de
gevangene irrationeel en wordt hij
ontvankelijker voor verhoor, met andere
woorden: een ongerust en angstig mens is
gemakkelijker door verhoor te intimideren,
dan een rustig, berekend persoon.
G: Wat vind je van de IRA?
Hughes geeft geen reactie.
G: Heb je bij je vertrek uit Ierland de opdracht
gekregen om bij arrestatie niets te zeggen?
Hughes lacht een beetje.
G: Je blijft zwijgen?
Geen reactie.
Het Groene Boek: De meeste vrijwilligers
gaan spreken uit een gevoel van angst, of bij
vergissing, denkend dat als ze maar spreken
ze niet gemarteld of slecht behandeld zullen
worden. Het is een feit dat ondervragers
geleid worden door een eenvoudige
vuistregel: als een gevangene niets zegt is hij
misschien onschuldig en ondervraging
waarschijnlijk tijdverspilling. Laat hij een beetje
los dan is er altijd meer en is ondervraging
noodzakelijk.
G: Je wil je niets vertellen over de situatie in
Ierland, vrouw, kinderen of iets dergelijks?
Hoe lang ben je in Nederland geweest? Was
er iemand anders bij je? Wat is je beroep of
heb je geen beroep? Heb je werk? Is het waar
dat het moeilijk is om werk te krijgen in
Nederland?
Hughes blijft rondkijken zonder iets te zeggen.
G: Weet je om welke reden je hier bent? Als
iemand zou zeggen: je bent lid van een
verboden vereniging zou ik vragen hoe hij dit
weet. Je zit hier maar zonder enige reactie. Je
wordt niet eens boos. Ik vind dit vreemd. Heb
je eerder in de gevangenis gezeten? Heb je
eerder misdrijven gepleegd? Wanneer we in
Ierland vragen: ken je Paul Hughes, wat
zullen ze ons dan zeggen? We kennen deze
man niet of zullen ze zeggen: dat is die en
die?
G: Door niets te zeggen geef je aan schuldig
te zijn aan iets. Als ik onschuldig zou zijn, zou
ik me afvragen: wat doe ik hier? Het is dan
toch niet normaal om in een cel te zitten. Als
ik naar Ierland ga, zal niemand mij opjagen.
Wat is je familienaam?
Hughes: Zet de tv maar aan dan kun je
voetballen kijken. Zet hem maar aan.
Uit het Groene Boek: De beste bescherming
tijdens de ondervraging is loyaliteit aan de
beweging. Dit houdt in bescherming van alle
leden van de beweging. Nogmaals, toewijding
aan de doelstellingen van de beweging, het
voortdurend besef dat je een revolutionair bent
met een stevige politieke basis, met een
nobel en gerechtvaardigd doel en een diep en
rotsvast vertrouwen, dat degenen die je
vasthouden en ondervragen moreel fout zijn,
dat jij in alle opzichten superieur bent omdat je
doel juist en gerechtvaardigd is.
D: Wil je iets zeggen of vragen voor we
vertrekken? Je wilt niet zeggen of het correct
is dat je hier zit? Zelfs dat wil je niet?
Vreemd, een onschuldig persoon die niets
wil zeggen. Als je de identiteit van een ander
gebruikt, heb je toch iets te verbergen.
Waarschijnlijk ben je bekend in Ierland. Het
is voor ons gemakkelijk dat te achterhalen.
Dus het helpt niet veel wanneer je je naam
niet noemt. Daar komen we toch achter. Het
duurt alleen wat langer.
Hughes: Mijn naam is Paul Hughes.
M: Heb je nog een andere voornaam?
Hughes knikt maar zegt niets.
M: Kun je me je geboortedatum noemen.
Hughes geeft geen antwoord.
G: Kun je dit niet omdat je niet weet welke
datum er in je paspoort staat?
M: Waarom geef je wel je naam maar niet je
geboortedatum?
G: Hoe oud ben je?
Hughes staart naar het plafond.
G: Ben je vergeten hoe oud je bent? Als het
paspoort vals is, merken we dit wel. Waar heb
je je paspoort vandaan? In welke plaats werd
je paspoort afgegeven?
Hughes lacht een beetje.
Uit het Groene boek: Indien ondervraagd
dienen vrijwilligers de ondervragers van de
politie te negeren en hun eigen
concentratievermogen te gebruiken - weg van
de politieondervragers en naar hun eigen
persoon toe. Hier komt een techniek aan te
pas die autosuggestie of mentale
beeldvorming wordt genoemd. Vrijwilligers
dienen zichzelf constant slogans toe te
fluisteren als: Ik zeg niets, ik ben beter en
sterker dan zij, en zich tegelijkertijd beelden in
hun hoofd te vormen van iets leuks of
stimulerends. Bijvoorbeeld het beeld van een
flikkerend kaarslicht. Door pure concentratie
moet dit beeld worden opgeroepen tot het
werkelijkheid wordt. Samen met de herhaalde
slogans leidt dat tot zelfhypnose, een techniek
die niet te breken is. Het is mogelijk de
herhaalde slogans te vervangen door een
opzwepend lied, en het beeld van een
kaarsvlam kan worden vervangen door de
sensatie van een vogel die over heuvels en
steden vliegt.''
Na krap een uur werd het eerste verhoor van
Hughes beëindigd. Tijdens het tweede
verhoor van 4,5 uur zei de verdachte geen
woord meer. Hetzelfde gebeurde tijdens de
zeven nog volgende verhoren tussen 27 juni en
14 september 1990.
Hughes en drie andere verdachten werden in
juli 1991 door het gerechtshof in Den Bosch
vrijgesproken. Er was onvoldoende bewijs
tegen hen. Hoewel het moordwapen werd
gevonden bij de IRA-verdachten en hoewel er
liefst 106 mensen waren die iets hadden
gezien van de aanslag op de Markt in
Roermond, kon het openbaar ministerie de
rechter niet overtuigen dat de vier de aanslag
hadden gepleegd.
+++++++++++++++++++++++++++++++++++
Collective International bookshop "het Fort van Sjakoo"
Specialized in libertarian and radical ideas
from the first to the fifth world and beyond.
----------------------------------
Jodenbreestr 24, 1011 NK Amsterdam The Netherlands
Tel: ++31 (0)20 6258979 Fax:++31 (0)20 6203570
http://www.xs4all.nl/~sjakoo
Our VAT number is: NL 008696044B01
sjakoo@xs4all.nl
+++++++++++++++++++++++++++++++++
---------------------------------------------------------------------
Afmelden, e-mail: kraken-post-unsubscribe@dvxs.nl
Opnieuw aanmelden: kraken-post-subscribe@dvxs.nl
Faq: kraken-post-faq@dvxs.nl Archief: http://skwot.dvxs.nl
Kraken verzamelplaats: http://squat.net
|