----------------------------------------------
|
From: Joop Ankerman (ankerman@angelfire.com) Date: 12 Nov 2002 11:12 uur
Uit de Gelderlander
Fanfare en koor bewijzen cultuur grotere dienst dan De Grote Broek
Jacques Thielen vindt dat bij de aankoop van De Grote Broek het argument cultuur er met de haren is bijgesleept. Hij kent een betere bestemming voor het geld: de fanfares, harmoniekn en koren.
Het Nijmeegs college heeft in zijn plannen voor de komende vier jaar vijf miljoen euro uitgetrokken voor het culturele broedplaatsenbeleid. Wat dit beleid precies is, is nog niet helemaal duidelijk. Pas afgelopen week is daar door B en W inhoudelijk over gesproken. Wel heeft het college besloten de eerste twee miljoen van het budget uit te geven voor de aankoop van De Grote Broek, Nijmegens oudste kraakpand.
Het is de vraag of de aankoop van dit pand te maken heeft met culturele broedplaatsen en daarmee de aankoop van het pand te rechtvaardigen is.
In de laatste twee decennia van de vorige eeuw waren er in de stedelijke gebieden schijnbaar overgebleven plekken waar krakers, kunstenaars en wereldverbeteraars elkaar troffen. Soms waren dat fabrieksterreinen die niet meer werden gebruikt, in andere gevallen ging het om grote gebouwen die tijdelijk geen functie hadden.
In Nijmegen moet je dan denken aan bijvoorbeeld de lege fabriekshallen aan de Weurtseweg, die vorig jaar zijn gesloopt, maar tijdelijk ruimte boden aan kunstenaars.
Op die plaatsen kwamen soms initiatieven naar boven die later hun weg vonden in de gevestigde wereld.
Met het steeds verder oprukken van de stadsvernieuwing en het toekennen van nieuwe functies voor gebieden en gebouwen, krijgen de initiatieven vanuit deze subculturen letterlijk steeds minder ruimte. Daarom heeft een aantal gemeenten een beleid uitgestippeld om het ontstaan van informele plekken waar kleinschalige, alternatieve en soms creatieve ondernemingen kunnen ontstaan, te bevorderen.
Het Nijmeegse bestuur heeft gemeend niet achter te kunnen blijven en heeft het culturele broedplaatsenbeleid in zijn collegeakkoord opgenomen.
Het is op zich geen gek idee om voor dergelijke activiteiten wat geld achter de hand te hebben. Maar of een ongericht budget van vijf miljoen euro niet wat veel is, vraag ik me af. De aankoop van De Grote Broek wordt door het college gezien als onderdeel van het cultureel broedplaatsenbeleid. Daar kunnen vraagtekens bij worden gezet.
Wie op zoek gaat naar de culturele potenties die in De Grote Broek ruimte moeten krijgen, komt bedrogen uit. Er wordt weliswaar gesproken over creatieve bedrijvigheid en een ontmoetingsruimte waarin verschillende activiteiten plaatsvinden, maar dat is toch wat te mager voor een cultureel predikaat.
Ook de vaststelling dat er oefenruimtes zijn waarin beginnende bands kunnen componeren en oefenen, maakt het verhaal niet overtuigend, net zo min als de aanwezigheid van een voedselcovperatie.
De verwijzing dat het vooral gaat om activiteiten die een progressieve en maatschappijkritische ondertoon hebben, zegt wel iets over het profiel maar niet over waarom dat moet worden gesteund.
De in het voorstel opgenomen constatering dat 'de cultuuruitingen, welzijnsactiviteiten en politieke bijeenkomsten in het teken staan van experimenteren en vernieuwen', wordt dan ook op geen enkele wijze onderbouwd.
Er staan nog meer argumenten in het stuk die op zijn minst twijfelachtig zijn. De gedachte dat de bestemming van culturele broedplaats bij zou dragen aan het culturele profiel van de buurt, is in dat verband misschien een hele opmerkelijke. De afgelopen jaren heeft het pand zich vooral als een vreemde eend in deze straat gemanifesteerd.
Het college heeft gelijk als hij stelt dat door het behoud van dit pand er een opmerkelijk marge-instituut blijft bestaan, maar dat dit zou passen bij de 'uitstraling van de tegendraadsheid die de Nijmeegse cultuur al kenmerkt' getuigt van een opvatting over de Nijmeegse cultuur die toch moeilijk serieus genomen kan worden.
Het voorstel van het college stelt uiteindelijk dat 'daarmee de conclusie niet anders zijn kan dat aankoop van De Grote Broek aantrekkelijk is vanuit cultureel oogpunt, maar ook wenselijk vanuit een breder perspectief'.
Waar dat op gebaseerd is, blijft onduidelijk. Cultuur is er met de haren bij gesleept om een argument te hebben om het pand aan te kopen.
De financikle onderbouwing van de aankoop laat zien waar dit college zijn prioriteiten legt. Voor een kleine twee miljoen euro wordt een pand met verbouwingskosten verworven. Als de gemeente de aankoop financiert met een rente van 5 procent, levert dit een jaarlast op van 100.000 euro. Het pand wordt verhuurd voor een kleine 35.000 euro. Het voorstel van het college houdt dus in dat er per jaar 65.000 euro subsidie aan De Grote Broek blijft hangen.
Het college verantwoordt dit door te spreken over een 'sociale' huur, maar legt niet uit waarom die zou moeten worden betaald. De huidige gebruikers blijven het voor het zeggen houden en eens per drie jaar moet er verantwoording worden afgelegd over het culturele profiel. Uitgaand van de criteria die in het collegevoorstel staan, hoeft dat geen probleem te zijn.
Wat het college er toe heeft gebracht het pand te verwerven, wordt duidelijk in de bijlage. Daaruit blijkt dat de bewoners op zoek waren naar legalisatie. Om de activiteiten voort te kunnen zetten, moesten er kosten worden gemaakt. Ondanks het feit dat er in de afgelopen achttien jaar geen huur was betaald, bleek er onvoldoende geld om het pand zelf te verwerven. Daarom is bij de gemeente aangeklopt. Het college heeft ruimhartig gereageerd en is de onderhandelingen gestart die tot deze aankoop hebben geleid.
Rest de vraag wier belang hier nou mee gediend is. De bewoners en de gebruikers van het pand kunnen voort met hun activiteiten en krijgen een goed onderhouden pand tegen een zeer laag tarief. Er worden voor hen bovendien tien goedkope woonruimten gerealiseerd in het hartje van de stad.
De in Amerika woonachtige erfgename van de inmiddels overleden heer Karel krijgt plotseling en ongevraagd ruim een miljoen dollar op haar rekening gestort.
De gemeente blijft nog voor jaren zitten met een pand waar jaarlijks ruim 65.000 euro naar toe moet. De Nijmeegse burger betaalt dus het gelag.
Natuurlijk, het college en de wethouder van Cultuur voorop moet keuzes maken. Nijmegen kent veel fanfares, harmoniekn, koren en amateurgezelschappen. Tientallen vrijwilligers dragen deze initiatieven. Het gebrek aan geld bij deze organisaties is vaak een terugkerend probleem.
De gemeenteraad heeft nog het laatste woord over De Grote Broek. Ik mag hopen dat men besluit dat de jaarlijkse lasten van de aanschaf van De Grote Broek besteed gaan worden aan de culturele broedplaatsen in de wijken; de gezelschappen die op basis van bescheiden budgetten en een keurig betaalde contributie de cultuur een grotere dienst bewijzen dan de gesloten subcultuur van De Grote Broek.
Jacques Thielen is oud-Pvda-wethouder van de gemeente Nijmegen. Hij had onder andere volkshuisvesting en cultuur in zijn portefeuille.
____________________________________________________________
--------------------------------------------------------------
|
Archief gemaakt met Hypermail