From: Phoenix (phoenix@dvxs.nl)
Date: 30 Oct 2002 21:04 uur
Gelderlander (binnenland) - 30 oktober 2002
Vaste grond onder krakersvoeten
Door FRANK HERMANS
NIJMEGEN - Nijmegen heeft een halfjaar een links stadsbestuur en meteen
valt het besluit een krakersbolwerk te legaliseren. Opwaardering van
alternatieve woonvormen blijkt een landelijke trend.
Kraakbolwerk De Grote Broek. -Foto: Do Visser
Krakers die woonruimte huren van de gemeente. Ofwel de gevestigde orde die
dient als schutspatroon voor de oproerkraaiers van weleer.
Op het eerste gezicht lijkt het een tegenstrijdige verbintenis, zeker in
een tijd dat krakers uit het gezichtsveld van de meeste Nederlanders zijn
verdwenen. Toch staat het te gebeuren en nog wel bij een van de
roemruchtste kraakpanden uit de geschiedenis van Nijmegen en zelfs
Nederland: De Grote Broek.
Tegenstanders zullen zeggen: dat krijg je ervan als links de macht grijpt.
Immers, Nijmegen wordt uniek voor zo'n grote stad in Nederland geregeerd
door SP, GroenLinks en PvdA.
Maar de samenstelling van het college blijkt bij een rondgang langs andere
steden niet bij voorbaat doorslaggevend. Zeker zo belangrijk lijkt de
landsbrede herwaardering van alternatieve woon/werkgroepen.
Theater, atelier, linkse bibliotheek, inloop voor buitenlanders, politiek
debat, oefenruimte voor bands. Het is het veelzijdige aanbod waarmee De
Grote Broek 'alternatief' Nijmegen al jaren aan zich weet te binden. Stuk
voor stuk activiteiten die in hun soort steeds meer onder druk zijn komen
te staan. Oorzaak: de opkomst van het almaar dominantere marktdenken in
Nederland.
Amsterdam was de eerste stad in Nederland die inzag dat dergelijke
projecten langzamerhand gekoesterd dienden te worden. De omslag kwam in de
tweede helft van de jaren negentig.
Gemeentelijk manager Kristel Heijnen: "Het was de tijd dat veel
kraakpanden werden ontruimd. Daar kwam alleen maar dure nieuwbouw voor in
de plaats. Links en rechts zagen op een gegeven moment in dat er geen plek
meer overbleef voor mensen die op een andere manier wilden leven."
Het fenomeen dat in alternatieve kringen liefdevol 'vrijplaats' wordt
genoemd, stond ineens weer in het middelpunt van de belangstelling. Een
geluk voor vooral krakers met geschiedenis: "Een gemeente die jarenlang
gedoogt, schept ook verplichtingen."
In Amsterdam zijn inmiddels twee oude kraakpanden met gemeentegeld
opgekocht voor legaal wonen en werken: Pakhuis Wilhelmina en Broedplaats
Plantage Doklaan. Net als bij De Grote Broek (1,2 miljoen exclusief
verbouwing) gaat het om miljoeneninvesteringen.
Wat tevens heeft geholpen, is het pragmatisme van de krakers zelf. Het
zijn de gebruikers van De Grote Broek geweest die in oktober vorig jaar
uit eigen beweging bij de gemeente aanklopten met de vraag of Nijmegen het
pand wil kopen. Alternatief was ontruiming.
Pragmatisme blijkt ook krakers van Hotel Bosch in Arnhem niet vreemd. Toen
ontruiming in 1999 onvermijdelijk leek, riepen bewoners als laatste
redmiddel de hulp in van de alternatieve Woningbouwvereniging Gelderland
(WBVG). "Pas als ontruiming dreigt, wordt er door de krakers aan ons
gedacht", verzucht coordinator Bernard Smits.
Hij kan het weten. In de regio Nijmegen/Arnhem bezit de in 1983 opgerichte
corporatie twintig panden. De helft is van oud-krakers. Oud-krakersbolwerk
De Pontanus in Nijmegen behoort onder meer tot de kleurrijke inventaris.
Dat Hotel Bosch niet voor de gemeente koos als toekomstige huurbaas, ligt
voor de hand. Die was gezien haar liberale beleid geen optie. In de
woorden van Arnhems woordvoerder Henk Beekhuis: "Wij zijn geen
verzorgingsstaat."
Wat niet wil zeggen dat Arnhem krakers zonder meer tegenwerkt: "Als de
situatie zich daarvoor leent, zoals bij Hotel Bosch het geval was, zullen
we wel zorgen voor de nodige papieren."
Een andere overweging speelt volgens Smits van de WBVG ook een rol: "Het
alternatief was dat een nieuwe eigenaar het pand overnam met een
onvermijdelijk heftige ontruiming. Als gemeente wil je dan best flexibel
zijn bij het goedkeuren van bouwvergunningen en een nieuw
bestemmingsplan."
In Den Haag is voor de krakers van De Blauwe Aanslag een nieuw pand
aangekocht voor drie miljoen euro. Ruimhartig, maar behalve dat een ruimte
voor alternatief wonen en werken wordt zeker gesteld, heeft de
traditioneel behoudende stad ook andere belangen.
Een woordvoerder: "De krakers verhuizen naar een pand met monumentale
status. We weten nu zeker dat het gebouw goed onderhouden wordt."
Niet voor niets stelt ook Smits van de WBVG: "Door hun grote betrokkenheid
bij woon- en leefomgeving manifesteren oud-krakers zich zonder
uitzondering als voorbeeldige huurders."
En wat ook telt in Den Haag: "De krakers verplichten zich moreel de
ontruiming zonder tumult te laten verlopen."
Die laatste overweging heeft eveneens in Nijmegen meegespeeld, erkent
wethouder Paul Depla. "Rellen zoals bij De Mariënburg in 1987 zijn nou
eenmaal slecht voor het imago van de stad."
Dat neemt niet weg dat de echte winst volgens hem elders gezocht moet
worden. Depla: "Met een andere eigenaar houden activiteiten op te bestaan
die hun nut al achttien jaar hebben bewezen. Dat willen we niet."
De Pvda-wethouder vermoedt zelf dat ook het vorige college met PvdA-, VVD-
en CDA-wethouders tot aankoop van De Grote Broek zou zijn overgegaan. "De
onderhandelingen zijn al onder het vorige college ingezet." Hoewel? "In
het vorige college heb ik daar maar niks van gezegd. En met de huidige
wethouders waren we er zo uit."
===============================
Gelderlander (nijmegen) - 30 oktober 2002
Gemeente koopt krakersbolwerk
Door onze verslaggevers
NIJMEGEN - Het oudste en meest markante kraakpand in Nijmegen gaat
verdwijnen. De Grote Broek aan de Van Broeckhuysenstraat is door de
gemeente gekocht voor een bedrag van 1,9 miljoen euro, inclusief de nodige
verbouwing en verbeteringen.
Het pand krijgt een functie als 'broedplaats' voor kleinschalige culturele
activiteiten. De overgebleven krakers blijven in het pand, maar gaan wel
huur betalen.
De aanwezigheid van het kraakpand in het centrum van Nijmegen, tegenover
het postkantoor, kan volgens het college van burgemeester en wethouders
niet langer worden gedoogd.
En dan blijven er twee opties over, zegt wethouder P. Depla (Wonen): het
pand verkopen aan een ontwikkelaar waarna je het kunt ontruimen, of het
pand zelf aankopen en de huidige activiteiten behouden.
In het collegeakkoord werd al gesproken over 'het bevorderen van
kleinschalige culturele bedrijvigheid en experimenten'. Volgens wethouder
T. Hirdes (Cultuur) passen de activiteiten in de Grote Broek prima binnen
dit nieuwe beleid en is daarom tot de aankoop overgegaan.
Wat daarnaast meespeelt, is het feit dat de ontruiming van het kraakpand
waarschijnlijk tot een felle opstand zal leiden. "We weten allemaal hoe
dat in het verleden is gelopen en dat willen we natuurlijk liever
voorkomen", zegt Depla. Begin jaren tachtig leidden ontruimingen in
Nijmegen tot hevige krakersrellen.
In totaal is er 5 miljoen euro beschikbaar voor het ontwikkelen van
culturele broedplaatsen, ofwel betaalbare woon- en werklocaties voor
verschillende kunstenaars. Bijna 2 miljoen euro van dit budget wordt nu
dus uitgetrokken voor de aankoop en het opknappen van het pand aan de Van
Broeckhuysenstraat en Tweede Walstraat. Het pand is van de erven van H.
Karel uit Plasmolen, die er jarenlang een motorzaak in hield.
Hoewel de Grote Broek in een gemiddelde week maar zo'n 250 bezoekers weet
te trekken, vindt Hirdes niet dat de gemeente Nijmegen te veel geld steekt
in één pand.
"Er zitten oefenruimtes, er vinden debatten plaats van
maatschappijkritische bewegingen, er zijn exposities en er zitten
kunstenaars. Dit is typisch Nijmegen en dat moet je willen behouden."
Volgens L. Seveke, oud-bewoner van de Grote Broek die namens de krakers
met de gemeente onderhandelde, is het de bedoeling dat een breder publiek
van het pand gebruik gaat maken. Daartoe worden de activiteiten die er
plaatsvinden, uitgebouwd.
De krakers gaan binnenkort dus netjes huur betalen, namelijk bijna 32.000
euro per jaar. Dat is geen marktconforme prijs, maar het komt overeen met
vergelijkbare woon-werkpanden in Utrecht en Amsterdam, aldus Depla. De
huurovereenkomst ligt vast voor een periode van tien jaar.
Momenteel betalen de krakers zo'n 100 tot 150 euro per maand voor een
kamer en de kosten voor gas, water en licht. Het geld wordt gebruikt voor
onderhoud en goede doelen.
Overigens kan de gemeenteraad het besluit van het college om van de Grote
Broek een culturele broedplaats te maken, nog tegenhouden. Mocht dat
gebeuren, is volgens Depla het bedrag van 1,9 miljoen euro zeker niet
weggegooid. "Het is een pand in het centrum dat ook op een andere manier
herontwikkeld kan worden."
Het pand, waar nu acht mensen wonen, wordt geschiktgemaakt voor bewoning
door tien mensen. Verder vinden er wat interne verbouwingen plaats, onder
meer om kantoor- en atelierruimte te creeren.
De krakers zijn tevreden met het bereikte akkoord. Seveke: "De
activiteiten die er nu plaatsvinden, kunnen worden voortgezet. Natuurlijk
leveren we een stuk vrijheid in, maar het alternatief was dat het over een
jaar of zo toch ontruimd zou worden en de Grote Broek niet meer zou hebben
bestaan."
====
Eerste artikel staat alleen op de website van de Grote Broek en niet op de
Gelderlander
Tweede artikel staat wel op website Gelderlander, pas morgen op een
archiefplaats (dus hier geen link)
Beiden zijn te vinden op:
http://squat.net/nijmegen/debroek/
=====
--------------------------------------------------------------
Afmelden, e-mail: kraken-post-unsubscribe@dvxs.nl
Opnieuw aanmelden: kraken-post-subscribe@dvxs.nl
Faq: kraken-post-faq@dvxs.nl
Website: http://krakenpost.nl
[Op 30 Oct 21:00u.: 231 abonnees]
--------------------------------------------------------------
|