[kraken] inschrijvingsperikelen

Auteur: <200953mn@student.eur.nl>
Datum: 29 aug 2004 23:13 uur

Nieuw beleid inschrijven bij de Gemeentelijke Basisadministatie in Rotterdam

Sinds enige tijd wordt er in Rotterdam geëxperimenteerd met een nieuw
beleid ten aanzien van de inschrijving: zonder een huurcontract of een
toestemmingsverklaring van de eigenaar of een reeds ingeschreven
hoofdbewoner wordt medewerking geweigerd door de Gemeentelijke Basis
Administratie (GBA) bij het inschrijven. Men is hier in Fijenoord mee
begonnen en dit nieuwe fenomeen steekt nu ook in andere deelgemeenten de
kop op. Ronduit naar voor onderhuurders, huurders met een
hospitaovereenkomst en krakers.

In een artikel in kraakblaadje ‘de Trammelant’ (mei 2004) over deze
inschrijvingskwestie wordt Cees Meesters aangehaald en deze medewerker van
de GBA legt het belang uit van de strengere voorwaarden in verband met
inschrijven, aan de hand van het voorbeeld van panden waar 12 mensen
ingeschreven staan. Het gaat volgens hem om economische vluchtelingen in
panden waar zelfs de traptreden verhuurd worden. Een merkwaardig
voorbeeld, want niet-politieke vluchtelingen met een laag inkomen hebben
in de regel geen rechtmatige verblijfsstatus. En zonder rechtsgeldig
verblijfsdocument zal het moeilijk zijn om je op welk Nederlands adres dan
ook in te schrijven. Het probleem van de huisjesmelkers in verband met
economische vluchtelingen, kan dan ook onmogelijk de werkelijke drijfveer
zijn achter de extra eisen in de vorm van toestemming van verhuurders,
eigenaars of ingeschreven hoofdbewoners bij de inschrijving bij de GBA.
Vanwaar deze ervaren medewerker met dit verhaal komt is dus tamelijk
vreemd.
Een ander probleem dat misschien zou kunnen spelen om tot het nieuwe
beleid over te gaan is uitkeringsfraude. Dit roept de nodige vraagtekens
op. Welke uitkeringen vallen en staan namelijk eigenlijk met de exacte
locatie van verblijf? Het verkrijgen van de meeste uitkeringen is
verbonden aan speciale critria waaraan je moet voldoen, zoals langdurige
werkloosheid of ziekte. Zodra je aan deze criteria voldoet, maakt het voor
de achterliggende bedoeling van de uitkering eigenlijk niet zoveel uit
waar je precies woont. Het is overigens doorgaans voor uitkeringen wel
noodzakelijk dát je een adres hebt.
Vervolgens valt te denken aan de uitwonende beurs in het kader van de
studiefinanciering; hierbij kunnen de nieuwe extra eisen mogelijke wel
enige fraude tegengaan. Dit is wellicht echter ook op een minder
vergaande manier op te lossen.
De derde mogelijkheid van uitkeringsfraude die kan samenhangen met het
adres van inschrijving betreft de uitkeringen waarbij het van belang is of
je alleenstaand of samenwonend bent. Echter als je eventjes uit de losse
pols schat hoeveel fraude met deze extra inschrijvingsvoorwaarden de kop
in wordt gedrukt, dan is dat op het verwaarloosbare af. Namelijk op het
moment dat je gaat samenwonen, kun je in de luie stoel achterover leunen
en jezelf op je oude adres ingeschreven laten staan. Pas als je gaat
samenwonen, wat juist nadelige gevolgen voor de hoogte van de uitkering
pleegt te hebben, dan zou je een toestemmingsverklaring nodig hebben van
bijvoorbeeld de verhuurder. Je zou dus zeggen dat bijvoorbeeld, bij alle
sociale huurwoningen samenwonenden die zich normaal wel gezamelijk zouden
inschrijven dit nu niet meer doen omdat anders de verhuurder op de hoogte
zou raken, terwijl maar al te vaak een onderhuurverbod van kracht is. Aan
het eind van het verhaal zullen de uitkeringsverlenende instanties dus
waarschijnlijk juist meer gaan moeten uitkeren omdat bijvoorbeeld mensen
die samenwonen in huurwoningen van sociale verhuurders zich onvermijdelijk
minder snel gaan inschrijven op het gezamenlijke adres. Maar weinig
samenwonenden plegen te proberen het medehuurdersschap te verkrijgen
vanwege op de onwil die doorgaans bij verhuurders bestaat om hieraan mee
te werken. De reden die aan deze onwil ten grondslag ligt, is dat
verhuurders gebaat zijn bij snelle doorstroom van huurders want bij nieuwe
huurcontracten kunnen verhuurders hogere aanvangshuren eisen in plaats van
de procentuele maximale huurverhogingen.
Tenslotte weerhoudt dit experimentele inschrijvingssysteem huisjesmelkers
er niet van inschrijvingsadressen te verkopen, zij zullen hun toestemming
als eigenaar maar al te graag geven of verkopen. Een huurcontract is dan
niet nodig. Het tegengaan van het verschijnsel van de verhuurde traptreden
kan eenvoudig aan het licht worden gebracht zonder de nieuwe
inschrijvingseisen, simpelweg door te kijken op welke adressen
buitensporig veel mensen ingeschreven staan. Voorlopig werkt het beleid
van de gemeente het fenomeen van huisjesmelkers in de hand, daar de
sociale woningbouw met convenanten aan de corporaties is uitbesteed,
hetgeen niet veel echt z’n vruchten afwerpt.
Wat zou dan misschien wel de werkelijke drijfveer kunnen zijn achter het
idee om het inschrijvingsbeleid te veranderen door eisen van deze extra
eisen, behalve bestuurlijke onkunde? Het zal namelijk geen toeval zijn dat
Rotterdam als eerste met dit experiment komt.
Rotterdam, de proeftuin waar alle onsociale en repressieve maatregelen het
eerst worden uitgeprobeerd. Rotterdam, met het stadsbestuur dat zich als
voortrekker wil neerzetten bij het - als het ware - herinvoeren van de
stadsmuren door zogenoemde kansarmen te weren uit de stad. Deze
voorstellen vinden plaats in een bestuurlijk klimaat waarin landelijke
beroepspolitici ‘illegalen’ en ‘privaatrechtelijk onbevoegde’
onderverhuuders niet uit elkaar blijken te kunnen houden bij de
behandeling van wetvoorstellen, zoals dit toen ook in verband met het
nieuwe huurrecht het geval was.
Het is onmiskenbaar dat het nieuwe beleid het gevolg is van de
inspanningen om het huisvestingsvergunningensysteem strak te gaan
handhaven. Degenen die hier het meest van kunnen profiteren, naast hen die
kansarmen willen weren, zijn de professionele verhuurders. Het moet
namelijk worden aangenomen dat het aantal mensen dat voorheen, in weerwil
van een vanuit de verhuurder in de huurovereenkomst opgenomen
onderhuurverbod, zonder problemen bij anderen in een huurwoning konden
inwonen tamelijk omvangrijk is. Het nieuwe systeem maakt het veel
moeilijker om op deze manier aan woonruimte te komen. Dit betekent een
onvermijdbaar grotere vraag op de woningmarkt, iets wat de aanbieders van
woonruimte verre van erg vinden, omdat alle huurprijsbescherming ten
spijt, gemiddeld toch hogere huurprijzen gevraagd zullen gaan worden. Dit
alles in de enige grote stad in Nederland waar de woningvoorraad zelfs
gedaald is ten opzichte van de voorgaande jaren door te slopen zonder het
terugbouwen van voldoende woonruimte.
Het moge duidelijk zijn dat de beleidsdoeleinden van de het nieuwe
inschrijfsysteem niet op een lijn te stellen zijn met het doel van de Wet
houdende regels terzake van de gemeentelijke basisadministratie van
persoonsgegevens. Dit zou namelijk enkel de bevordering van de doelmatige
voorziening van persoonsgegevens moeten zijn. Het is niet onwaarschijnlijk
dat hier sprake is van misbruik van bevoegdheid, dat wil zeggen: het
aanwenden van bevoegdheid voor een ander doel dan waarvoor deze gegeven
is. Het feit dat men in een ‘achterstandswijk’ als Fijenoord van start is
gegaan met dit nieuwe project, waarbij men zelfs nog verder is gegaan en
er bij elke inschrijving een inspecteur langskomt, geeft blijk van een
mooi staaltje van selectieve handhaving.
Sterker nog, het is ten zeerste de vraag of er in de eerste plaats een
bevoegdheid bestaat die de uitvoering van het nieuwe beleid kan dragen. De
nieuwe gestelde eisen zijn immers nergens in de Wet op de gemeentelijke
basisadminstratie, noch in het daarbij behorende uitvoerende besluit terug
te vinden. De enige eis die uit de hogere regelgeving voortvloeit die
betrekking heeft op de inschrijving is de deugdelijke vaststelling van de
identiteit van de betrokkene. Nadere invulling van deze regelgeving kan
dan ook alleen in dit belang gescheiden. Ook de Koppelingswet heeft de Wet
op de gemeentelijke basisadministratie niet zodanig gewijzigd dat er een
wettelijke basis is die voldoende ondersteuning vormt voor het nieuwe
beleid. Het is merkwaardig dat degene die zich zonder huurcontract of
toestemmingsverklaring in wil schrijven, alle regelgeving moet doorlopen
waar de bevoegdheid wel niet uit moet blijken. De gemeentelijke ambtenaren
zouden moeten aantonen op grond waarvan zij weigeren de inschrijven te
laten voltrekken en niet andersom.
De erkenning van overheidswege van een ieders verblijfsplaats is in
beginsel per slot van rekening een onderdeel van de het grondrecht van
burgers zich vrijelijk te kunnen vestigen, zoals neergelegd in diverse
internationale verdragen, waaraan slecht middels een formele wet afbreuk
kan worden gedaan en dan alleen voor zover noodzakelijk in het belang van
bepaalde limitatief opgesomde doelen. Sinds de Koppelingwet van 2001 is
het zelfs een verplichting om je in te schrijven en in deze zin zijn
weigerachtige ambtenaren doenplegers van een strafbaar feit.
Al het vorengaande in aanmerking genomen, redenen te over dus om
principiëel in bewaar en eventueel in beroep te gaan tegen ieder besluit
houdende een weigering betrokkenen in te schrijven op grond van de nieuwe
eisen. Dit kan zodra er een schriftelijk afwijzing is van het verzoek tot
inschrijving. Inmiddels blijkt dat er enige onwil bestaat bij de
ambtenaren van de GBA om deze schriftelijk afwijzing te verstekken. Ten
onrechte omdat het hier betreft een beslissing die zowel financiële als
praktische consequenties en het hier dus een publiekrechtelijke
rechtshandeling betreft. Wordt deze schriftelijke afwijzing niet
verstrekt, dan is het mogelijk een schriftelijke aanvraag te doen bij de
GBA of de deelgemeente. Wordt er dan in het geheel niet gereageerd, dan
geldt dat (na 8 weken) als een zogenaamde ‘fictieve weigering’ en is
bezwaar alsnog mogelijk.
Er zijn al reeds gevallen bekend van mensen die zich, vanwege de nieuwe
eisen, niet hebben kunnen inschrijven en na een adresonderzoek door het
GBA in het geheel zijn uitgeschreven, met alle gevolgen van dien. Door
massaal in beroep te gaan kan ook aan het licht worden gebracht hoe groot
de verborgen woningnood is en hoezeer het een maatschappelijke realiteit
is dat deze groepen mensen bestaan en dat dit nieuwe stukje onsociaal
beleid volledig voorbij gaat de belangen van deze groepen van burgers die
hiermee onevenredig geschaad worden.

--------------------------------------------------------------
 Afmelden, e-mail: kraken-post-unsubscribe@dvxs.nl
 Opnieuw aanmelden: kraken-post-subscribe@dvxs.nl
 Faq: kraken-post-faq@dvxs.nl
 Website: http://krakenpost.nl
 [30 Aug 00:00u]: 253 abonnees + 273 niet-abonnees
--------------------------------------------------------------
 
ontvangsttijd Sun Aug 29 22:33:16 2004