[kraken] RID-Arnhem wil alleen achtergrond informatie over kraken, maar wel in het geheim!

Auteur: <nijmegen@squat.net>
Datum: 06 dec 2004 16:56 uur

RID-Arnhem wil alleen achtergrond informatie over kraken, maar wel in het
geheim!

Onlangs verscheen bij Springstof een interview met Annette van Weezel, die
zelf toegaf enige tijd voor de AIVD gewerkt te hebben. Zij zegt dat ze
“vooral over de inhoudelijke kant van de zaak wilde praten” met de dienst.
Het begon haar tegen te staan, dat de AIVD al snel verlangde met feitjes
en namen te komen. Zij zag meer een rol voor haar weggelegd als
intermediair tussen dierenrechtenactivisten en de overheid. In februari
2004 is zij dan ook gestopt met haar werk voor de dienst. Dat het de AIVD
alleen om achtergrond zou gaan is een behoorlijk naïeve gedachte. Daar
heeft de dienst geen agenten of informanten voor nodig. Het is dan ook
niet aan te raden om, als je niet in de positie wilt komen waarin je namen
en feiten gaat noemen, op een verzoek tot het praten met een
inlichtingendienst in te gaan.

Enkele weken geleden is in Arnhem een kraker,we noemen hem hieronder
Peter, benaderd door een medewerker van de Regionale Inlichtingendienst
(RID) van het korps Gelderland-Midden. Ook in zijn geval zei de
inlichtingendienstmedewerker, hij noemde zich Erik, dat het om achtergrond
informatie over kraken zou gaan. De Arnhemse kraker wist meteen al dat het
daar natuurlijk niet alleen om ging en had überhaupt geen trek om met de
RID of AIVD in zee te gaan. Hij stapte naar ons toe en had daarna, bij het
treinstation in Elst, nog een gesprek met “Erik”. Een woordelijk verslag
kun je vinden in actieblad Activist 024 van eind november. Hieronder een
verkorte versie.

Peter werd, bij de ontruiming van een net gekraakt pand samen met 5
anderen, aangehouden op maandag 18 oktober. In een verhoorkamer vertelde
RID-er Erik dat “we” geïnteresseerd waren in de achtergronden van het
kraken. Hij vroeg of Peter zin had daar eens over van gedachten te
wisselen.
“Ze” – zo zegt Erik - benaderen voor allerlei verschillende dingen mensen,
zoals voetbalwedstrijden, drugstransporten en ook de kraak- of
actiebeweging. Het zal ook wel eens kunnen dat hij het met Peter over
terrorisme gaat hebben. Het zal er niet om gaan namen te noemen of mensen
te verlinken. Erik vertelt dat dit soort benaderingen vaker en door het
hele land plaatsvinden en dat het 9 van de 10 keer fout gaat. Daarom moet
Peter tegen anderen zijn mond houden over hun gesprek. Voor de gesprekken
die Peter met Erik zal gaan voeren zal hij geld krijgen +
onkostenvergoeding.

Erik maakt een vervolgafspraak met Peter voor woensdagavond 20 oktober.
Erik blijkt, die avond, de zaak niet helemaal te vertrouwen: hij heeft een
oordopje in en een telefoonmicrofoon om. Blijkbaar luisteren anderen mee.
Het heeft er ook veel van weg dat er in de buurt andere politiemensen, in
burger, zijn. Hierna kun je wat flarden uit het gesprek, dat volgt, lezen.

Erik: “Het is zoals ik al tegen je zei, weet je wel. Het is fijn als je
ons het een en ander kan vertellen en dan gaat het niet zozeer om dat je
namen noemt, maar het gaat inderdaad om ehh ideologie: wat vinden mensen;
wat jouw kant van kraken is; wat de achtergrond is van krakers; ideeën van
mensen.”
Peter: “Ja goed, ik heb geen zin om mensen te gaan verlinken”.
Erik: “Ik wil gewoon eens een keer een discussie over een en ander, weet
je wel, op langere termijn. Ik vind het positief dat je je aan je afspraak
gehouden hebt en dat je gekomen bent. Maar hoe lang kraak je al, hoe lang
eh zit je al gekraakt? Kom je uit de buurt van Arnhem?”
Peter: “Maar nou gaan we het over mij persoonlijk hebben”.
Erik: “Nee, nee, nee”.
Peter: “Ja, ik kom uit de buurt van Arnhem”.
Erik: “Hoe ben je in de kraakbeweging terecht gekomen dan?”

Ook Peter wil wel eens weten met wie hij te maken heeft. Dat komt er nog
niet zo heel makkelijk uit.

Peter:“Maar wat is jouw positie binnen de politie zeg maar?”
Erik: “Ehhh”
Peter: “Ben je zelf politieagent? Loop je op straat?”
Met veel tussenvragen door Peter komt er het volgende verhaal van RID-er
Erik: “Nee, ik doe, ik verzamel informatie, zodat je een beeld krijgt van.
Ik hoop dat je niet het idee krijgt dat ik van je verlang: ‘he wie doe dat
of wie doet dat’. Je moet gewoon vermijden - dat heb ik zelf ook gehad -
om een heleboel dingen over een kam te scheren, weet je wel. Krakers die
zijn allemaal links en allemaal tuig en dierenactivisten en die zijn
vegetarisch en veganisten. Dat beeld moet gewoon veranderen. Dat is niet
alleen voor krakers zo maar ook voor moslims, hè, van: ‘elke moslim is een
terrorist’. Dat is natuurlijk de allergrootste flauwekul, die er bestaat.
Alleen als er een is die dat niet vindt, maar negen andere zeggen dat is
wel zo - ‘alle moslims zijn terroristen’ - dan is het voor die ene
natuurlijk heel moeilijk om stand te houden. En daarom is het juist
belangrijk. Daarom is het belangrijk dat we praten, zodat er bij de
politie een beter beeld ontstaat over krakers. Ik begrijp het wel dat
kraken, kunstenaars enzo. Maar er bestaat een verkeerd beeld bij veel
politieagenten. Dat gebeurt wel veel nu in Arnhem. Daar op de Koningsweg
enzo. Ik moet je wat vragen: als je vragen hebt over mij, over wat voor
werk ik doe…. Ik werk niet voor de AIVD. Ik werk in de regio Arnhem. Maar
ik ken jou ook verder helemaal niet. Ik kan ook niet zeggen waarom ik jou
gekozen heb en waarom niet iemand anders. Ik weet helemaal niets over jou.
Toch? Alleen je naam. Kijk het had dus net zo goed iemand anders kunnen
zijn. Daar ben ik heel eerlijk in. Ja, ik vind het allang, ik ben blij dat
je een afspraak wilde maken en dat je er bent en dat je zegt van ja brand
maar los. En dat contact moet natuurlijk een beetje groeien, hè. Ik kan
niet van je verwachten dat jij zegt van nu zal ik je eens vertellen wat ik
allemaal heb gedaan. En dat hoeft ook helemaal niet, maar ik hoop dat er
nog een keer een discussie ontstaat of dat we over wat anders kunnen
praten; dat vind ik allang mooi. Het zou fijn zijn als ik kan vragen: “Kom
je naar Elst?”. Want het heeft geen zin om over de Steenstraat te lopen
Dat is voor jou niet handig en voor mij ook niet. Als we ergens afspreken
in het vervolg, dan eh zal het wel weer buiten Arnhem zijn. Dat is voor
jezelf ook wel belangrijk, dat je dat in de gaten houdt hè. Dat je dan
terugkomt en dat iemand zegt ik zag je met een gozer lopen, waarvoor was
dat? D’r wordt wel heel veel besproken, denk ik, onderling. Je haalde
maandag al aan over zo’n benadering van de AIVD. De AIVD heeft een heel
andere manier van werken. Die zouden hier nooit in het openbaar met jou
gaan lopen.”

Dan komen de vragen van Erik aan Peter
“De ontruiming van vier van die pandjes aan de Sonsbeeksingel dat was toch
gelijk vrijdag, die dag daarna? Wat vond je ervan?”
“Wat vind je er dan van wat het kabinet zei, dat krakers gekenmerkt worden
door links activisme? Klopt dat?”
“Hoe worden spullen (bed, tafel) verzameld dan? Is dat als je gewoon een
keer wat hoort? Of wordt dat ter plekke geregeld?”.
“Heb je zelf enig idee hoe lang je dat nou zo wilt blijven doen?. Denk je
er niet over na om anti-kraak te gaan zitten?”.
“Is het zo dat je iedereen kent enzo? Is het een vaste club? Dat pand in
Elst ken je dat? Ben je daar wel eens geweest? Dat gaat heel makkelijk?
Bij mensen langs gaan?”

Peter antwoordt maar ten dele. Erik wil vervolgens eens kijken of hij beet
heeft: ”Hoe vind je dit nou, zo’n gesprek? Ik weet niet hoe jij er
tegenover staat, maar in een volgend gesprek komen we misschien met meer
gerichte dingen. Pak je zo de trein weer terug dan? Kun je volgende week
weer? Zelfde tijd?”.
“Weet je wat we afspreken: volgende week, zelfde tijd. Dan lopen we weer
een stukje en als je denkt: ‘ik heb erover nagedacht en vind het niks…’.
Maar je moet het misschien ook even de kans geven. Want je vindt dat ik
hele rare vragen stel. Dat ik naar de bekende weg vraag. Maar dat is niet
zo. We zoeken heel erg de weg. En jij kunt daar echt een bijdrage aan
leveren.”

Vervolgens duwt hij Peter 30 euro in zijn hand “voor de trein”. Z’n
telefoonnummer wil hij echter niet geven: Erik belt Peter wel, liever niet
andersom. Als hij Peter een paar dagen later belt, zegt deze geen behoefte
te hebben aan een volgend gesprek.

Bij de RID Gelderland-Midden werken ruim dertien mensen. Hoofd van de
dienst is de heer Regterschot. Deze legde, in juni van dit jaar, in een
commissie van de gemeenteraad van Wageningen nog (een beetje) uit wat zijn
dienst zoal doet. "We zijn geen spionnen, maar infiltreren wel", aldus
Regterschot. Om niet al te hoog gestemde verwachtingen te scheppen,
verduidelijkte hij wel dat het grootste deel van het werk bestaat uit
informatiewinning (luisteren, observeren, praten en dossiers aanleggen)
aan de hand van openbare bronnen. Gekscherend, ook wel de KKK ofwel de
KnipselKrantKlub genoemd.

Iedere RID verricht werkzaamheden voor de AIVD en ten aanzien van de
openbare orde in de eigen regio. Erik doet het voorkomen dat hij Peter
niet benadert in het kader van zijn AIVD-werkzaamheden. Het zou slechts
gaan om achtergrond informatie voor het eigen openbare orde-werk van de
politie. Het verleden leert echter dat door de RID benaderde actievoerders
vroeg of laat (ook) voor de AIVD komen te werken. Om achtergrond
informatie blijkt het op de langere duur ook niet te gaan. Al snel zal men
ook heel concrete actie- en persoonsinformatie willen hebben. Als ze
alleen achtergrond informatie zouden willen dan kunnen ze zich ook
beperken tot de algemene manieren van informatievergaring, die gehanteerd
worden, zoals het raadplegen van open bronnen (kranten, bladen, boeken,
internet), het deelnemen aan mailinglists, het zelf aanwezig zijn bij
acties en het raadplegen van de eigen politiesystemen en interviewen van
collega’s. Juist voor de concrete gegevens heeft men informanten en
agenten nodig. Met “informant” wordt bedoeld: iemand die incidenteel
informatie levert en al op een informatiepositie zit. “Agenten”
infiltreren langdurig en worden gestuurd door de “runner” van een
inlichtingendienst. De RID Gelderland-Midden houdt zich in zijn openbare
orde-werk – naar eigen zeggen - bezig met “voetbalgeweld”, “spanningen in
de multiculturele samenleving”, “links en rechts activisme” en
“ondersteuning van politieoptreden bij openbare orde verstoringen”.

We raden je aan om, als je ook eens benaderd wordt, contact met ons op te
nemen. We kunnen dan samen bespreken hoe een en ander aan te pakken. Je
kunt het contact met RID of AIVD best nog even open houden (je denkt over
hun verzoek even na), maar – zonder ruggesteun – op een
gespreksuitnodiging ingaan raden we af. Ook als je wel op zo’n uitnodiging
bent ingegaan en al enige (of geruime) tijd met ze praat, dan roepen we je
op contact met ons op te nemen. We kunnen dan in overleg bekijken, hoe die
contacten af te bouwen. In ons boek Operatie Homerus, spioneren voor de
BVD (Uitgeverij Papieren Tijger, Breda, ISBN 90-6728-100-X) vind je een
reconstructie van een langdurige infiltratie in buitenparlementair links.
Ook de verhalen van eerder bekend geworden BVD-agenten komen in het boek
aan bod.

Wil je meer informatie of juist je eigen verhaal kwijt, dan kun je contact
met ons opnemen:

Onderzoekbureau Inlichtingen-
en Veiligheidsdiensten (OBIV)
postbus 1501
6501 BM NIJMEGEN
obiv@dds.nl

--------------------------------------------------------------
 Afmelden, e-mail: kraken-post-unsubscribe@dvxs.nl
 Opnieuw aanmelden: kraken-post-subscribe@dvxs.nl
 Faq: kraken-post-faq@dvxs.nl
 Website: http://krakenpost.nl
 [06 Dec 16:00u]: 258 abonnees + 288 niet-abonnees
--------------------------------------------------------------
 
ontvangsttijd Mon Dec 06 15:56:25 2004