[kraken] De laatste, trieste zomer van Doel

Auteur: <ouwesiem@squat.net>
Datum: 29 aug 2006 09:44 uur

De laatste, trieste zomer van Doel

Door Romain van Damme

Doel - Het bedreigde dorp Doel aan de Schelde lijkt de strijd tegen de
Antwerpse Haven te verliezen. Binnenkort beslist de Vlaamse overheid over
de aanleg van alweer een nieuw dok dat het inmiddels verloederde dorp de
definitieve doodsteek moet geven. In 2007 is er hoogstwaarschijnlijk geen
Doel meer.

In de kerk straalt het dorp nog.

Tegen het middaguur wordt het ietwat scheef hangende rolluik voor de
toegangsdeur van het winkeltje piepend en krakend omhoog getrokken. De
verveloze deur klemt en gaat pas open na een paar forse duwen. Uit de
schaduw van een ongelooflijke chaos duikt de forse gestalte van Marcella
op.

Ze is net 81 geworden en sinds mensenheugenis eigenaar van het winkeltje
dat volgestapeld is met elektrische apparatuur. Een Philips cd-speler met
radio mag weg voor 79 euro. De koelkast moet 299 euro opbrengen. In een
gedateerde magnetron staan de brokjes voor de kat. Al een hele tijd.

Marcella lacht de verbijstering weg. „Meneer, u ziet het, het is niet meer
zoals het geweest is. Waarom zou ik me nog druk maken? Dat doe ik niet
meer.“

Protest

Een half uur lang bewijst ze het tegendeel. Praat ze de blaren op haar
tong en zegt ze dat het openhouden van haar winkeltje een vorm van protest
is. „Ze zeiden dat er geen middenstand meer is in Doel. Dat er geen
winkels meer zijn in het dorp. Toen heb ik gezegd: ik blijf winkel houden.
Als protest ja.“

‘Ze’ zijn de bestuurders en de grote meneren uit de almaar oprukkende
Antwerpse haven, legt Marcella geduldig uit. „Ik weet alles. Ik ben op
televisie geweest en heb in alle Vlaamse kranten gestaan.“

Af en toe gaat de winkeldeur piepend open en stapt een kind binnen.
„Snoepje“, klinkt het bijna gebiedend. Marcella: „Netjes vragen hè. Anders
krijg je niets.“ Het zijn Romakinderen die verder doelloos door het dorp
lopen. Hoeveel het er zijn, weet niemand.

„Ze komen en gaan“, zegt Maurice Vergauwen van de actiegroep Doel 2020 die
zich al jaren inzet om het dorp aan de oever van de Schelde overeind te
houden. Hij woont samen met zijn vrouw in de troosteloze Camermanstraat.
Laatst was er weer onenigheid en moest de politie voor de zoveelste keer
optreden. „Als ze zien dat er een huis leegstaat, zitten ze zo binnen.
Eenmaal binnen, krijg je ze niet meer buiten. Ze tappen de elektriciteit
af, pakken zomaar water en betalen nergens voor. Dan krijg je natuurlijk
boze gezichten bij de mensen die wel keurig betalen.“

Leeg

Boze tongen beweren dat de bestuurders van de Belgische asielzoekerscentra
waar de Roma verbleven zeggen: ga maar naar Doel, daar staan genoeg huizen
leeg. Zover wil Joost Hertsens niet gaan. Hij is van de
Vluchtelingenorganisatie Sint Niklaas die zich bekommert om het lot van
uitgeprocedeerde asielzoekers. Hertsens is ook secretaris van de Vlaamse
Roma-organisatie. „Momenteel zijn er problemen met de Roma uit Kosovo. Die
verblijven hier al jaren, maar wachten nog altijd op een oplossing. Per 1
oktober krijgen ze een beschermingsstatus. Tot nu toe wisten ze niet waar
ze aan toe waren. Ze zijn uitgeprocedeerd, maar kunnen niet terug naar hun
land. Daar worden ze niet geaccepteerd. In België leiden ze een zwervend
bestaan en ja, als ze dan in Doel huizen leeg zien staan, kruipen ze daar
in.“

Afblijven

Ze hebben veel keus. De straten staan vol met huizen zonder deuren en
ruiten. Ingetrapt en leeggeroofd. Soms staat er op een bord: afblijven,
bewoond!! Het eens zo schilderachtige dorp aan de Schelde ligt er triest
bij en toont zich beschaamd aan de vele ramptoeristen die zich vooral in
de zomermaanden vergapen aan de verloedering. Na een versnapering in
taverne Doel 5 of de Molen op de dijk vertrekken ze hoofdschuddend. „Dat
je daar nog wilt wonen.“

Het zijn niet alleen uitgeprocedeerde Roma die naar Doel trekken. Marcella
wijst naar een voorbij lopende vrouw. „Uit Rusland. En verderop in de
straat wonen Albanezen, Slowaken en weet ik waar ze vandaan komen. Ze
moeten Vlaams praten om elkaar te kunnen verstaan. Dat gaat dan met horten
en stoten. Ik praat er ook mee, waarom niet? Het zijn geen slechte mensen.
Zeker niet.“

Ooit woonden er in Doel 1300 mensen. Nu zijn het er nog een paar honderd.
Marcella: „Ik denk dat er in het hele dorp nog veertig, vijftig echte
Doelenaren wonen. De rest is vertrokken. Die hebben het boeltje verkocht
en zijn weg. Die huizen verkrotten. Dat is toch logisch?“

Niet voor de actiegroep Doel 2020 die werkelijk alles uit de kast haalt om
het dorp leefbaar te houden. Maurice Vergauwen: „De meeste huizen zijn
opgekocht door Intercommunale uit Sint Niklaas. Die beheren de huizen en
doen dat niet zo best. Ze doen er dus niets aan en laten alles versloffen.
Ze denken: laat ze maar in hun eigen vet gaar stoven. Dan zijn ze het op
een gegeven moment wel beu en vertrekt iedereen.“

Zoals een vrouw die liever niet met haar naam in de gazet komt, maar wel
uitvoerig uit de doeken doet dat ze het verschrikkelijk zat is en met haar
gezin vertrekt naar Nieuw Namen, net over de grens.

„Ik heb hier achttien jaar gewoond. Maar het is klaar. Als je op verlof
gaat, moet je wel iemand hebben die ervoor zorgt dat het net lijkt dat je
huis bewoond is. Anders zit er meteen iemand in en ben je zowat alles
kwijt. Het is niet meer te doen met al die krakers en Roma-gezinnen die
nergens naar kijken. We zijn hier weg.“

Binnenkort wordt begonnen met het slopen van veertig huizen. Maurice
Vergauwen: „Eerst laten ze moedwillig alles verkrotten en zeggen dan: hier
is niets meer aan te doen, afbreken dus. Zo wordt Doel beetje bij beetje
ontmanteld.“

Volgens directeur Bart Casier van Intercommunale uit Sint Niklaas, die de
huizen beheert, ligt het een tikkeltje anders. „De huizen zijn verworven
door de Maatschappij Linkeroever. De woningen die verhuurd kunnen worden,
beheren we. Dat klopt. Maar we verhuren pas als het huis veilig is en
bewoonbaar. Lang niet alle huizen voldoen aan die criteria en lang niet
alle huizen zijn verworven door die maatschappij. Er is veel leegstand,
dat klopt. Renoveren is veel te duur, dus rest niets anders dan slopen.“

Om nog enige orde in de chaos te scheppen, kregen de krakers van de
gemeente Beveren, waaronder Doel valt, de gelegenheid zich te laten
registreren. Ze betalen dan huur, water en elektriciteit. In ruil daarvoor
onderhouden ze de huizen. Maurice Vergauwen: „Ach, de gemeentelijke
verkiezingen komen eraan. Dan kan er altijd wat meer. Zo werkt het toch in
de politiek. We hebben hier al genoeg meegemaakt.“

In het najaar valt de beslissing over de aanleg van het Saeftinghedok.
Alweer een nieuw dok, pal naast het Deurganckdok dat vorig jaar geopend
werd en vervaarlijk dicht bij het dorp ligt. Vergauwen: „Twee maanden
geleden was er een bijeenkomst met de Vlaamse minister Kris Peeters. Hij
zei letterlijk: Doel verdwijnt, ook al komt er dat nieuwe dok niet. Voor
de politiek is het al een uitgemaakte zaak.“

Marcella heeft gehoord dat de karakteristieke molen, de kerk en het
kerkhof en het jachthaventje behouden blijven als het Saeftinghedok niet
aangelegd wordt. „Meer weten we niet. Zo gaat dat hier met de politiek.
Maar luister: het begon al in de jaren zestig. Toen kwam de kerncentrale.
Doel moest weg. Jaren later kwam er een bouwstop want de kerncentrale
wilde uitbreiden. Daarna mocht er weer gebouwd worden, maar toen kwam dat
Deurganckdok. Doel moest weer weg. U ziet, Doel is er nog en mijn
winkeltje is nog altijd open.“

Te gek

Niet dat ze veel verkoopt. Heel af en toe komt er iemand binnenlopen voor
een kleinigheid. „Die krakers en de Roma hebben geen geld. Ze zijn blij
dat ze een dak boven hun hoofd hebben. Eigenlijk worden we al vanaf 1968
gekoeioneerd door de politiek en de haven. En nu zitten we met een dorp
dat aan het verloederen en verkrotten is. Dat is toch te gek voor
woorden?“

Maar voor de actiegroep Doel 2020 nog niet gek genoeg om te vertrekken.
Maurice Vergauwen: „We blijven zitten tot de laatste snik. Veel mensen
hebben hun huis verkocht na bemiddeling. Maar de meesten kregen niet
genoeg om elders een vergelijkbaar huis te kunnen kopen. Moet je weer
schulden maken. De politiek is verderfelijk. Dit is al jaren aan de gang.
Ze willen alles in handen hebben, de gehele linkeroever. Dan kan de haven
zijn gang gaan. Dat is hun enige doel en daar moet alles voor wijken.“

 BN/ de Stem Doel 29-08-2006

--------------------------------------------------------------
 Afmelden, e-mail: kraken-post-unsubscribe@dvxs.nl
 Opnieuw aanmelden: kraken-post-subscribe@dvxs.nl
 Online Archief: http://www.krakenpost.nl/archief
 [29 Aug 09:00u]: 264 abonnees + 390 niet-abonnees
--------------------------------------------------------------
 
ontvangsttijd Tue Aug 29 07:44:35 2006