[kraken] Permanent koude voeten in H. Hartkerk

Auteur: <ouwesiem@squat.net>
Datum: 10 jan 2006 16:01 uur

Permanent koude voeten in H. Hartkerk

door Florence Imandt

Dinsdag 10 januari 2006 - Breda - Koud was het ’s winters altijd al in de
Heilig Hartkerk in Breda. Maar sinds de ontruiming vlak voor Kerstmis is
het nog een graadje erger geworden. Het doorgaans vrolijke leven van de
krakers wordt bepaald door kou, kou en kou. Maar vertrekken? „Alleen als
er een nieuwe bestemming is voor de kerk."

Krakers hebben hun intrek genomen in de Heilig Hartkerk in Breda. "Een
rommeltje, maar helemaal niet onaangenaam van sfeer."
(foto Peter van Trijen)

De Heilig Hartkerk aan de Baronielaan in Breda verpaupert sinds hij in
1986 dichtging. De Stichting Woonzorg Nederland (eigenaar vanaf 1996) had
willen slopen om er appartementen te bouwen, maar in 2004 werd de ruim
honderd jaar oude neogotische kerk Rijksmonument. Het wachten is nu op een
nieuw plan of een nieuwe eigenaar.
De bewoners van de kerk, twaalf jonge flowerpowerachtige krakers, moeten
het nu doen met een enkel allesbrandertje en een gasfles om op te koken.
Met een generator kunnen ze af en toe wat licht maken, maar zolang de
elektriciteit niet opnieuw wordt aangesloten, is er geen warm water.
Vrijpartijen zijn er niet meer. „Nee joh, daar is de akoestiek hier veel
te goed voor.“ ’Half-en-halfbewoonster’ Hermine schiet in de lach. Ze zit
met een paar anderen aan een lange tafel op het altaar en drinkt Griekse
bergthee, een speciaal recept van Christos. ’t Spul zit vol met lavendel
en dat schijnt je luchtwegen te versterken. Geen onverstandige zet als je
permanent in de kou bivakkeert.
Als de jonge mannen en vrouwen praten, slaat de damp eraf. „Als je je adem
ziet, is het tussen de twee en vijf graden“, zegt Skip.
Hij is zo’n beetje de woordvoerder van de club, samen met Marieke, omdat
die het ook goed kan zeggen. Maar ze is er vandaag niet. De bewoners gaan
af en toe naar collega-krakers elders in de stad om wat op te warmen.
Hermine doet dat af en toe bij haar ouders, gaat ze lekker in bad of in de
sauna. „Ja, die wonen best luxueus“, zegt ze.

Rondkomen

De krakers van de Heilig Hartkerk wonen niet luxueus, maar daar kiezen ze
bewust voor. Skip bijvoorbeeld, woonde tot zijn 23e in een flatje, had een
baan als machinebouwer en reed motor. „Dat huisje-boompje-beestjegedoe
kostte te veel tijd vond ik. Ik dacht: ik ga iets doen wat ik leuk vind.
Het leven als kraker geeft een vrijheid die je ergens anders niet kan
krijgen. Ik kan heel lekker rondkomen van bijna niks. Ik verdien wat met
fietskoerieren, anderen doen ook zoiets: zij verzorgen steltloop- en
jongleeracts op evenementen en feesten of draaien muziek. Zo betalen we
onze gas- en elektriciteitsrekening. Van bakkers en groenteboeren krijgen
we vaak spullen die over de datum zijn.“
De huisvesting van de krakers heeft wat weg van een kringloopwinkel. Maar
dan anders. Links van het middenpad in de bankenloze kerk een caravan, een
drumstel, een keyboard, supermarktkarren, boeken, stereo’s, snoeren,
schilderijen. Rechts een brommer, een fiets, een fiets en nog een fiets,
een halve fiets, een stelletje banden, lampen en constructies van hout en
ijzer: restanten van wat ooit min of meer kunstzinnige creaties waren of
hadden kunnen worden. Dingen van peace en love en zo. Een rommeltje, maar
helemaal niet onaangenaam van sfeer. Integendeel.
Op de vloer vlak voor het altaar zaten kennelijk ooit wat tegels los. Die
zijn op fleurige, maar ook keurige wijze vervangen door keramiekachtig
spul. En dan dat biebje op de balustrade achterin de kerk, in kerkelijke
termen oksaal genoemd. Op de plek waar ooit koorzangers God lof toezongen,
hebben de kerkbewoners hele cosy zitjes gefabriceerd. Het is er mooi licht
en vanuit een soort minibarretje heb je een prachtig uitzicht over de
Baronielaan, een chique straat vol met dure herenhuizen.
In de voormalige sacristie die de krakers ombouwden tot woonkamer zijn de
muren (de enige trouwens in de hele kerk) beschilderd met vredestekens,
witte duiven en zonnebloemen, net als in de tijd van de flowerpower. Op de
salontafel van de sacristie/huiskamer scharrelt een echte witte duif rond.
Gevonden tijdens de ontruiming in verwaarloosde toestand en vervolgens
Shanty gedoopt, legt Skip uit.
De krakers hebben meer huisdieren. De honden Browny en Bongo slaan aan
zodra er iemand aan de kerkdeur morrelt. En tal van katten zijn er die
vooral het gezelschap van de Griek Christos schijnen te waarderen.
Christos sliep in een van de zelfgetimmerde houten slaapkamers in de
zijbeuken van de kerk die de gemeente liet slopen vanwege brandgevaar.
Slapen gebeurt nu in geïmproviseerde kamers van partytenten waaroverheen
gordijnen en andere lappen hangen om de ergste tocht tegen te houden. „Kou
is niet erg“, zegt Christos in het Engels. „Koude voeten hebben we hier
permanent, daar raak je aan gewend, moet je gewoon niet aan denken. Kou
zit in je hoofd.“
Maar als het vriest, is het s nachts toch wel onaangenaam, vindt de
dikbebaarde Ivo. Hij had ooit een baan in Pernis en is ’via-via’ een half
jaar geleden in de Heilig Hartkerk beland. „Ik heb gemerkt dat het effect
van dekens eindig is. Het helpt niet om meer dan vijf of zes dekens over
je lijf te trekken.“ Een nylon slaapzak bovenop leggen, adviseert Hermine.
„Dat helpt tegen dat klamme.“

Gelovigen

Skip heeft het geluk in een van de twee torenkamers te slapen die intact
bleven en min of meer tochtvrij zijn. Maar ook hij verlangt naar de lente,
zegt hij. Dat verlangen is ongetwijfeld iets wat ’zijn’ groep verbindt met
die andere, meer a-typische krakersgroep: elke zondag om half elf komt er
in de Mariakapel van de Heilig Hartkerk een groepje katholieke gelovigen
bijeen voor een mis.
Veelal voormalige parochianen die streden voor het behoud van de Heilig
Hartkerk. Officieel mogen er geen eucharistievieringen meer worden
opgedragen omdat de kerk in 1986 ’aan de eredienst werd onttrokken’ zoals
dat heet. Daarom gaan er priesters van buiten het bisdom Breda voor.
Vandaag - op het kerkelijke feest van de Heilige Familie - is het de beurt
aan pater Van de Kerckhove uit Gent. Hij heeft geen parochie, maar valt
rechtstreeks onder een commissie in Rome, legt hij uit.
Hij is er een van de nogal ouwe stempel. Een toga- en boordjesman die een
traditionele, in het Latijn gezongen en gesproken mis opdraagt met de rug
naar de mensen toe. In zijn preek herinnert hij de gelovigen aan hun
’plichten tegenover God en anderen’.
„Mannen en vrouwen moeten de band van de eenheid bewaren waarbij de vrouw
onderdanig moet blijven aan de man.“ Van een ontruiming weet de pater
niets. „Wat is er dan verdwenen?“, vraagt hij als hij even achter de
gordijnen kijkt. „Het is hier toch altijd zo’n rommel?“

Geen keus

Koster Pietro de Jong begrijpt de ontruiming wel, ook al werden de heater
van de kapel en het folie tegen de tocht ook weggehaald. „De burgemeester
had geen andere keus, bovendien hadden de krakers die enorme bergen afval
nooit zelf kunnen afvoeren met dat ene aanhangertje.“ Daar denken Ivo,
Skip, Timo, Christos, Hermine en de rest absoluut anders over. Maar qua
liefde voor de Heilig Hartkerk zijn beide gemeenschappen minstens even
gedreven.
Skip, Nieuw-Zeelander van geboorte, lacht: „Ik ben heel gelukkig hier
omdat we een eigen sfeer hebben gecreëerd. Een sfeer van leven in vrijheid
met weinig luxe, maar met veel vrolijkheid en ruimte voor artistieke
dingen.“ Die levensstijl heeft weinig met protest tegen leegstand te
maken. Hij is door de respectloze manier van ontruimen wel erg aangedaan.
„Dat deed zeer. Maar we hebben veel weer terug opgebouwd. Het wordt nog
beter!“

Brabants Dagblad 10-01-2006 Brabant

--------------------------------------------------------------
 Archief 2005: www.krakenpost.nl/archief/2005.tar.bz2
 Afmelden, e-mail: kraken-post-unsubscribe@dvxs.nl
 Opnieuw aanmelden: kraken-post-subscribe@dvxs.nl
 Faq: kraken-post-faq@dvxs.nl
 Website: http://www.krakenpost.nl
 [10 Jan 16:00u]: 268 abonnees + 347 niet-abonnees
--------------------------------------------------------------
 
ontvangsttijd Tue Jan 10 15:02:17 2006