Wat we van onderstaand verhaal leren, is dat uitkeringstrekkers meestal
huurders (50%) of huiseigenaren (50%) zijn.
-------------------------------------------------------
Volkskrant 10-04-2007
Ook 'bewust betaald baanloze' ontsnapt niet aan repressie van Wet Werk
en Bijstand
LIEVER BAANLOOS DAN LOZE BAAN
Reportage
Ze zijn er nog: de principiele tegenstanders van loonarbeid.
Van onze verslaggeerster
Elsbeth Stoker
IJMUIDEN/ DEN BOSCH 'Werken is niet leuk, dat is een prachtig boek',
zegt Gertjan van Beijnum (51) terwijl hij enthousiast zijn kast
afstruint naar boeken over het arbeidsethos. 'Of Arbeid, een eigenaardig
medicijn van filosoof Hans Achterhuis. Die is ook zo goed.'
De ex-student van de kunstacademie staat midden in zijn kamer van een
voormalig kraakpand, een oud ziekenhuis in het centrum van Den Bosch.
Sinds hij voortijdig stopte met zijn studie in 1979 is hij werkloos. Al
28 jaar ontvangt hij een uitkering van 800 euro per maand. 'Het is niet
dat ik niet kan werken, ik wil het niet. Ik ben tegen loonarbeid',
benadrukt hij.
Van Beijnum is een van de laatste 'bewust betaald baanlozen'. Onder het
motto: liever een baanloos bestaan, dan een loze baan, koos hij begin
jaren tachtig, net als veel anderen, voor de bijstand.
Inmiddels lijkt ook Van Beijnum niet meer te kunnen ontkomen aan de
'repressie' van de Wet Werk en Bijstand (WWB). Deze wet werd in 2004
ingevoerd. Doel: iedereen die kan werken, moet terug naar de
arbeidsmarkt. Vorige week daalde het aantal mensen met een
bijstandsuitkering tot 300 duizend. Het laagste niveau in ruim 25
jaar. Van Beijnum: 'We zijn een uitstervende soort.'
Dat dit eraan zat te komen, beseft ook Jan Muter (48) uit IJmuiden. Als
student sociologie had hij in 1982 een jaar een 'betaalde baan' bij het
Indonesie-comite. 'Daarna had ik recht op een ww-uitkering.'
Begin jaren tachtig sloot hij zich aan bij de Nederlandse Bond Tegen het
Arbeidsethos (NBTA) en werd actief voor het blad De luie donder. Recht
op luiheid en zelfontplooiing, was het devies. 'Niemand was tegen werk
als zodanig. We werkten ons het rambam voor de actie-groepen. We vonden
dat je niet gedwongen kon worden om te werken. Het moest een instrument
zijn om jezelf te ontplooien.' Voor het eerst werd de arbeidsmoraal ter
discussie gesteld in Nederland.
Met succes.
De NBTA werd de eerste jaren -in een tijd dat Nederland zo'n miljoen
werklozen telde- serieus genomen door politici, vakbondsbestuurders,
wetenschappers en journalisten. 'In de grond van mijn hart denk ik er
nog steeds zo over. Waarom zou ik werken voor de winst van anderen',
verklaart Muter die afgelopen zomer 2006 zijn eerste sollicitatiebrief
moest versturen. Voor het eerst in 25 jaar voelt hij een duidelijke
dwang.
Maar zal het de gemeenten en uitkeringsinstanties lukken Van Beijnum en
Muter hun eigen geld te laten verdienen?
'Het zal lastig worden', denkt Muter. 'Mijn cv is nogal atypisch.'
'Misschien moet ik er ditmaal echt aan geloven', antwoordt Van Beijnum
weifelend. 'Of nee, eigenlijk ook niet', zegt hij even later
gedecideerd. 'Ik ben ervan overtuigd dat ik tot mijn pensioen een
betaalde baanloze kan blijven.
Pagina 7: Nooit was het zo moeilijk
--------------------------------------------------
Gemeenten treden harder op tegen werklozen, die al tientallen jaren
betaald werk weigeren
NOG NOOIT WAS HET ZO MOEILIJK
Reportage
Een ding weet Gertjan van Beijnum zeker: nooit zal hij meer een
sollicitatiebrief schrijven.
Van onze verslaggeefster Elsbeth Stoker
DEN BOSCH/IJMUIDEN In de kast van bijstandsgerechtigde Gertjan van
Beijnum staan vier ordners met tientallen bezwaarschriften die hij
afgelopen decennia stuurde naar de sociale dienst, de Provinciale Staten
en de Raad van State.
Afgelopen 28 jaar heeft hij iedere keer als de sociale dienst van Den
Bosch hem wilde korten op zijn uitkering bezwaar gemaakt. Dat
protesteren vindt hij geweldig leuk, zegt hij lachend terwijl hij door
de map met bezwaarschriften bladert.
'Vroeger gold er ook een sollicitatieplicht. Maar er waren een miljoen
werklozen en nauwelijks banen. Bovendien werd er amper gecontroleerd.'
Uiteindelijk besloot de sociale dienst hem van de sollicitatieplicht te
ontheffen. 'Ik had toen zoveel bezwaarprocedures lopen dat ze het
opgaven.' Op zijn dossier stond de stempel n.r.a. , ofwel 'niet reeel
aanbod'. Later veranderde dat in 'werkloze categorie 4' en
'niet-kunner'.
Tot nu.
Eind april moet hij weer voor de bezwaarcommissie verschijnen, omdat hij
weigert hulp bij het zoeken naar werk te accepteren, ofwel te reintegreren.
Niet eerder was het zo moeilijk om je uitkering te behouden, beaamt ook
Jan Muter. Andere bewuste werklozen kozen al eieren voor hun geld. 'Tot
1987 was de Nederlandse Bond Tegen het beidsethos (NBTA) heel
dynamisch.' Ze vormden 'mobiele discussiecommando's' en organiseerden
publiciteitsstunts, een hoogtepunt was toen de oprichter van de NBTA in
1984 in de tweede Kamer op een tafel klom en opriep tot bezinning.
Daarna merkte je dat mensen teleurgesteld raakten. We kregen wel veel
aandacht, maar er veranderde niets op de arbeidsmarkt. Sommigen gingen
werken, anderen raakten verstrikt in psychologische, drank- of
drugsproblemen.
Zelfproriteerde Muter, die nadat hij een paar jaar een uitkering had
gekregen ook in de bijstand was beland, begin jaren negentig van de
'banenpool'. Zijn vrijwilligerswerk werd een gesubsidieerde baan.
Met de komst van de Wet Werk en Bijstand in 2004 hielden de subsidies op
en belandde hij weer in de WW. Deze werkloosheidsuitkering ontvangt hij
tot 2009. Als hij in die tijd geen baan heeft gevonden, gaat hij terug
naar de, lagere, bijstandsuitkering.
Echt druk over het wel of niet slagen van zijn banenjacht maakt hij zich
niet. 'Het enige probleem is dat ik een koophuis heb, als ik in de
bijstand beland moet ik dat verpanden aan de sociale dienst.'
Het verwijt dat ze profiteurs zouden zijn van het sociale stelsel, kan
zowel Muter als Van Beijnum niet deren. 'Ik zie werkloosheid niet als
een individueel, maar als een maatschappelijk probleem.', zegt Muter.
'Dat wij teren op andermans centen is geen argument', voegt Van Beijnum
toe. 'Hele bedrijfstakken worden overeind gehouden met belastinggeld.
Als de boeren geen miljarden per jaar zouden ontvangen, zouden zij
omvallen.'
Bewust werklozen als Van Beijnum en Muter streven naar een
maatschappij waarin iedereen een basisinkomen krijgt en gewaardeerd
wordt voor wat-ie doet. Of zo'n maatschappij er ooit zal komen,
betwijfelt Van Beijnum. Tot het zo ver is vult hij zijn dagen met
vrijwilligerswerk voor website Kleintje Muurkrant en stichting de
Stelling.
Wat Van Beijnum wel zeker weet is dat hij nooit meer een
sollicitatiebrief zal schrijven. Een keer is hij door de knieen gegaan
toen de gemeente hem in 1992 50 procent kortte op zijn uitkering.
'Ik heb toen een open sollicitatie gestuurd naar de honderd grootste
bedrijven in Europa.' De sociale dienst heeft de brief echter nooit
gezien, omdat Van Beijnum tijdig een bezwaarprocedure won.
Uit een van de ordners met bezwaarschriften haalt hij de met typemachine
geschreven sollicitatiebrief van zes kantjes waarin hij zijn visie op de
arbeidsmarkt beargumenteert. 'De huidige arbeidsmarkt ervaar ik als erg
repressief en komt voort uit onjuiste aannames', is op pagina een te
lezen.
'Ik heb er geweldig leuke reacties op gekregen', vertelt Van Beijnum
lachend. 'Echt waar, kijk maar', zegt hij terwijl hij het antwoord van
vliegtuigbouwer Fokker tevoorschijn haalt.
'Ik heb uw brief helemaal doorgelezen, wat een heel karwei was',
schrijft de P&O-medewerker. 'Wij hebben echter geen passende functie
voor u. Ik wens u veel geluk in uw verdere leven.'
--------------------------------------------
RITUALISTEN, AUTONOMEN EN RETRAITISTEN
Socioloog Godfried Engbersen onderzocht de verschillende subculturen
onder werklozen. Hij onderscheidt in zijn boek Publieke
bijstandsgeheimen zes typen:
- conformisten: zij blijven de doelen van arbeid en een hoger
consumptieniveau nastreven. Daarbij maken ze gebruik van de gangbare
middelen, ofwel ze blijven solliciteren, kloppen aan bij het UWV, de
sociale dienst en CWI en maken gebruik van reintegratietrajecten.
- ritualisten: zij hebben de hoop op werk en meer geld opgegeven. Maar
ze blijven proberen om een baan te vinden, omdat het moet.
-retraitisten: deze groep berust in de situatie en doet geen moeite meer
om werk te vinden.
- ondernemenden: deze werklozen willen wel werken en meer geld te
besteden hebben. In tegenstelllng tot de conformisten proberen ze dit
ook te bereiken langs illegale weg.
-calculerenden: zij zijn niet op zoek naar werk, maar verwerven extra
inkomsten door misbruik van het sociale stelsel.
-autonomen: zij worden ook wel culturele rebellen of bewust werklozen
genoemd. Zij willen doen waar ze zelf zin in hebben, ze slagen erin om
hun behoeften af te stemmen op de beperkte middelen die ze hebben.
---------------------------------------------
AANTAL BIJSTANDSUITKERINGEN LIEP VORIG JAAR TERUG
De afgelopen jaren is het moeilijker geworden een uitkering te krijgen
en te houden.
Wie zijn baan verliest, klopt in eerste instantie aan bij
uitkeringsinstantie UWV. Deze verstrekt de zogenaamde WW-uitkering. De
duur van een werkloosheidsuitkering is afhankelijk van het
arbeidsverleden. De werkloze is in die periode verplicht om een baan te
zoeken en te reintegreren.
Na de WW krijgt de werkloze de lagere, bijstandsuitkering. Sinds de
invoering van de Wet Werk en Bijstand in 2004 zijn gemeenten
verantwoordelijk voor bijstandsgerechtigden. Door middel van onder meer
hulptrajecten proberen ze zo veel mogelijk werklozen weer aan het werk
te helpen.
Jaarlijks krijgen zij een vast bedrag voor deze groep. Tekorten moeten
zelf ze aanvullen en overschotten mogen deels vrij worden besteed. Het
idee hierachter is dat het zo financieel aantrekkelijker wordt voor
gemeenten om zoveel mogelijk mensen aan een baan te helpen. In 2006
daalde het aantal bijstandsuitkeringen met 27 duizend naar
driehonderdduizend.
--------------------------------------------------------------
Afmelden, e-mail: kraken-post-unsubscribe@dvxs.nl
Opnieuw aanmelden: kraken-post-subscribe@dvxs.nl
Online Archief: http://www.krakenpost.nl/archief
[12 Apr 21:00u]: 259 abonnees + 414 niet-abonnees
--------------------------------------------------------------
ontvangsttijd Thu Apr 12 19:33:31 2007
Dit document staat op krakenpost.nl
voor de huidige en 11 maanden
het origineel blijft op skwot.dvxs.nl:
http://dvxs.nl/~skwot/{jaar}/{maand}/{nnnn}.html
kop