[kraken] 8000 liter in de kofferbak

Auteur: <ouwesiem@squat.net>
Datum: 06 feb 2007 11:24 uur

Achtduizend liter in de kofferbak;
eureka! innovatie in Nederland is springlevend

Hans Pieter van Stein Callenfels

SAMENVATTING:De waterkanonnen van de politie waren sterk verouderd. Het
ministerie van Binnenlandse Zaken ontwikkelde daarom een stillere,
smallere en stabielere waterwerper, computergestuurd en met
warmwaterdouche. tekst Hans Pieter van Stein Callenfelsfoto's kick smeets

VOLLEDIGE TEKST:Je weet maar nooit wat een relschopper verzint. Stel:
tijdens de ontruiming komt een boze kraker op het idee om een koelkast vol
zand van drie hoog op het nieuwe waterkanon van de ME te gooien. Kan de
kunststof behuizing van de wagen daar tegen?

'Een kwestie van testen', zegt projectleider Roel Joorse van de Landelijke
Faciliteit Rampenbestrijding, 'wat we de afgelopen maanden dan ook hebben
gedaan.' De LFR, die onder het ministerie van Binnenlandse Zaken valt, kan
binnenkort beschikken over zes fonkelnieuwe rijdende waterkanonnen -of
waterwerpers, in goed politiejargon. Ze blijken prima bestand tegen
vallende koelkasten.

De vier bestaande waterkanonnen die de politie de afgelopen twintig jaar
inzette bij ontruimingen, voetbalrellen of demonstraties, waren aan
vervanging toe. 'Technisch waren ze nog wel in orde, maar het bleek voor
het onderhoud steeds lastiger om passende onderdelen te vinden', zegt
Joorse. 'Bovendien is er qua arbowetgeving nogal wat veranderd. In die
oude dingen was het altijd een hels kabaal.'

Battleknop

Een waterwerper hoeft maar twee dingen te kunnen: rijden en water spuiten,
bij voorkeur tegelijkertijd. In de oude kanonnen werd voor beide functies
één motor gebruikt. Harder rijden betekende een lagere spuitdruk, hard
spuiten betekende minder motorvermogen. De nieuwe waterwerper heeft ook
één motor, maar die wordt door een computer zo gestuurd dat het vermogen
optimaal verdeeld is tussen de aandrijving en de waterkanonnen. Drukt de
commandant op een grote rode knop op het dashboard -'de battleknop', zegt
Joorse grijnzend- dan komen twee waterkanonnen via een hydraulisch systeem
uit het dak omhoog, klaar om te vuren. Dan kan het gevaarte nog maar
25kilometer per uur rijden, hard genoeg in zo'n situatie.

Met een joystick bedient een kanonnier de twee waterkanonnen op de bus.
Zijn stoel in de beveiligde cabine draait automatisch mee. Bij zijn
linkerhand heeft hij een lcd-scherm dat in directe verbinding staat met
een camera naast de loop van het waterkanon. De camerabeelden worden
rechtstreeks doorgezonden naar de meldkamer, wat bij latere identificatie
van relschoppers van pas kan komen.

Natuurlijk is de waterstraal die uit het kanon komt niet bedoeld om mensen
te verwonden, al kan hij van dichtbij wel een flinke blauwe plek
opleveren. Joorse: 'Wat je wilt is groepen uit elkaar drijven. Als je zo'n
straal water op je krijgt, raak je aardig gedesoriënteerd. Het maakt
natuurlijk wel uit of je op tien of op veertig meter van het kanon staat.'

Traangas

En het maakt ook uit op welke stand de kanonnier zijn kanon heeft.
Standaard heeft hij een dikke rechte straal, maar hij kan ook kiezen voor
de zuinigere pulsstraal, waarbij tussen de waterschoten telkens een pauze
zit. Een derde mogelijkheid is een spreidstraal, die ook gebruikt kan
worden om kleine brandjes te blussen. Na zes minuten voluit spuiten is de
tank van achtduizend liter leeg, maar de commandant zal het nooit zover
laten komen. In de regel geldt: zorg dat je altijd nog minstens duizend
liter aan boord hebt.

Het kanon heeft ook de mogelijkheid om een extra stof bij het water te
mengen, bijvoorbeeld een kleurstof of, rigoureuzer, traangas. Maar, zegt
Joorse, voor dat laatste bestaat geen wetgeving.

Grootste struikelblok bij de ontwikkeling van het nieuwe voertuig was de
breedte. Om ook in nauwe straatjes te kunnen manoeuvreren mocht de
waterwerper maximaal 2,20 meter breed zijn, 30 centimeter smaller dan het
chassis van vrachtwagens en bussen. Joorse: 'Alle technische bedrijven die
ernaar keken verklaarden ons voor gek. Dat wordt te instabiel, zeiden ze.'

Gezien het gewicht van het ding (24 duizend kilo) en de trage massa
(achtduizend liter klotsend water in de kofferbak) is dat geen gekke
gedachte. Maar het IJsselsteinse techniekbedrijf Terberg durfde het aan,
en versmalde een standaard vrachtwagenchassis van Volvo. Bij
draaicirkelproeven en een 'elandproef' bleef de waterwerper keurig op zijn
vier wielen rijden, dankzij de slingerschotten, die de tank onderverdeelt
in kleinere compartimenten, en vooral dankzij een computergestuurd
hydraulisch systeem dat de boel horizontaal houdt. Als de wagen scheef
hangt, corrigeert de computer dat door olie naar de ophanging aan de lage
kant te pompen.

Kwispelkanon

Behalve de twee kanonnen op het dak heeft de waterwerper ook een
'kwispelkanon' aan de achterkant, dat alleen van links naar rechts spuit
en zo moet voorkomen dat relschoppers op de bus klimmen. De bemanning
-commandant, chauffeur, twee kanonniers- is sowiesogoed beschermd: voor de
dikke ramen hangt een stalen rooster en in de cabine heerst overdruk, om
te voorkomen dat gevaarlijke gassen binnen kunnen dringen.

Nog zo'n voordeel van een heel groot waterreservoir: boven de ramen zitten
sproeiers waarmee kalk, verf of eieren weggespoeld kunnen worden. En aan
de zijkant van de bus zitten twee nooddouches voor ME'ers die geraakt zijn
door molotovcocktails of andere gevaarlijke stoffen. Joorse: 'Het is
lekker warm water hoor.'

NOTES: Brandweerofficier maakt waterwerper; Roel Joorse (58) is een
techneut in hart en nieren. 'Bij projecten zoals deze maak ik altijd een
tabel, tegenwoordig in Excel, met alle voors en tegens, eisen en
randvoorwaarden. Dan heb je meteen een mooi overzicht.'; Als hts'er
specialiseerde hij zich in scheepswerktuigbouwkunde en ging varen. Joorse
werkte ook nog even voor een ruimtevaartlaboratorium, maar uiteindelijk
kwam hij terecht in Almere, waar hij 25 jaar lang brandweerofficier was.
Sinds 2001 is hij projectleider bij het ministerie van Binnenlandse Zaken,
waar hij verantwoordelijk is voor de vernieuwing van het materieel. 'Als
projectleider ben ik vooral verantwoordelijk voor het proces van de bouw
en aankoop van zo'n nieuwe waterwerper, maar ik bemoei me ook graag met de
techniek, haha.'

GRAPHIC: 06eureka portret, foto's kick smeets
06 eureka F, foto's kick smeets
06eureka B, foto's kick smeets
06eureka H, foto's kick smeets
06eureka G, foto's kick smeets
06eureka C, foto's kick smeets
06eureka D, foto's kick smeets
06eureka E, foto's kick smeets

AD/Amersfoortse Courant 05-02-2007

--------------------------------------------------------------
 http://www.krakenpost.nl/kraken-post-2006.tar.bz2 (1.9MB)
 Afmelden, e-mail: kraken-post-unsubscribe@dvxs.nl
 Opnieuw aanmelden: kraken-post-subscribe@dvxs.nl
 Online Archief: http://www.krakenpost.nl/archief
 [06 Feb 11:00u]: 257 abonnees + 412 niet-abonnees
--------------------------------------------------------------
 
ontvangsttijd Tue Feb 06 10:25:10 2007