[kraken] Is de redding eindelijk nabij?

Auteur: <ouwesiem@squat.net>
Datum: 17 jan 2007 12:35 uur

Is de redding eindelijk nabij?

ACHTERGROND Door Saskia Wijdoogen

BREDA – Sloop is al lang van de baan, er is een andere eigenaar in beeld
en plannen voor een nieuwe bestemming worden gesmeed. Maar om nu te zeggen
dat de redding voor de Heilig Hartkerk echt nabij is? „Als ze nog langer
wachten, ís er helemaal geen kerk meer om te redden.“

De Heilig Hartkerk aan de Baronielaan. FOTO JOHAN VAN GURP

Het lijkt zo mooi. Een organisatie die zich alleen maar bezighoudt met het
restaureren van monumenten wil zich over de kerk aan de Baronielaan
ontfermen. Ook de prijs is te overzien: ze mag het monument overnemen voor
een prikkie. Waarschijnlijk overstijgt de prijs het bedrag van één euro
niet.

Problematischer is het prijskaartje dat aan het gebouw hangt: een
restauratie die in de miljoenen gaat lopen. Alleen al het geschikt maken
voor verhuur kost aspirant-koper Monumenten Fonds Brabant (MFB) zeker een
miljoen. Directeur Peter Stutvoet: „En dan is er nog niets aan restauratie
of opknappen gedaan.“ MFB zal die ene euro dan ook alleen maar overmaken
als er de zekerheid van (rijks-)subsidie is voor restauratie. „Zonder
kunnen we er onmogelijk aan beginnen.“

Misschien nog wel belangrijker is de zoektocht naar wat Stutvoet een
‘witte raaf’ noemt; een exploitant die de kerk wil huren en er een
maatschappelijke functie aan wil geven. Behoud door herbestemming noemt
MFB dat. „Wij houden van monumenten, maar we moeten realistisch zijn. Er
moet ook een economische drager zijn.“

Zelfs als die ‘witte raaf’ is gevonden, is redding nog niet zeker. Er zijn
praktische problemen die volgens Jasper Klapwijk van huidige eigenaar
Woonzorg Nederland een flinke kink in de kabel kunnen veroorzaken. „Bij
plannen zoals een cultureel centrum of andere openbare functie hoort een
parkeerplan. En dat kan hier problematisch worden, heeft de gemeente ons
al laten weten.“ De vrees voor protesten uit de buurt is groot, meent
Klapwijk. „Wij hebben wel plannen om bijvoorbeeld van de tuin een
parkeerplaats te maken, maar dat zal waarschijnlijk niet voldoende zijn.“

Monumentenwethouder André Adank wil die vrees wel wegnemen, enthousiast
als hij is over de nieuwe ontwikkelingen rond het pand: „We moeten hier
helemaal voor gáán. Zo veel mensen hebben zich met vurig enthousiasme
ingezet voor het behoud van de kerk. We moeten er alles aan doen om nader
tot elkaar te komen.“ Dat parkeren, meent Adank, ‘daar komen we wel uit’.
Zoals ook de wijziging van het bestemmingsplan volgens de wethouder geen
onoverkomelijke problemen hoeft te geven. „Daarin voelt de gemeente ook
een inspanningsverplichting.“

Maar een inspanningsverplichting is niet voldoende, menen Klapwijk en
Stutvoet. „Wij verwachten nu initiatief van de gemeente. We willen dat zij
het haalbaarheidsonderzoek doet, meewerkt aan het bestemmingsplan en dat
ze een deel van de kosten betaalt. De gemeente is wat ons betreft aan
zet.“

Daar voelt Adank weer weinig voor. De gemeente, laat hij weten, is niet
van plan initiatieven te nemen of te investeren. De bal ligt wat hem
betreft duidelijk bij de eigenaar en aspirant-koper.

Belangrijker is dat de huidige eigenaar eindelijk eens iets aan onderhoud
gaat doen, meent Adank. Want de kerk staat er al jaren in deplorabele
toestand bij. Een monumentenstatus mag de kerk dan van de sloop hebben
gered, in de twintig jaar dat de kerk geen religieuze functie meer heeft,
bekommerde niemand zich ooit om onderhoud. Hooguit is er ooit een balk
vervangen of een lek gedicht. Geen haan die er naar kraaide.

Tot na de ontruiming in 2005 pijnlijk duidelijk wordt dat er gevaarlijke
situaties ontstaan. Bonte knaagkevers en bruinrot ondermijnen de toren,
het dak is lek en de balken gaan eraan. Ook het schip van de kerk is er
niet al te best aan toe. De gemeente heeft er bij de eigenaar meerdere
malen op aangedrongen daar iets aan te doen. Maar Woonzorg Nederland voelt
zich niet geroepen om de kosten voor de onderhoudsbeurt van bijna drie ton
op zich te nemen. „Dat is niet onze expertise. Wij willen geen
aanpassingen doen waar de nieuwe eigenaar misschien helemaal niet blij mee
is“, zegt Klapwijk.

En zo wachten alle partijen tot de ander de eerste zet doet. Dus geen
onderhoud tot de verkoop rond is. Geen verkoop tot subsidies en
exploitatie rond zijn. En wat Woonzorg Nederland en Monumenten Fonds
Brabant betreft helemaal geen actie tot de gemeente instapt. En zo kan het
gebeuren dat de Heilig Hartkerk nog verder staat te verkrotten, terwijl de
redding zo dichtbij is. Of zoals een oud-actievoerder het zegt: „Als ze
nog langer wachten, ís er helemaal geen kerk meer om te redden.“

De geschiedenis

December 1985: Bezetting Heilig Hartkerk om sluiting te voorkomen.

Januari 1986: De emoties bij de ontruiming lopen hoog op. De politie moet
actievoerders de kerk uitdragen.

Februari 1986: De kerk wordt aan de eredienst onttrokken.

Januari 1988: De eerste krakers betrekken de kerk

Juli 1988: Het vonnis valt: de Heilig Hartkerk is definitief dicht. Het
pand wordt verkocht aan Amstelland Vastgoed BV, die wil slopen.

Januari 1990: Het eerste kort geding van de Vereniging Salvator om sloop
van te voorkomen.

Juni 1993: Projectontwikkelaar Oudehand uit Katwijk koopt de kerk. Inzet
is nog altijd sloop. De strijd tegen de plannen gaat onverminderd door.

April 1994: De meerderheid van de Bredase gemeenteraad wil zich niet
inspannen om de kerk te redden: ‘Het is geen monument’ is het oordeel.

Maart 2000: De sloopvergunning is afgegeven. Niets staat de sloop nog in
de weg, lijkt het.

Juli 2000: De sloopvergunning wordt ingetrokken, de aanvraag was incompleet.

September 2000: De Raad voor Cultuur adviseert de Heilig Hartkerk de
status van rijksmonument te verlenen.

December 2001: Staatssecretaris Rick van der Ploeg neemt het advies over:
de kerk is monument en mag niet worden gesloopt.

September 2004: Na lange procedures beslist ook de Raad van State dat de
kerk behouden moet blijven.

December 2005: De situatie in de kerk is zo gevaarlijk, dat de gemeente
tot ontruiming over gaat. De elf uur durende actie levert drie ton afval
op. De krakers mogen blijven.

Januari 2006: De krakers krijgen een vergoeding van 15.000 euro voor de
spullen die bij de ontruiming verloren zijn gegaan.

Januari 2007: Een nieuwe eigenaar voor de kerk is in beeld: eigenaar Woon
Zorg Nederland verkoopt aan Monumenten Fonds Brabant. Dat wil de kerk
kopen en restaureren. Het pand moet een ‘maatschappelijke functie
krijgen.’

BN/deStem Breda 17-01-2007

--------------------------------------------------------------
 Afmelden, e-mail: kraken-post-unsubscribe@dvxs.nl
 Opnieuw aanmelden: kraken-post-subscribe@dvxs.nl
 Online Archief: http://www.krakenpost.nl/archief
 [17 Jan 12:00u]: 256 abonnees + 409 niet-abonnees
--------------------------------------------------------------
 
ontvangsttijd Wed Jan 17 11:35:42 2007