‘De gemeente koos voor het gevecht’
Demonstraties kunnen sloop van jongerencentrum in Kopenhagen niet voorkomen
De ontruiming afgelopen week van een jongerencentrum in Kopenhagen leidde
tot ernstige rellen. Inmiddels is de sloop van het gebouw begonnen. Een
christelijke organisatie wil er een gemeenschapscentrum bouwen.
Door onze redacteur Mark Schenkel
Kopenhagen lijkt tot bedaren gekomen, na de hevige rellen van de afgelopen
dagen – de ergste in Denemarken in bijna vijftien jaar. Het zondagse
winkelpubliek slentert langs de tientallen dichtgespijkerde winkels in de
drukke wijk Nørrebro, uitkijkend voor de talloze stukgegooide flessen en
het door de vlammen gesmolten asfalt. Maar de 21-jarige rechtenstudente
Maya – achternamen zijn, zegt ze, „in de scene” niet gebruikelijk –
voorspelt nieuwe onrust: „Zodra alle arrestanten weer vrij zijn, zullen we
opnieuw in actie komen. Het stadsbestuur moet zijn belofte nakomen.”
Maya spreekt namens de voormalige bezoekers van Ungdomshuset
(‘Jeugdhuis’), een populaire ontmoetingsplaats voor autonomen,
antiglobalisten en alternatievelingen die vorige week op last van de
gemeente is ontruimd, met alle onrust van dien. Volgens de vaste bezoekers
heeft het stadsbestuur een oude afspraak geschonden, die inhoudt dat het
pand – eigendom van de gemeente – alleen verkocht had mogen worden als de
jongeren een nieuw onderkomen hadden.
Toch is het bakstenen gebouw van vier verdiepingen nu in handen van de
kleine, streng christelijke organisatie Menigheden Faderhuset – sommigen
noemen het een sekte. Een grote sloopkraan is vanochtend in alle vroegte
Ungdomshuset te lijf gegaan. „We hadden het liever niet gedaan”, legt Ruth
Evensen, woordvoerder van de organisatie, uit in een zwaar bewaakt, leeg
gebouw dat lijkt op een kerk, aan de rand van de stad. „Maar het was een
enorme puinhoop binnen.” Menigheden Faderhuset wil op die plek nu een
nieuw gebouw voor de kleine kerkgemeenschap neerzetten.
„Ungdomshuset was als mijn familie”, zegt Maya, die zes jaar lang
dagelijks te vinden was in wat in Kopenhagen de status heeft van een
instituut. Tienduizend mensen kwamen er per jaar langs. Voor een film, of
een bord soep. Iedereen was welkom, zegt Maya: jong en oud; man en vrouw;
homo en hetero. Er vonden concerten plaats van bekende artiesten zoals
Björk. De IJslandse zangeres vroeg hier minder entreegeld dan elders omdat
ze het, aldus Maya, „gewoon mooi vond om in zo’n relaxte omgeving te
spelen”.
Overlast kwam volgens Maya nooit voor. En voordat mensen zich dingen gaan
inbeelden: „Drugsgebruik was absoluut verboden. Dan vloog je er uit.”
Hard was dan ook de klap toen de hoogste rechter in Denemarken vorig jaar,
na jaren van procederen, ontruiming toestond. In 2001 al verkocht
Kopenhagen het pand. De gemeente beriep zich op een ingewikkelde clausule
in het contract die haar van de plicht zou ontslaan om een nieuw gebouw te
regelen, als de jongeren bepaalde afspraken over het gebruik van het pand
niet zouden nakomen.
De rechter verwierp de protesten van de jongeren, wat leidde tot de
ontruiming vorige week donderdag, met ernstige rellen tot gevolg. De
laatste keer dat Kopenhagen het toneel was van dit soort hevige rellen,
was in 1993, na een referendum over toetreding van Denemarken tot de
Europese Unie. Toen loste de politie zelfs waarschuwingsschoten.
Zo ver is het nu niet gekomen. In totaal zijn 643 mensen gearresteerd,
aldus politiewoordvoerder Flemming Steen Munch. „Voornamelijk Denen, maar
er zaten ook buitenlanders tussen.” Volgens de woordvoerder komen die uit
Noorwegen en Duitsland, maar ook uit de Verenigde Staten „en zelfs
Nieuw-Zeeland”.
De demonstranten richtten de afgelopen dagen een ware ravage aan in
Kopenhagen. Op donderdag- en vrijdagnacht voerden zij in de smalle straten
van Nørrebro een kat-en-muisspel uit met de massaal aanwezige politie.
Vooral banken, als symbool van het establishment, moesten het ontgelden.
Maar verderop in de stad, bij Christiania, een vrijplaats van vooral
voormalige hippies, ging ook een schoolbibliotheek in vlammen op.
Maya ontkent dat zij en haar medestanders blaam treffen voor het
grootschalige geweld. „Ungdomshuset deelt geen orders uit, het geweld is
niet georganiseerd. Wij hebben van tevoren alleen gezegd: er moet ruimte
zijn om te reageren zoals je wilt – met bloemen of bakstenen.” Komt dat
niet neer op een vrijbrief voor onruststokers? Maya: „Wij zeiden:
Kopenhagen krijgt een nieuw jeugdhuis, óf een gevecht om een nieuw
jeugdhuis. De gemeente koos het gevecht.”
In Kopenhagen bestond aanvankelijk sympathie voor de jongeren. Maar dat is
de afgelopen dagen veranderd. Afgelopen nacht probeerden buurtbewoners bij
te dragen aan het bewaren van de rust. Ze deelden koffie uit aan jongeren
en politie. Een vrouw die een zoon heeft op de school waarvan de
bibliotheek is uitgebrand zegt: „Ik ben het eens met wat de jongeren
willen – in een democratie moet diversiteit zijn, ook voor de jeugd. Maar
nu gaan ze te ver. Het geweld moet stoppen. Zo krijgt de buurt een slechte
naam.”
Een linkse organisatie die sympathiseert met de jongeren van Ungdomshuset
heeft nog geprobeerd het pand voor 12 miljoen Deense kronen (zo’n 1,6
miljoen euro) terug te kopen. Maar Faderhuset, die zijn wortels heeft in
de wijk Nørrebro, voelde daar niets voor.
Morten Vestergaard verslaat de rellen namens Jyllands-Posten, de krant die
bekend werd door de beruchte Mohammed-cartoons. Hij vindt dat de gemeente
niet te snel moet toegeven aan de demonstranten. „Dan geef je als signaal:
‘jullie gooien met stenen, wij geven jullie je zin’.” Maar voor de
toekomst van de stad, zegt Vestergaard, zou het goed zijn als de gemeente
– over een poosje, wanneer de rust is weergekeerd – een oplossing bedenkt.
„Ungdomshuset was namelijk wél belangrijk voor Kopenhagen.”
Het Ungdomshus (Deens voor Jeugdhuis) stamt uit 1897 en heette toen het
Folkets Hus (huis van het volk).
Het Folkets Hus was het een hoofdkwartier voor de ontluikende
arbeidersbeweging in Kopenhagen. Van hieruit werden protestmarsen
georganiseerd. Een van de grootste was de demonstratie tegen werkloosheid
in 1918 toen arbeiders de Deense beurs bestormden.
In 1910 hield de Tweede Internationale een internationale conferentie over
vrouwen in het Folkets Hus. Daar wordt besloten voortaan jaarlijks een
internationale vrouwendag te organiseren.
In de Tweede Wereldoorlog werd vanuit het huis lange tijd het verzet tegen
de Duitsers georganiseerd. Na de oorlog verloor het huis zijn functie als
arbeidershonk.
In 1982 gaf de gemeente het Folkets Hus in bruikleen aan een groep
jongeren, die het omdoopten tot Ungdomshuset.
In 2001 werd het pand verkocht aan de christelijke organisatie Faderhuset.
De rechter stemde in 2006 in met ontruiming.
Volkskrant 05-03-2007
--------------------------------------------------------------
http://www.krakenpost.nl/kraken-post-2006.tar.bz2 (1.9MB)
Afmelden, e-mail: kraken-post-unsubscribe@dvxs.nl
Opnieuw aanmelden: kraken-post-subscribe@dvxs.nl
Online Archief: http://www.krakenpost.nl/archief
[06 Mar 12:00u]: 258 abonnees + 413 niet-abonnees
--------------------------------------------------------------
ontvangsttijd Tue Mar 06 11:08:09 2007
Dit document staat op krakenpost.nl
voor de huidige en 11 maanden
het origineel blijft op skwot.dvxs.nl:
http://dvxs.nl/~skwot/{jaar}/{maand}/{nnnn}.html
kop