[kraken] mosterd na de maaltijd

Auteur: Gerben Marco <justus@hypocrisy.org>
Datum: 22 okt 2003 13:14 uur

Hieronder een stukje dat ik eigenlijk maandag in de krant had willen hebben maar dat er pas dinsdag inkwam. Eerst de geplaatste versie, daarna de versie die ik had ingeleverd (die was langer en meer op twijfelende CDA-ers gericht).
groet,
Justus

Uit NRC, 21 oktober 2003:

Kantoren kraken is een must

Justus Uitermark

Wanneer de Tweede Kamer vandaag de motie van het CDA en de LPF die het kraken van bedrijfsruimten verbiedt, aanneemt zal dat een dramatisch effect hebben op de mogelijkheden via kraken misstanden aan het licht te brengen. Alleen al in Amsterdam zijn talloze voorbeelden te noemen van kraakacties met een grote maatschappelijke betekenis die met het accepteren van de motie onmogelijk zouden worden gemaakt. Recentelijk kraakten studenten een kantoorruimte in het Olympisch stadion om te protesteren tegen het tegelijkertijd bestaande overschot aan kantoorruimte en de aanhoudende woningnood. In de Hudsonstraat, nabij het Mercatorplein, werd een voormalig kantoor van Klaas Bruinsma gekraakt na ruim drie jaar leegstand. Aan de Tweede Kostenverlorenkade heeft een gekraakte fabriek zich ontwikkeld tot buurthuis.
In alle gevallen werden bedrijfsruimtes door de eigenaren verwaarloosd en door krakers nieuw leven ingeblazen. Door de wettelijke eis van minstens één jaar leegstand worden alleen panden gekraakt die als gevolg van wanbeheer leegstaan. Het maatschappelijke belang van kraken, inclusief het kraken van bedrijfsruimtes, is dus aanzienlijk. Zeker in een land waar een chronisch gebrek aan (woon)ruimte bestaat, is het belangrijk dat burgers middelen in handen hebben om wanbeheer en de nadelige gevolgen daarvan tegen te gaan. Het ‘herstellen van het eigendomsrecht’, zoals LPF-Kamerlid Van As voor ogen staat, betekent in de praktijk het toelaten van wanbeheer.
Krakers hebben zich ontpopt tot, weliswaar dwarse, deelnemers in het maatschappelijke middenveld. Ze opereren buiten de overheid en markt om, maar zorgen er wel voor dat zowel markt als overheid beter functioneren.

Justus Uitermark is als stadsgeograaf werkzaam bij de Nijmegen School of Management aan de Katholieke Universiteit Nijmegen.

Het stuk zoals ingeleverd:

Het maatschappelijke middenveld gekraakt

‘Kraken is geen probleem maar een oplossing’, scandeerden krakers in de jaren tachtig. Met groeiende leegstand op de kantorenmarkt en aanhoudende woningnood lijkt deze leus weer aan kracht te winnen. Toch stemt de Tweede Kamer vandaag over een motie om het kraken van bedrijfsruimtes onmogelijk te maken. De motie is weinig doordacht en past ook niet in een tijd waarin initiatieven en participatie van burgers steeds meer op waarde worden geschat, betoogt Justus Uitermark.

Tijdens een reguliere bijeenkomst van de kamercommissie Economische Zaken bracht Ten Hoopen (CDA) een probleem van een bevriende ondernemer onder de aandacht. De ondernemer probeerde al langere tijd de krakers uit zijn eigendom te werken maar kon daarbij niet op steun rekenen van de lokale politie. Bovendien bleek het moeilijk om de kosten voor gas en electrica te verhalen op de (anonieme) krakers. Aan de hand van dit voorbeeld besloot de commissie al snel dat het kraken van bedrijfsterreinen onmogelijk gemaakt zou moeten worden. Aanvankelijk leek dit besluit op weinig weerstand te stuiten. Toen echter bleek dat LPF-kamerlid Van As deze mogelijkheid wilde aangrijpen om kraken in het geheel te verbieden, vielen tegengeluiden te horen. Van Bochenhove, woordvoerder volkshuisvesting voor het CDA, gaf aan niets te zien in een kraakverbod en prioriteit te geven aan het oplossen van de woningnood. Kraakexperts stelden dat de voorstellen van Ten Hoopen en Van As ‘provinciaals’ waren en getuigenden van een gebrek aan begrip voor de problemen die door krakers aan de kaak worden gesteld. Vanuit de kraakbeweging klinken vergelijkbare geluiden en wordt bovendien gewezen op de sterke banden van zowel Van As als Ten Hoopen met projectontwikkelaar en bouwbedrijven. Het verzet van binnen en buiten het CDA heeft ertoe geleid dat het verbieden van het kraken van woningen voorlopig niet aan de orde is. Het oorspronkelijke plan, om het kraken van bedrijfsruimtes te verbieden, is echter inmiddels omgewerkt tot een motie waar vandaag in de Tweede Kamer over wordt besloten.
Betekent dit nu dat alleen krakers die illegale houseparties organiseren moeten vrezen? Nee. In het meest extreme maar niet onwaarschijnlijke geval kunnen alle panden die volgens het bestemmingsplan geen woonfunctie hebben voortaan niet meer gekraakt kunnen worden. Het accepteren van een dergelijke motie zou dan ook een dramatisch effect hebben op de mogelijkheden om via kraken misstanden aan het licht te brengen. Alleen al in Amsterdam zijn talloze voorbeelden te noemen van kraakacties met een grote maatschappelijke betekenis die met het accepteren van de motie onmogelijk zouden worden gemaakt. Recentelijk kraakten studenten een kantoorruimte in het Olympisch stadion om te protesteren tegen het tegelijkertijd bestaande overschot aan kantoorruimte en de aanhoudende woningnood. In de Hudsonstraat, nabij het Mercatorplein, werd een voormalig kantoor van Klaas Bruinsma gekraakt na ruim drie jaar leegstand. Waar eerst borden voor de ramen zaten, wordt nu weer geleefd en gewoond, hetgeen de leefbaarheid en veiligheid in deze toch al kwetsbare buurt ten goede komt. Even verderop, aan de Tweede Kostenverlorenkade, heeft een gekraakte fabriek zich ontwikkeld tot een buurthuis. In andere gevallen hebben krakers leegstaande panden functies gegeven als culturele centra – bijvoorbeeld het recent gekraakte pakhuis Afrika of, verder in het verleden, de Melkweg en Paradiso.
In alle gevallen werden bedrijfsruimtes door de eigenaren verwaarloosd en door krakers nieuw leven ingeblazen. Door de wettelijke eis van minstens één jaar leegstand worden alleen panden gekraakt die als gevolg van wanbeheer leegstaan. Het maatschappelijke belang van kraken, inclusief het kraken van bedrijfsruimtes, is dan ook aanzienlijk. Zeker in een land waar een chronisch gebrek aan (woon)ruimte bestaat, is het belangrijk dat burgers middelen in handen hebben om wanbeheer en de nadelige gevolgen daarvan tegen te gaan. Het ‘herstellen van het eigendomsrecht’, zoals Van As voor ogen staat, betekent in de praktijk het toelaten van wanbeheer – een extra privilege dat ten koste zal gaan van het woonrecht van velen. Zo raakt het verbod niet alleen krakers maar ook van anti-krakers, die immers hun woonruimte danken aan de dreiging van kraken.
Niet voor niets hielden krakers gisteren voor het eerst in de geschiedenis een persconferentie in Nieuwspoort, in het hol van de leeuw. Voor één keer parlementaire politiek bedrijven blijkt noodzakelijk om te voorkomen dat de wettelijke basis onder toekomstige protestmogelijkheden wordt weggeslagen. En het lijkt ook zinvol. Het moet mogelijk zijn om politici, met name van CDA-huize, ervan te overtuigen dat krakers (weliswaar dwarse) deelnemers zijn in het maatshappelijke middenveld dat nu juist zo omarmd wordt. Ze opereren buiten de overheid en markt om maar zorgen er wel voor dat zowel overheid als markt beter functioneren. Dat is wenselijk omdat het handelen van vastgoedondernemers zich vrijwel volledig onttrekt aan overheidscontrole. De politiek zou er dan ook goed aan doen protest tegen wanbeleid en wanbeheer niet nog verder te ontmoedigen door een motie te accepteren waarvan de gevolgen niet te overzien zijn.

Justus Uitermark is als stadsgeograaf werkzaam bij de Nijmegen School of Management aan de Katholieke Universiteit Nijmegen.

_____________________________________________________________
****HYPOCRISY IS THE GREATEST LUXURY****
    Spoil yourself at
    The Hypocrisy Entertainment Network
    http://www.hypocrisy.org

--------------------------------------------------------------
 Afmelden, e-mail: kraken-post-unsubscribe@dvxs.nl
 Opnieuw aanmelden: kraken-post-subscribe@dvxs.nl
 Faq: kraken-post-faq@dvxs.nl
 Website: http://krakenpost.nl
 [22 Oct 13:00u]: 255 abonnees + 222 niet-abonnees
--------------------------------------------------------------
 
ontvangsttijd Wed Oct 22 11:14:38 2003