[kraken] Terugblik op turbulente inhuldiging Beatrix

Auteur: <ouwesiem@squat.net>
Datum: 02 mei 2005 17:42 uur

,,Ik vluchtte een steeg in en ben nog nooit zo bang geweest''

Terugblik op turbulente inhuldiging Beatrix

Door Dolf Rogmans

'Geen woning, Geen kroning', schalde het 30 april 1980 door Amsterdam. De
dag dat koningin Beatrix 25 jaar geleden werd ingehuldigd, braken er
ongekend heftig gevechten uit tussen vooral krakers en de Amsterdamse
Mobiele Eenheid. Als door een wonder vielen er geen doden, zegt Bernard
Welten, nu korpschef in de hoofdstad en die dag commandant bij de ME.

                Het ging er op 30 april 1980 keihard aan toe. (Foto: Spaarnestad
Fotoarchief)

In de documentaire '25 jaar Beatrix, 30 april - Een dag om nooit te
vergeten' blikt documentairemaker Roel van Dalen terug op die turbulente
dag. Hij doet dat in opdracht van de NOS, die gisteren, vandaag en morgen
ruim aandacht besteedt aan het zilveren jubileum. Van Dalen (45) studeerde
in 1980 journalistiek in Utrecht en ging op 30 april naar Amsterdam om de
inhuldiging te vieren. ,,Ik kwam in een enorme vechtpartij tussen politie
en krakers terecht en vluchtte een steeg in. Ik ben nog nooit zo bang
geweest.''

Hij was verrast door de heftigheid van het geweld. ,,Ik begreep niet hoe
het mogelijk is dat mensen stenen naar anderen gooien en dat de politie
met busjes op mensen in rijdt. Met die verbazing ben ik het onderzoek voor
de film begonnen.'' In de documentaire behandelt Van Dalen 30 april 1980
chronologisch, maar toch heeft hij geen reconstructie willen maken. ,,Ik
bespreek de dag aan de hand van een aantal thema's en vraag betrokkenen
hoe ze er op terug kijken.''

Harde jaren ‘80
In de film laat Van Dalen beelden van die dag zien en vertellen de
historici Piet de Rooy en Geert Mak, politieman Welten, voorzitter van het
Oranjecomité Hans Burggraaf, toenmalig VVD-raadlid Dirk Ernst Claessen en
de actievoerders Edmond Öffner en John Besseling over hun herinneringen
aan de inhuldigingsdag. Ook draagt Hans Dagelet stukken voor uit 'De slag
om de Blauwbrug' van de hand van A.F.Th. van der Heijden. Wat Van Dalen
betreft, is 30 april 1980 een historische dag. ,,De dag staat voor de
omslag van hoop en verwachting die de jaren zestig en zeventig kenmerkte
naar de harde jaren '80. In Engeland werd Thatcher gekozen, in de
Verenigde Staten Reagan, in Nederland wat later Lubbers. Dat veranderende
tijdsgewricht komt ook in de film tot uiting.''

Achteraf verbaast het zowel krakers als politie dat het er die dag zo hard
aan toe ging. Aan de andere kant zat er een 'spanning in de lucht'.
Krakers, maar ook Mak, menen dat de overdadig aanwezige politie de weken
voor de inhuldiging daar geen goed aan hebben gedaan. Welten beaamt dat er
veel politie was, wel 22 pelotons, vanwege de geruchten dat het mis zou
kunnen gaan. Immers, een paar maanden daarvoor had in de Vondelstraat een
ware meerdaagse veldslag gewoed tussen krakers en politie.

Kinderspel
De krakers waren van plan, vertelt John Besseling, om op 30 april een
demonstratie te houden bij het beeld van De Dokwerker en wat panden te
kraken. ,,Kinderspel'', wat hem betreft. De verklaringen over waarom het
dan toch mis liep, lopen uiteen. Het harde ingrijpen van de politie bij de
eerste ongeregeldheden zou meer geweld hebben uitgelokt. Aan de andere
kant hadden de krakers het gevoel de eerste slag gewonnen te hebben en
stoomden ze door richting de Dam. De protesten drongen door tot in de
Nieuwe Kerk, waar Beatrix werd ingehuldigd. Toch bereikten de
demonstranten hun doel niet. De politie wist hen weg te houden van kerk en
paleis.

Achteraf valt bij niemand het woord 'spijt'. De politie heeft terecht zo
hard geslagen en spreekt van een goed verlopen dag. ,,Spannend, een dag om
nooit te vergeten'', vindt Besseling. Alleen maar verliezers, meent
historicus De Rooy, want de krakers verloren hun steun bij de bevolking.
En volgens Hans Burggraaf van het Oranjecomité was er niet eens zo heel
veel aan de hand. ,,Voor de meeste delen van Amsterdam gold dat het een
normale koninginnedag was. Heel gezellig.''

25 jaar Beatrix, 30 april 1980 - Een dag om nooit te vergeten,
vrijdagavond, Nederland 2 om 20.30 uur.

reageer op De Twentsche Courant Tubantia

Twentsche Courant Tubantia 29-04-2005

--------------------------------------------------------------
 Afmelden, e-mail: kraken-post-unsubscribe@dvxs.nl
 Opnieuw aanmelden: kraken-post-subscribe@dvxs.nl
 Faq: kraken-post-faq@dvxs.nl
 Website: http://krakenpost.nl
 [02 May 17:00u]: 262 abonnees + 320 niet-abonnees
--------------------------------------------------------------
 
ontvangsttijd Mon May 02 15:42:44 2005