Kraken: strafbaar maar gedoogd
Het kabinet wil dat kraken altijd strafbaar wordt. Eigenaren moeten meer doen om te voorkomen dat hun pand gekraakt wordt. Maar werkt het?
Het kabinet wil de strafbaarstelling van kraken verruimen. Tegelijkertijd vraagt men van huiseigenaren dat zij zich meer inspannen om te voorkomen dat hun panden gekraakt worden. Dat blijkt uit een brief van de ministers van Volkshuisvesting en van Justitie aan de Tweede Kamer.
Nederland krijgt een strengere wet als het gaat om kraakpraktijken. Nu nog is kraken niet strafbaar als een pand langer dan een jaar leeg heeft gestaan. Onder de nieuwe wet wordt kraken te allen tijde strafbaar. De randvoorwaarden zijn echter dusdanig dat onduidelijk is of krakers ook daadwerkelijk zullen worden vervolgd.
Strafbaarstelling
Kraken is nu in de praktijk al bijna onmogelijk, 'tenzij de eigenaar er echt een potje van maakt', stelt Hans Pruijt, universitair docent sociologie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam en expert op het gebied van kraken.
Uit de jongste plannen, in reactie op de motie van twee kamerleden, blijkt volgens hem dat de ministers Dekker en Donner niet helemaal mee willen gaan in de roep van de Kamer om een verdere strafbaarstelling. 'Het uitgangspunt van de plannen is dat de eigenaren alles moeten doen om te voorkomen dat er gekraakt wordt.'
Stok achter de deur
Pruijt betwijfelt of de plannen het doel (tegengaan van leegstand en van kraken) in de praktijk zullen bewerkstelligen. De randvoorwaarden - de leegstand van onroerende zaken mag niet toenemen en een scherpere aanpak mag niet leiden tot een ongewenste extra belasting van het justitiële beleid - noemt hij 'volstrekt onlogisch'. Het kraken fungeerde als een stok achter de deur voor eigenaren om leegstand tegen te gaan. Nu wordt die stok strafbaar gesteld. 'Je beste bondgenoot in de strijd tegen leegstand verboden verklaren is een beetje schijnheilig', aldus Pruijt, auteur van The Impact of Citizens' Protest on City Planning in Amsterdam en Squatting in Europe.
Als het antikraakbeleid werkt, zal de leegstand stijgen, voorziet hij. Het stigma van de strafbaarheid zal een deel van de krakers afschrikken. 'Mensen die een opleiding volgen en later een goede baan hopen te krijgen, hebben geen zin in een strafblad.'
Strafblad
Nienke Nieboer, secretaresse bij een sociale instelling die al zes jaar in een woongroep in een gekraakt pand in de hoofdstad woont, beaamt dit. 'Ik wil op een gegeven moment ook verder solliciteren en een carrière opbouwen. Daar kan ik een strafblad niet bij gebruiken.'
Kraken heeft vaak tot goede gevolgen voor de buurt geleid, aldus Nieboer, sprekend namens het Comité tegen het kraakverbod dat protesteert tegen de jongste plannen voor de Antikraakwet.
Op veel plaatsen, zoals de Nieuwmarktbuurt in Amsterdam, is er dankzij de bemoeienis van krakers sociale woningbouw gekomen. Ook maakt kraken een groot aantal woongroepen mogelijk.
Pruijt schat dat er enkele duizenden panden in Nederland zijn gekraakt. De krakers zijn vaak studenten, werkende jongeren en mensen die tussen de wal en het schip zijn gevallen en op een andere manier niet aan een woning kunnen komen. Er zijn tien keer zo veel antikrakers als krakers, schat hij. Deze mensen wonen of werken tijdelijk in huizen en kantoorpanden om te voorkomen dat de gebouwen gekraakt worden.
Negatieve effecten
Wethouders uit de vier grote steden hebben vorige maand gewaarschuwd voor de negatieve effecten die een kraakverbod zou kunnen veroorzaken. Ze vrezen voor meer leegstand. Het is wachten op de implementatie van de plannen om te weten wat voor effect deze op de leegstand zullen hebben.
Nieboer heeft nog geen medekraker horen zeggen dat hij of zij op zoek gaat naar een legale woning als kraken strafbaar wordt.
Hoewel kraken strafbaar wordt, is het niet zeker dat justitie zich op het onderwerp stort, stelt Pruijt. Hij benadrukt dat kraken voortkomt uit de combinatie van woningnood en leegstand. 'Justitie heeft over het algemeen geen zin om maatschappelijke problemen op te lossen. Dat is aan de politiek.'
Ook Ed van krakersspreekuur Amsterdam-West weet niet waar de plannen toe zullen leiden. 'Pas na de eerste kraakactie zullen we de impact zien. Maar het zal in z'n geheel wel iets grimmiger worden.'
Criteria
Het Openbaar Ministerie (OM) gaat criteria stellen waarmee kan worden bepaald of het OM tot vervolging zal overgaan. De ministers verwachten rond de zomer een concept van het wetsvoorstel tot wijziging van de strafbaarstelling van kraken in consultatie te geven.
Het nieuwe initiatief van Dekker en Donner loopt parallel met een aanpassing van de Woningwet, die gemeenten meer macht geeft. Een voorstel daartoe ligt nu in de Eerste Kamer. De wetswijziging biedt volgens VVD-kamerlid Cees van den Oosten ook mogelijkheden op te treden tegen krakers. Gemeenten kunnen handhavend optreden als bewoning van bedrijfspanden in overtreding is met de bouwregelgeving of het bestemmingsplan.
Pruijt zegt de ontwikkelingen als onderzoeker interessant te vinden. 'We hebben nog steeds geen samenleving die eigenaren het recht geeft om panden onbeperkt leeg te laten staan. Maar de kamerleden die om aanscherping vragen, zouden moeten toegeven dat kraken al praktisch onmogelijk is. Ze proberen nu een puntje te scoren over de rug van een groep mensen waar veel idealisten bij zitten.'
CHRISTINE LUCASSEN EN HANS VERBRAEKEN
Copyright (c) 2006 Het Financieele Dagblad
vriendelijke groet,
Krista van Velzen
SP Tweede-Kamerlid
postbus 20018
2500 EA Den Haag
070-3183044
Disclaimer (http://www.tweedekamer.nl/applicaties/disclaimer_e_mail/index.jsp)
Indien u de link niet kunt openen, neemt u dan contact op met telefoonnummer 070-3182211. Meer informatie vindt u op de website www.tweedekamer.nl
If you are unable to access the link, please dial +31 70 3182211. Additional information is available on the website www.tweedekamer.nl and www.houseofrepresentatives.nl
ontvangsttijd Tue Jun 13 07:31:34 2006
Dit document staat op krakenpost.nl
voor de huidige en 11 maanden
het origineel blijft op skwot.dvxs.nl:
http://dvxs.nl/~skwot/{jaar}/{maand}/{nnnn}.html
kop