[kraken] Rode krakers

Auteur: marco <marco@eurodusnie.nl>
Datum: 17 nov 2003 02:32 uur

Rode krakers
(aangehaald) :

Dit artikel is afkomstig uit Dusnieuws webzine. Wil je reageren? Dat kan
op: http://eurodusnie.nl/2003/11/788.shtml

De afgelopen weken hield Rood, de jongerenorganisatie van de Socialistische
Partij (SP), een “bezettingsestafette” waarbij in diverse plaatsen een
aantal lege woningen en bedrijfspanden werden gekraakt. De kraakacties
vonden plaats in het kader van de campagne “Rood Tegen Woningnood”. Rood
leden zelf waren ronduit euforisch en ook uit enkele, traditioneel
anarchistisch georiënteerde, kraakspreekuren kwamen enthousiaste reacties
die voorafgaande aan de kraakacties SP ‘ers kraakcursus hadden aangeboden
(1). Toen zich vervolgens ook nog eens sociaal democratische politici,
projectontwikkelaars en makelaarskantoren zich achter Rood opstelden drong
de vraag zich op: Wie zijn die rode krakers en wat willen zij?

Dat de SP zich hard maakt voor het behoud van publieke voorzieningen is
alom bekend. Er gaat geen dag voorbij of Marijnissen & Co zijn op TV te
zien om de “uitverkoop van de beschaving” aan te kaarten, want daar komt
het verkleinen van parlementaire controle en het vergoten van marktwerking
over publieke voorzieningen, voor de SP op neer. Toegegeven, er zit wat in.
Op onder overheidsinvloed staande publieke voorzieningen kan je als burger
vaak makkelijker invloed uitoefenen dan wanneer de bedrijfsvoerder de
spreekwoordelijke multinational op de Kaaimaneilanden is. Bovendien is het
zo dat geprivatiseerde publieke voorzieningen zoals openbaar vervoer,
huisvesting en onderwijs onder het liberaliseringsproces de afgelopen jaren
alsmaar slechter zijn geworden. De campagne “Rood Tegen Woningnood” komt
dan ook niet uit de lucht vallen en past in de bredere SP-campagne tegen de
uitverkoop van de verzorgingsstaat. Rood protesteert overigens niet alleen
tegen de woningnood, maar ook tegen de grote leegstand van kantoorgebouwen,
landelijk zo’n 4 miljoen vierkante meter. Andere onderdelen van de campagne
zijn een enquête, de gevolgen van woningnood in kaart moeten brengen en de
verkiezing van een 'huisjesmelker van het jaar'.

Op 18 juni jl. wordt de campagne aftrap gedaan, door in het land, in een
zevental plaatsen een sloppenwijk te bouwen bij het stadhuis. Tegelijk
wordt in Den Haag gedurende een half uur de raadszaal bezet en worden in
Leiden posters op lege panden geplakt met de tekst “Waarom woont hier
niemand?” Na een zomerstilte (stop?) worden in de tweede helft van oktober
een vijftal kraakacties georganiseerd, die overigens allen met een
vrijwillige aftocht eindigden. In Delft kiest men er voor om voor eventjes
de kamer van de plaatselijke wethouder te bezetten “tegen zijn idiote
ideeën” (2), terwijl men in Gouda een middag met een caravan op een
bouwterrein gaat staat uit protest tegen een kantoornieuwbouwplan. Het
voorlopig laatste wapenfeit vond plaats op zes, toen Rood Amsterdam samen
met PvdA wethouder Stadig op bezoek ging bij de vaste kamercommissie VROM
om daar een Kippenhok (‘hier kunnen wij niet in wonen’) en een petitie aan
te bieden.

Het doel van de Rood campagne is eenvoudig. In de door de Rood afdelingen
verspreide persberichten en verklaringen wordt deze verwoord met kreten als
“de politiek wakker te schudden”, “duidelijk maken dat er nu echt wat moet
gebeuren aan de woningnood”, “aandacht vestigen op de woningnood ” en “een
signaal afgeven aan de politiek”. Amsterdamse ROOD-woordvoerdster Valerie
van der Flier vatte voor de vaste kamercommissie VROM de eis als volgt
samen: "Geef (PvdA) wethouder Stadig de middelen om ons aan woningen te
helpen" (3). De Haarlemse afdeling van Rood neemt met minder al genoegen: “
Het doel is bereikt! Wat ons betreft is onze actie geslaagd. Het doel van
onze actie was immers een signaal afgeven aan het gemeentebestuur” (4).
De oproepen blijven niet onbeantwoord zoals blijkt uit de volgende zinsnede
uit het verslag van de kraakactie in Leiden: “Vrijdag: Sta je even in de
supermarkt boodschappen te doen: wordt je gebeld door de secretaris van de
burgemeester: De burgemeester heeft tijd, volgende week vrijdag om half 5!
Euforie! Het nieuws verspreidt zich als een lopend vuurtje en eindelijk
hebben we de politiek wakker geschud!” (5). Een paar dagen later verliet
men het pand. De kraakactie zou van meet af aan een “symbolische” actie
zijn geweest. In Leeuwarden kan de actie tegen woningnood ook al rekenen
op een warm onthaal van stads hoogste bazin: “Tegen de verwachting in
worden we bijna met open armen ontvangen door de burgemeester, mevrouw De
Boer. Ze vindt het een ludieke actie en zal ons vandaag “geen strobreed in
de weg leggen”, mits we ons natuurlijk gedragen” (6). Ook vanuit de
onroerend goed wereld komen sympathieverklaringen. In Haarlem, waar een
Rood afdeling het kantoorpand “de Artisjok” kraakte, hadden de socialisten
en kapitalisten alle begrip voor elkaar. “Aanvankelijk leek de
onderhandeldrift van de eigenaar (Samanna Vastgoed, bijgestaan door
makelaardij gigant DTZ Zadelhof) zeer verdacht, maar het bleek met goede
bedoelingen. De eigenaar vond de actie van ROOD Haarlem sympathiek en was
onder de indruk van wat ze vertelde over de woningnood. <…> De eigenaar was
het zo met ROOD Haarlem eens betreffende de woningnood, dat hij hen
financieel zou willen steunen als ze een debat zouden organiseren. De
eigenaar had echter wel een wens: dat ROOD Haarlem het pand zou
(aangehaald) :verlaten”.(7) Het pand werd enkele dagen later inderdaad door Rood
verlaten. Heel erg vond Rood dat trouwens niet: “Ondanks dat de Artisjok
geen woonruimte wordt, heeft de actie van ROOD wel woonruimte opgeleverd:
de Distel (het pand naast de Artisjok) wordt sinds de actie bewoond door
jongeren van een anti-kraak-organisatie”(8).

Behalve dat Rood geen problemen heeft met anti-kraakbureaus kan het haar
ook niet zo veel schelen wat er in een te ontruimen pand gaat gebeuren. “We
geven ze (de panden) in gebruik aan woningzoekenden die er net zolang
blijven tot de rechter beslist dat ze eruit moeten, of, totdat de eigenaar
kan aantonen dat het pand echt gebruikt gaat worden. Want daar gaat het om:
de panden moeten in gebruik genomen worden, en dat kan ook best voor
bedrijfsactiviteiten zijn. De afspraak die we gemaakt hebben, is dat we
volledig binnen de grenzen blijven die de wet stelt. We gaan ons op geen
enkele manier inlaten met het georganiseerd plegen van strafbare feiten”(9).
Het punt waar Van Vugt aan voorbij gaat is dat “de wet” het juridisch
excuus is voor het bestaan van kapitalistische eigendoms- en
machtsverhoudingen. Door zich braaf aan de wet te houden bestrijdt Rood
deze niet meer, maar legt men zich er (vrijwillig) bij neer. En zo
ontruimde Rood de Artisjok voor een bedrijf zonder zich ook maar een moment
af te vragen wat voor bedrijf het pand zou gaan huren, terwijl men in
Leiden het door hun gekraakte pand verliet nadat de eigenaar en
burgemeester hadden beloofd dat het zou worden verbouwd tot koopappartement
(vraagprijs ligt rond de 1 miljoen Euro).

Als de staat morgen het kraken verbied, zal het dan ook afgelopen zijn met
het fenomeen van rode krakers. Je kunt het ook zo zeggen: voor de SP is
kraken, zolang het nog legaal is, een acceptabele middel om aandacht te
vestigen op het probleem van de woningnood. “Zowel de gemeente als de
Rijksoverheid moeten zeer snel hun verantwoordelijkheid nemen. In de
tussentijd moeten studenten vooral gaan kraken”(10). Let op het woordje
“tussentijd”. Kraken is voor de Rood en de SP geenszins een op zichzelf
staande oplossing. “De overheid moet haar verantwoordelijkheid nemen en op
korte termijn slimme maatregelen zoeken, zoals het inzetten van leegstaande
kantoorpanden voor huisvesting. ROOD maakt hier met haar actiecampagne
alvast een begin mee, maar op termijn is noodzakelijk dat de overheid zelf
de regie in de volkshuisvesting weer voert ”(11). Net zo min pleit de SP in
haar campagne of partijprogramma voor andere op autonomie en
zelforganisatie gebaseerde vormen van huisvesting. “We willen niet te zeer
geassocieerd worden met de traditionele krakersbeweging. Geen hanenkammen
en anarchisme, maar ROOD-T-shirts en socialisme. En dat is heel wat
anders”(12).

Dat Rood gebruik maakt van een in essentie anarchistische strijdmiddel als
kraken ruikt naar opportunisme. Een met veel pijn en moeite door de
kraakbeweging bereikt recht om leegstaande panden te bezetten en bewonen
wordt namelijk misbruikt om goedkope reclame te maken voor de opbouw van
een partij, voor en door gezagsgetrouwe burgers. Ex SP voorzitter in Breda,
Arjan Schillemans verwoorde het zo: “ROOD heeft kraken teruggebracht tot
een media-evenement waarbij de lokale media opgetrommeld worden om te zien
hoe 'radicaal' de SP wel niet is (ze kraken zomaar een pand!) waarna de
mensen van de SP doodleuk weer uit het pand trekken. En daar komen we op
een punt waarvan ik zeg: de SP is niet ingericht op het opbouwen van
duurzame alternatieven voor het kapitalisme. Binnen de SP wordt geen
discussie gevoerd over het massaal kraken van panden en hoe je gekraakte
panden 'veilig' kunt stellen/behouden. De SP wil enkel publiciteit halen en
aangezien bij de SP het doel de middelen lijkt te heiligen... heeft de SP
deze keer panden gekraakt. Daarnaast is de praktijk van de axies ver
verwijderd van de intenties van de axie van ROOD: men beweert dat men
(onder meer in het SP blad “de Spanning”) de panden wil overdragen aan
bewoners maar de praktijk is dat de woningen NIET worden overgedragen aan
bewoners”.(13)

Zeker de afgelopen decennia is de kraakbeweging verworden tot een beweging
die wordt gekenmerkt door een praktijk van directe actie, autonomie en
zelforganisatie. Het stelt zich daarmee niet alleen lijnrecht tegenover het
parlementair kapitalisme, maar onderscheidt zicht tegelijk van autoritaire
“alternatieven” zoals sociaal democratie en staatssocialisme. Dat deze
strijdbare boodschap nu door Rood wordt gecorrumpeerd tot een pleidooi voor
lobby, staatsfetisjisme en partijopbouw is dan ook niet iets toe te
juichen, maar eerder iets om je boos over te maken.

Marco

noten:

(1)ROOD (Jongeren in de SP) organiseert 26 augustus kraakscholing in
Rotterdam i.s.m. met kraakspreekuur aldaar. Ook in Amsterdam
(2) Persbericht: http://rood.sp.nl/nieuws/art/031020114106
(3) Stadig met ROOD jongeren mee naar Den Haag, door Rood Amsterdam
(4) Uit “Kraken als protest tegen de woningnood” een verklaring van Rood
naar aanleiding van hun poging het pand “De Beer en de Adder” te kraken.
(5) Verslag van de website van Rood, afdeling Leiden
(6) Actieverslag uit Leeuwarden
(7) Uit verklaring “ROOD Haarlem neemt afscheid van 'de Artisjok'”
(8) Uit verklaring “ROOD Haarlem neemt afscheid van 'de Artisjok'”
(9) Rood voorzitter Driek van Vugt in “Politiek kraken binnen de grenzen
van de wet” (verschenen in Spanning, het blad voor actieve SP leden)
(10) Kraken Nu noodzakelijk,een opniestuk van Sp corifeen Fenna Vergeer en
Piet de Ruiter
(11) Verklaring van Rood aan het begin van de campagne.
(12) Uit Spanning, het blad voor actieve SP leden, vijfde jaargang nummer
10, 23 oktober 2003.
(13) In een persoonlijke emailwisseling met ondergetekende.
ontvangsttijd Mon Nov 17 10:51:48 2003