[kraken] Fwd: "Kraken versus kopen; vragen na de ontruiming van De Aanslag" door Hans de Bruin

Auteur: Phoenix <phoenix@dvxs.nl>
Datum: 13 okt 2003 00:26 uur

(aangehaald) :Uit de Konfrontatie wellicht dat niet iedereen die leest dus alhier

-----Forwarded Message-----

From: Konfrontatie <konfront@xs4all.nl>
To: konfront@xs4all.nl
Subject: Konfrontatie 175/2, "Kraken versus kopen; vragen na de ontruiming van De Aanslag" door Hans de Bruin
Date: 12 Oct 2003 20:44:09 +0200

*********************************************************************************

KONFRONTATIE KONFRONTATIE KONFRONTATIE KONFRONTATIE KONFRONTATIE

Konfrontatie-digitaal verschijnt ongeveer driewekelijks als gratis
email-magazine
Voor 'n abonnement of opzegging stuur je een bericht naar konfront@xs4all.nl
Reacties, bijdragen en kritiek zijn zeer welkom
Oude nummers en diverse andere artikelen zijn te vinden op de
Konfrontatie-website http://www.stelling.nl/konfront
Je kunt daarbinnen op elk trefwoord zoeken in het archief

********************************************************************************

KONFRONTATIE 175 / 12 oktober 2003

1. "Keer de leegheid van links; van conservatieve rituelen naar
constructieve hulp" door Ernst Naber
2. "Kraken versus kopen; vragen na de ontruiming van De Aanslag" door Hans
de Bruin
3. "Dominance and its Dilemmas" door Noam Chomsky
4. "This war on terrorism is bogus" door Michael Meacher
5. "Film reveals Colin Powell said Iraq was no threat" door John Pilger
6. "September 11th And The Bush Administration. Compelling evidence for
complicity" door Walter E. Davis

***********************************************************************************

thema: Linkse discussie
"Kraken versus kopen"
"vragen na de ontruiming van De Aanslag"
door Hans de Bruin (11 oktober 2003)

Met pijn in hart heb ik vrijdag 3 oktober jongstleden staan toekijken hoe
de Aanslag zijn laatste uren inging en in de dagen erna de slopers hun werk
deden. Het Haagse bolwerk ligt er na 23 jaar open en gewond bij. Een stuk
geschiedenis gaat verloren. Hoe vindt het zijn voortgang?

De Blauwe Aanslag werd gekraakt in december 1980. De jaren waarin de
kraakbeweging zijn hoogtepunt kende. Duizenden kraakpanden in het hele
land, groot en klein. Niet allemaal even politiek qua uitstraling, maar de
grote bolwerken die één voor één in onze handen vielen maakten de weg vrij
voor een bloeiende en strijdbare woon-werkcultuur. De Aanslag was voor Den
Haag het hart van die tegencultuur. Een pand waar doelbewust werd gekozen
voor een open functie en niet alleen voor een bestaan als woonpand.
Manifestaties, muziek, discussies, verzamel- en aanlooppunt voor en na
demonstraties: in de beschikbare zalen van de Aanslag bruiste Den Haag.
Mede door de aanwezigheid van vele bedrijfjes met een publieke functie: het
vegetarische restaurant, de actiedrukkerij, de linkse boekhandel, de
Koerdische Bieb. De Aanslag was en leefde politiek.

Nadat midden jaren negentig het sloopbesluit viel in de gemeenteraad
terwille van een omstreden wegverbreding is er via juridische procedures
geprobeerd om dit besluit aan te vechten. Het is niet gelukt. Nadat de
eerste procedures verloren waren werd een tweede lijn ingezet:
onderhandelen met de gemeente over vervangende ruimte. Ondanks groot
wantrouwen van de kant van de bewoners en gebruikers van de Aanslag bleek
toch dat er binnen het College van B&W wel het bewustzijn aanwezig was om
iets vervangends aan te bieden - hoewel dit alternatief natuurlijk ook een
extra drukmiddel voor de ontruiming werd. En uiteindelijk werd er (ook
alweer drie jaar geleden) een akkoord bereikt over een nieuw, groot oud
schoolgebouw op de rand van het centrum dat gekocht kon worden van de
gemeente Den Haag, waarbij ze ook met geld over de brug kwamen voor de
noodzakelijke verbouwingen. Zou dit de nieuwe Aanslag zijn? Dat was de
grote vraag.

Binnen de Aanslaggemeenschap leidde dit akkoord tot een scheuring. Een
belangrijk deel van de bewoners en zeker de bedrijfjes wilde wel akkoord
gaan met deze deal. Een kleiner deel was het er niet mee eens. Kraken was
een principieel uitgangspunt: een ander gebouw en zeker kopen was uit de
boze. Rond deze standpunten ontstond een probleem. Naar buiten toe wilden
beide groepen voorkomen dat we tegen elkaar uitgespeeld zouden worden, naar
binnen toe moest een uitweg gezocht worden hoe we met dit tegenstrijdige
principe moesten omgaan. Waren de vertrekkers verraders? Waren de blijvers
principiële warhoofden? Het definitieve 'hoogtepunt' in deze discussie werd
bereikt op de dag van de ontruiming. In het pand een aantal 'blijvers' met
wat steun uit het land. Bij de politieafzettingen zwierven de 'vertrekkers'
met een bezwaard gemoed rusteloos rond om toe zien hoe het pand
uiteindelijk toch met de nodige romantische glorie van bivakmutsen en
brandende barricades ten onder ging. Ik hoor bij de 'vertrekkers', maar
eerlijk is eerlijk, het gaf ook wel een goed gevoel om te zien dat mensen
zich toch lieten gelden. Het hoorde bij de geschiedenis van de Aanslag en
als het niet was gebeurd was het ook niet goed geweest.
Maar politiek is het niet te verkopen. Geen Hagenaar begrijpt waarom je een
goed akkoord sluit met de gemeente en dat je dan toch tot het uiterste door
blijft gaan met het verzet tegen de sloop. Als je er nooit gewoond of
gewerkt hebt zul je dat waarschijnlijk ook nooit begrijpen. Alleen insiders
kennen de emoties die dit oproept. Daarom begrijp ik de 'blijvers' wel,
maar ik ben het niet met ze eens. En wat was het meer dan oprisping van een
'radicalere' kraakbeweging? En wat gaan de ontruimden nu doen, want mee
naar het nieuwe gebouw gaan ze niet? Het gros van deze groep zal straks
gaan rondzwerven naar nieuwe kraakpanden met de wetenschap dat het
inmiddels praktisch onmogelijk is geworden om panden nog langdurig te
kraken. Een moeizaam perspectief.

Tegenstellingen

Ik heb die tegenstelling tussen de principiëlen en de realo's nooit
begrepen. Het is al een oude discussie. In de jaren tachtig kenden we al de
discussienota: "Kraken of Grutten", waarin deze tegenstelling aan de orde
werd gesteld door de hardliners van de Amsterdamse Staatsliedenbuurt.
Alleen al de benaming "grutten" gaf op een scherpe manier aan waar de angel
lag. De bedrijfjes werden binnen deze visie als niet veel meer gezien dan
een stel kruideniers waarmee geen straatrevolutie te maken viel. In de
praktijk was het in wezen anders want in de woon-werkcultuur bloeide een
heel scala aan bedrijfjes op. Mensen die op hun eigen alternatieve manier
hun brood gingen verdienen. Die bedrijven gaven onze tegencultuur juist een
extra dimensie waarmee we een werkelijk alternatief lieten zien voor de
kapitalistische consumptiemaatschappij. Tegelijkertijd kregen de mensen uit
die bedrijven wel andere zakelijke belangen en namen inderdaad ook sneller
politieke compromisstandpunten in. Daar zit een paradox.
Ook in de Aanslag werd met name die tegenstelling zichtbaar. Verhuizen naar
een nieuw, onzeker kraakpand was met name voor de bedrijfjes geen optie. Om
vele plausibele redenen. Het verhuizen van een bedrijf kost bijvoorbeeld
gewoon veel geld. Je stelt ook andere eisen aan de entourage, het is geen
vooruitzicht om voortdurend opnieuw te moeten beginnen. Als bedrijf heb je
continuïteit nodig. Het was dus nogal logisch dat met name de bedrijfjes
het voorstel van de gemeente omarmden, omdat het een verder perspectief
bood. En is daar wat mis mee?

Volgens de principiëlen wel. Het argument is natuurlijk dat je je
conformeert aan de overheid. En dat is ook zo. Als we nu naar het nieuwe
pand van de Aanslag kijken dan zien we dat er aan veel regeltjes van de
overheid moet worden voldaan. Brandveiligheid bijvoorbeeld. Heel
frustrerend, maar tegelijkertijd is het ook niet allemaal slecht. Het moet
in ieder geval zeker niet verward moeten met een strijdbare of zelfs
revolutionaire houding als dat soort regels alleen maar worden gezien als
onderdrukkend, want in de kern is dat meer een soort superliberale houding.
Niet elke veiligheidsmaatregel is onzinnig.

ideeën

Een belangrijke leuze van de kraakbeweging was vaak dat "ideeën niet
ontruimd kunnen worden". En daar gaat het uiteindelijk om. Om de inhoud. De
politieke inhoud. In de Nederlandse kraakbeweging werd het een dogma dat de
"beweging" alleen kon functioneren in gekraakte panden. Dat die panden
veelal vroeg of laat ontruimd zouden worden werd alleen gezien als het
bewijs van een onderdrukkend systeem en zelden als het verlies van een
eigen infrastructuur. Het netwerk van kraakpanden vormde in de jaren
tachtig een geweldige infrastructuur, waar de "beweging" zichzelf kon
vormgeven en uitstraling kreeg en daarmee politiek kon mobiliseren. Maar
die infrastructuur werd tegelijkertijd zelden gezien als iets wat je vast
moest houden. De cyclus kraken-ontruimen heeft een sterk masochistisch en
demotiverend karakter. Waarom was kopen van je kraakpand altijd zo'n
omstreden begrip in Nederland, terwijl in bijvoorbeeld Duitsland het kopen
van panden al begin jaren tachtig als een politiek middel werd gezien. Stel
je voor dat we alle grote kraakpanden uit de jaren tachtig allemaal zelf
hadden kunnen kopen en dus nu nog steeds in zelfbeheer hadden kunnen
hebben. Het verklaart volgens mij voor een deel waarom de radicale beweging
zo is gemarginaliseerd in de jaren negentig. Als kraakpanden als
bestaansvoorwaarde worden gezien, dan hef je je eigen bestaansrecht op door
het op ontruimingen te laten aankomen en met een wetgeving die kraken
steeds moeilijker maakte zou je verwachten dat er op geanticipeerd werd
door de functie van kraken te herzien van het politieke perspectief. En in
die zin hadden degenen die toch aanstuurden op een ontruiming van de
Aanslag en tegen het alternatief waren geen gelijk. Ze waren dubbele
verliezers: ze verloren hun pand en ze verloren de politieke steun die de
Aanslag lang onder veel Hagenaars had opgebouwd.

En er zijn inmiddels wel voorbeelden waarin anders is gehandeld. Een goed
voorbeeld is de koop van "Vrankrijk" in Amsterdam en de "ACU" in Utrecht.
Ook een voorbeeld als "De Paap" in Den Bosch, die weliswaar huren, maar
toch hun uitstraling hebben behouden is belangrijk.
Ook de oude Blauwe Aanslag had behouden kunnen blijven. We kunnen het wel
nu als een soort verdienste gaan beschouwen dat we het pand 23 jaar lang
hebben kunnen behouden, maar ook hier hield het dus op. Al in 1984 en later
heb ik in onder andere De Zwarte pleidooien gehouden om de Aanslag te
kopen, het is er nooit van gekomen omdat de wil er niet was. Ik ben nu wel
tevreden dat het nieuwe pand wel eigendom wordt en daarmee een nieuwe
stabiele factor kan worden in Den Haag. Of het dat ook wordt zal afhangen
van de "ideeën". Dat met de ontruiming van de Aanslag niet ook de ideeën
zijn verdwenen zal moeten worden waargemaakt door de groep die het nieuwe
pand zijn functie zal gaan geven. Niet alleen wonen en werken, maar ook:
manifestaties, muziek, discussies, en een verzamel- en aanlooppunt voor en
na demonstraties. Het pand biedt alle mogelijkheden voor iets nieuws.

*****************************************************************************

Konfrontatie komt vanaf begin 1991 met grote regelmaat uit, vroeger op
papier, nu digitaal. Veel artikelen zijn integraal op 't internet te vinden
via http://www.stelling.nl/konfront
Je kunt daarin op elk trefwoord zoeken. Neem een gratis e-mailabonnement
door je aan te melden bij konfront@xs4all.nl.
Eigen bijdrages en reacties zijn van harte welkom

*****************************************************************************

--------------------------------------------------------------
 Afmelden, e-mail: kraken-post-unsubscribe@dvxs.nl
 Opnieuw aanmelden: kraken-post-subscribe@dvxs.nl
 Faq: kraken-post-faq@dvxs.nl
 Website: http://krakenpost.nl
 [13 Oct 00:00u]: 247 abonnees + 219 niet-abonnees
--------------------------------------------------------------
 
ontvangsttijd Sun Oct 12 22:26:55 2003