[kraken] folder Civiele ontruimingsvorderingen tegen krakers (deel 2)

Auteur: Voor-recht <voor-recht@wanadoo.nl>
Datum: 27 nov 2006 12:13 uur

De procedure

 

In de procedure kan van beide kanten bewijs geleverd en gevraagd worden van de gehanteerde stellingen. Schriftelijk bewijs moet zo tijdig mogelijk worden aangeleverd en moet ook aan de tegenpartij gepresenteerd worden. In kort geding kunnen eventuele getuigen naar de zitting worden meegenomen, maar het is sterk van de rechter afhankelijk of die deze getuige wil horen. In bodemprocedures moeten de getuigen in een zo vroeg mogelijk stadium schriftelijk worden opgegeven. Het is altijd zinvol om belangrijke getuigenverklaringen op schrift te zetten, omdat de kans vrij groot is dat er wordt afgezien van het horen van getuigen.

 

 

Verweren

 

Tegen de vordering kunnen verschillende, soms zelfs op het eerste gezicht tegenstrijdige, verweren worden gevoerd, bijvoorbeeld het verweer dat de eigenaar geen spoedeisend belang heeft bij ontruiming als primair verweer, maar voor als dat niet slaagt het verweer dat dan in ieder geval de gevorderde ontruimingstermijn te kort is.

 

 

Ontruimingstermijn

 

Ook bij het vaststellen van een ontruimingstermijn moet de rechter, zo daartoe in het licht van het van beide kanten gestelde mogelijkheden toe zijn, zo veel mogelijk met de belangen van de krakers rekening houden, wat overigens lang niet altijd in voldoende mate gebeurt .

 

 

Anti-kraaktermijn

 

Standaard is dat de eigenaar veroordeling in de proceskosten vraagt en vraagt om het vonnis nog tot een jaar na de ontruiming tegen een ieder ten uitvoer te kunnen leggen. De proceskosten worden vrijwel altijd aan de verliezer van het geding toegewezen. Wat betreft de vordering om het vonnis nog een jaar na ontruiming tegen een ieder te kunnen toepassen, hebben diverse rechters, waarschijnlijk op verzoek van de krakers, geoordeeld dat die vordering zich niet of moeilijk verdraagt met het door de eigenaar gestelde spoedeisend belang en op die grond een kortere termijn hiervoor toegewezen. Overigens is zo’n zgn. anti-kraaktermijn niet per definitie een belemmering om het pand in deze periode te herkraken. Zeker indien blijkt dat de eigenaar zich niet heeft gehouden aan het door hem gestelde, zijn er kansen om via een zogeheten executiegeschil (hernieuwde) ontruiming van het pand op deze grond te voorkomen.

 

 

Proceskostenveroordeling

 

Wat betreft de veroordeling in de proceskosten betreft, die meestal rond de €1200 bedraagt en die niet onder de gefinancierde rechtshulp valt, zijn er soms mogelijkheden om achteraf deze eruit te onderhandelen met de toezegging dat de krakers uitvoering zullen geven aan het ontruimingsvonnis. Vaak gaan de eigenaren niet erg actief achter de proceskosten aan, maar daaraan kan je geen enkele zekerheid ontlenen. Indien niet wordt gereageerd op aanmaningen hiervoor, bestaat het risico op forse verhogingen met deurwaarders- en executiekosten, die het bedrag flink kunnen doen oplopen. Aan de andere kant kan het zijn dat de eigenaar niet de moeite en het daarmee gepaard gaande financiële risico wil lopen om daar erg hard achteraan te gaan, vooral als hij de kans om de krakers te achterhalen of het bedrag daadwerkelijk te kunnen innen, laag inschat. Indien de eigenaar daar echter in slaagt, kan al snel beslag gelegd worden op bankrekeningen (en eventuele andere waardevolle bezittingen) en het inkomen, voor zover dit het bedrag van 90% van de bijstandsnorm te boven gaat.

 

 

Dwangsom

 

Aan het ontruimingsvonnis kan een dwangsom worden verbonden. Met name indien de identiteit van een of meerdere krakers bekend is, lopen deze een enorm financieel risico door niet aan het vonnis te voldoen.

 

 

Voorwaarden voor uitvoering

 

De rechter kan de uitvoering van het vonnis aan bepaalde voorwaarden verbinden, bijvoorbeeld dat de benodigde vergunningen zijn verkregen, een huurcontract, een aannemersofferte of koopovereenkomst wordt overgelegd.

 

 

Uitvoerbaar-bij-voorraadverklaring, rechtsmiddelen en executiegeschillen

 

Het vonnis, zeker in kort geding, wordt in de regel uitvoerbaar bij voorraad verklaard, wat wil zeggen dat het instellen van verzet of hoger beroep geen schorsende werking heeft. In dat geval is het instellen hiervan vaak zinloos, in ieder geval wat betreft het behoud van het pand, daar een eventuele vernietiging van het vonnis dan als mosterd na de maaltijd komt. In kort geding kan nog geprobeerd worden een zogeheten turboappel in te stellen, maar daarbij is medewerking van het Gerechtshof noodzakelijk. Om te voorkomen dat aan het gebruik daarvan op korte termijn paal en perk wordt gesteld, pleit ik ervoor om van dit middel spaarzaam gebruik te maken. Als de ontruiming bij verstek is toegewezen, kan tegen het vonnis in verzet worden gegaan. Ook de instelling daarvan heeft in beginsel geen schorsende werking. Indien er sprake is van een kennelijke en zwaarwegende rechterlijke misslag, die de rechter overigens niet snel zal aannemen, of van omstandigheden die zich na het vonnis hebben voorgedaan en die de zaak in een heel ander voetlicht plaatsen, kan soms een executiegeschil uitkomst bieden. In dit geschil kan de rechter verzocht worden de uitvoering van het vonnis (tijdelijk) te verbieden. Aan al deze procedures zijn forse risico’s op, niet door de gefinancierde rechtshulp vergoede, veroordelingen in de proceskosten verbonden.

 

 

Hoger beroep door eigenaar

 

Ook de eigenaar kan tegen een afwijzing van zijn ontruimingsvordering in hoger beroep gaan. Indien dit een kort geding betreft, zal de eigenaar daarbij dan wel de nodige spoed moeten betrachten, omdat het Gerechtshof de eis dan ook kan afwijzen omdat de zaak door de trage wijze van procederen van de kant van de eigenaar het spoedeisende karakter verloren heeft.

 

Vordering tot schadevergoeding

 

In de procedure kan naast ontruiming ook schadevergoeding voor door de kraakactie geleden schade gevorderd worden. In kort geding zal dat niet snel worden toegewezen, omdat daarvoor in de regel het spoedeisende belang ontbreekt. Het is vrij zeldzaam dat dit dan (alsnog) in een bodemprocedure geëist wordt, maar juridisch onmogelijk is dat niet. In veel gevallen zal het verweer dat de eigenaar te lang heeft stilgezeten met het instellen van een procedure doeltreffend kunnen zijn.

 

 

Voortijdige ontruiming

 

In het algemeen zal het feit dat het pand inmiddels door de krakers ontruimd is, voldoende aanleiding zijn om een nog niet ter zitting behandelde dagvaarding alsnog in te trekken of een in gang gestelde bodemprocedure tussentijds te beëindigen. De eigenaar hoeft dat overigens strikt genomen niet, indien hij meent een goede reden te hebben om in ieder geval de proceskosten te verhalen. In kort geding kan een dergelijke gang van zaken de rechter ertoe overhalen de vordering bij gebreke van een nog geldend spoedeisend belang af te wijzen. Daartoe moet de eigenaar dan wel in ieder geval tijdig van de ontruiming op de hoogte zijn gesteld en in staat zijn geweest om dit na te gaan.

 

 

Executie

 

Indien de krakers niet uit eigen beweging aan het ontruimingsvonnis voldoen, dan zal dit door de deurwaarder met behulp van ‘de sterke arm’, dat is meestal de politie, kunnen worden uitgevoerd. Ook de kosten daarvan kunnen aan de krakers worden doorberekend.

 

 

Rol en taak van de advokaat

 

De rol van de advokaat van de krakers is in dit soort procedures meestal flink beperkt, daar het verweer immers vrijwel altijd betrekking heeft op processuele vereisten, namelijk die van een spoedeisend of voldoende belang bij de vordering. Voor de uitleg van deze termen biedt de wet geen enkel en de jurisprudentie slechts minimale aanknopingspunten en de uitkomst van de zaak wordt dan ook voor het grootste deel bepaald door de feiten, hun presentatie en de beoordeling daarvan door de rechter. Het is daarbij aan de cliënt zelf om alle benodigde ingrediënten aan te reiken voor het pleidooi, in wezen is de taak van de advokaat in dit soort zaken beperkt tot het beargumenteren dat de gestelde feiten niet de aanwezigheid van een spoedeisend of voldoende belang rechtvaardigen. Daarnaast mag natuurlijk van de advokaat verwacht worden dat deze toeziet op een procedureel juiste gang van zaken. Het is echter aan de client om alle feiten die van belang zijn voor de zaak aan te dragen en daarvoor getuigenverklaringen of andere bewijsstukken te verzamelen, te informeren naar de aanvraag, afgifte en zelfs het juridische vereist zijn van relevante vergunningen en dergelijke. Slechts wanneer hiervoor de medewerking van de tegenpartij vereist is, kan van de advokaat daarbij een actieve rol verwacht worden.

 

 

Verplichte procesvertegenwoordiging

 

Bij een kort geding is het voor de gedaagde partij niet verplicht zich door een advokaat bij te laten staan. Zeker indien de krakers zelf enigszins juridisch onderlegd zijn, kan dit een redelijke optie zijn, mede gezien de beperkte rol van een advokaat in dit soort zaken. Bij bodemprocedures en in hoger beroep is vertegenwoordiging door een advokaat verplicht .

 

 

Kosten

 

Aan het voeren van juridische procedures zijn kosten verbonden. Voor wat betreft de eigen kosten, namelijk die voor bijstand door een advokaat en de zogeheten griffierechten, is het mogelijk om middels de gefinancierde rechtshulp de kosten daarvan te beperken. Afhankelijk van het inkomen wordt dan een eigen bijdrage vastgesteld en worden de griffierechten met de helft of driekwart verlaagd. Met een minimaal inkomen komen de kosten voor advokaat en griffierechten op €152 . Een eventuele veroordeling in de kosten van de tegenpartij valt zoals gezegd niet onder de gefinancierde rechtshulp.
ontvangsttijd Mon Nov 27 11:13:50 2006