Er moest snel iets gebeuren, de herkraakdiskussie

Na de ontruiming door Luske's knokploeg is op een stedelijke vergaderang van krakers en kraaksters opgeroepen om het pand te herkraken. Er moest een duidelijke aktie ondernomen worden tegen de knokploegterreur, een aktie die het politie-, justitie- en gemeenteoptreden terechtwijzen zou.

Paniek in de stad, veel krakers en kraaksters voelden zich bedreigd. "We" waren ineens weer stedelijk "de kraakbeweging", een gemeenschappelijk gevoel sterker dan normaal. Wat doen we daarmee, welke mechanismen treden in werking als de pleuris uitbreekt en er gezamenlijk strijd moet worden geleverd.
De stedelijke vergaderingen die dan worden uitgeroepen zijn bedoeld om de stemming te peilen, iedereen kan zijn of haar zegje doen, eventuele voorstellen kunnen in de buurten of thuis worden bediskussieerd en daarna weer teruggespeeld, afhankelijk van hoeveel tijd men elkaar gunt. Vaak worden ideeen direkt overgenomen, zoals prikakties: een aktie waaraan men kan meedoen of niet. Is er in deze vorm sprake van een behoorlijke overleg- of beslissingsstruktuur als het om akties gaat zoals de herkraak, een aktie die gevolg kan hebben voor iedereen. Waarschijnlijk niet, krakers en kraaksters kunnen niet tezamen opeens en zelfs geen gezamenlijke besluiten nemen. Grootschalige akties en autonome strukturen zijn dan twee dingen die moeilijk samen gaan. Hoe dat dan wel samen kan, of wat er niet kan, is daarom het meest belangrijke uitgangspunt voor het organiseren van aktie. De diskussie over de herkraak ging dan ook geheel de mist in, de verschillende partijen waren niet in staat om naar elkaar te luisteren, men verstond elkaar gewoon niet. Toch willen we een aantal argumenten die toen genoemd zijn nog eens op een rijtje zetten. De herkraakgroep was al snel voortvarend aan de slag gegaan met het voorbereiden van de aktie, hun belangrijkste argumenten luiden ongeveer als volgt:

• De herkraak moet een halt toeroepen aan de knokploegterreur. Een massale aktie bij de Luyk dient als waarschuwing voor huiseigenaren om geen gebruik te maken van knokploegen, mochten zij door het lakse optreden van de autoriteiten daartoe zijn aangemoedigd.
  
• De herkraak moet een duidelijk zichtbaar protest zijn die het fenomeen knokploegen en het overheidsoptreden daartegen publiekelijk ter diskussie stelt. De Lucky Luyk als symbool voor het verzet tegen knokploegen.
  
• De herkraak moet het huisrecht of woonbelang van de bewonersters weer herstellen, want dat huisrecht of woonbelang zal waarschijnlijk niet door de rechtbank worden erkend.
  
• De herkraak is een onvermijdelijk gevolg van een falend politieoptreden, de eigenaar heeft met zijn knokploeg persoonsgegevens van de bewonersters in handen gekregen en probeert, omdat de knokploeg in het pand mocht blijven, met juridiese trucs de zaak te winnen of te rekken.
  
• De herkraak dient om de woonfunktie van het pand te kunnen behouden, en omdat de persoonlijke gegevens van de bewonersters bij de eigenaar bekend zijn moet het pand "opnieuw" gekraakt worden voor "andere" bewonersters.

De argumenten tegen de herkraak gaan vooral over de keuze van wel of geen geweld en de wijze waarop de diskussie is gevoerd.
Veel mensen die tegen de herkraak waren kregen het gevoel dat hen een beslissing werd opgedrongen en of men maar bereid was om mee te doen. Hun bezwaren tegen de herkraak deden niet terzake en kritiek op de autoritaire besluitvorming evenmin, er stonden hogere belangen op het spel. De vraag was slechts hoe de risikoos van de aktie moesten worden ingeschat.
De tegenstanders van de herkraak beargumenteerden dat geweld weer een reaktie van de penose kan uitlokken zodat de bedreiging van kraakpanden alleen maar toeneemt. Maar evengoed kan je ze overbluffen, zeiden de voorstanders, en erop spekuleren dat al te veel publiciteit over het schimmige penosewereldje niet bevordelijk is voor de zakelijke belangen van deze patsers. De Luyk en de kraakbeweging zijn namelijk zakelijk gezien van te weinig belang voor de penose om zich druk over te maken wanneer dat hen teveel publiciteit geeft.
Met die laatste redenering kon men de angst voor nieuwe knokploegterreur een beetje wegdrukken, en als de Luyk teruggepakt kon worden dan was dat al een grote kick en steun om het ook weer te kunnen verdedigen.
De voorstanders van de herkraak redeneerden voornamelijk vanuit de machteloze positie die door het knokploegengeweld was ontstaan. Het ongeloof in politiek, politie of justitie vergrootten de angst voor nieuwe knokploegterreur, en dan kan je ondanks de principiele of niet-principiele weerzin tegen geweld het lot maar beter in eigen hand nemen. Want het lot is een keuze, het noodlot niet.
Echter, degenen die om verschillende redenen bezwaren hadden tegen de herkraak werden opgezadeld met een in hun ogen noodlottige keuze. Ze argumenteerden dat een herkraak, en zeker voor de uitspraak in het kort geding, alle kansen zouden verspelen op een sociale, politieke en juridiese veroordeling van het huiseigenaren- en spekulantengeweld.
Een herkraak zou de kraakbeweging ook zelf tot knokploeg veroordelen, en het verhindert een specifieke uitspraak over het knokploeggeweld en het huisrecht of woonbelang van krakers en kraaksters. Die kans mag je de autoriteiten niet geven.
Het geweld maakt ook veel kapot onder de eigen mensen, en dat geldt zowel de autoritaire "autonome" beslissing voor de herkraak als de militairistiese opzet ervan. Uiteindelijk, toen de knokploegen zich voorlopig weer koest hielden, braken alsnog allerlei felle diskussies los, de herkraak had namelijk wel duidelijk gemaakt dat belangrijke burgelijke mechanismes ook in de kraakbeweging zitten ingekankerd, en veel ingrijpender dan veel mensen, vooral mannen, willen aannemen. Het onbegrip daarover is misschien wel groter dan bijvoorbeeld tussen krakers, kraaksters en de rechtsorde van Polak, of zelfs van een heel andere dimensie.

De kritiek van de PvdA op de herkraak, zoals die door de gemeenteadvokaat en de politie in het latere Luyk-proces is verwoord, betreft vooral de "eigenrichting" van krakers en kraaksters. In dat proces proberen de gemeente en de politie zichzelf onschuldig te pleiten door te stellen dat de bewonersters van de Luyk redelijkerwijs geen bescherming hadden mogen verwachten tegen de knokploeg omdat krakers en kraaksters in het algemeen bij ontruimingen ook gewelddadig zijn. Dat moet men toch kunnen begrijpen. Burgemeester Polak heeft inmiddels al vaker gezegd dat krakers en kraaksters het morele recht niet hebben om zich te beroepen op de Wet als ze die wetten zelf overtreden of zogenaamd willen ontkennen. Het grappige hieraan, of het trieste eigenlijk, is dat Polak en de politie volgens deze redenering zelf de Wet en de rechtsorde overtreden, wat duidelijk maakt dat hun interpretatie van rechtsorde niet de onze kan zijn. Ook al accepteren wij Polak's interpretatie van rechtsorde niet, dan nog blijven wij beschermd door de Wet, dat is het principe van rechtsorde, gelijke behandeling, waarborg van gelijke rechten voor ieder individu. Rechtmatig verzet is niet misdadig, de illegale ontruimingen van Polak wel.
De herkraak was een harde aktie voor buitenstaanders, maar evengoed ook heel hard naar veel eigen mensen toe, dat is waar. De PvdA beschuldigde ons daarom van machismo (macho): mannetjesgedrag, botte autoriteit, vernederend geweld. Dit is inderdaad een ernstig verwijt, maar het klinkt belachelijk uit de mond van de PvdA. Zij gebruikt geregeld de spierballen als enige en beslissend argument. De kleine linkse partijen, met name de PSP en de CPN, hebben op een gegeven moment tijdens de onderhandelingen tegen de bewonersters van de Luyk gezegd dat hun eisen voor jongerenhuisvesting wel rechtvaardig waren maar "politiek niet haalbaar". De kraakbeweging moest weten, zo vond men, welk resultaat er wel voor haar was te behalen, als we wat zouden inschikken dan waren er misschien nog, als het de PvdA beliefde, toezeggingen te verkrijgen voor een beter knokploegbeleid. Hoe vaak moet men die garanties dan vragen, wat zijn ze waard als de gemeente weigert haar toezeggingen uit te voeren: dergelijke toestanden als bij de Luyk, en dan weer vragen of ze iets tegen knokploegen willen doen? Wanneer de gemeente serieus de knokploegen wil bestrijden dan betekent dat toch dat het huisrecht van de bewonersters lersteld moet worden. Of is dat een politiek onhaalbare eis van ons? Onhaalbaar vanwege de herkraak, die diskussie heeft de gemeente in ieder geval niet willen aangaan. Als je ze nu vraagt waarom ze een knokploegvonnis hebben uitgevoerd, waarmee ze wel toegeven aan het geweld van knokploegen, dan stamelen ze en ontwijken de vraag door te zeggen dat er nu in de Luyk toch GDH-woningen zijn. Toen het konflikt om de Luyk al behoorlijk was opgelopen, flapte een PvdA-er eruit dat voor hen de herkraak niet eens zo van belang was. Ook al hadden we de Luyk niet herkraakt, dan nog hadden ze het pand niet aangekocht voor jongerenhuisvesting. Onder het mom van "ook eens bouwen voor andere amsterdammers" voeren ze nu een beleid dat er heel strak op is gericht om in openlijke konflikten tussen huiseigenaren en bewonersters van gekraakte panden zelf politiek voordeel te behalen. De PvdA zal dan, wanneer de bewonersters een beroep doen op de gemeente, kiezen voor een oplossing die boven alles haar eigen volkshuisvestingspolitiek moet legitimeren. De gemeente grijpt nu elke mogelijkheid aan om te mogen bewijzen dat zij de baas is, en daarvoor heeft zij bijvoorbeeld openlijke konflikten met de kraakbeweging nodig. De gemeente -Schaefer- is daarin zo star dat zelfs volkomen "legale" kompromissen van buurtbewonersters met krakers en kraaksters tezamen door haar worden gefrustreerd. De "harde-kern" van de amsterdamse PvdA wil, zo lijkt ons, het kraakverzet uitroeien. Het is daarbij typerend -of juist niet- dat socialistiese politici noodwetten uitvaardigen welke de bewegingsvrijheid van elke individuele burger drasties beperken, maar die in feite bedoeld zijn om een bepaalde groep het zwijgen op te leggen.

Uit het logboek van de herkraak

Ruim een week na de knokploeg van Luske heeft "de kraakbeweging" de Luyk teruggepakt. Acht dagen om precies te zijn, waarin de herkraak technies perfekt moest worden voorbereid. Om daarvan een beeld te geven zullen we van dag tot dag de gebeurtenissen beschrijven die als geheel de organisatie en de uitvoering van de herkraak waren. We beginnen op vrijdagavond 9 oktober, een dag na de ontruiming van Huize Lydia en de kleine Wetering.

Vrijdag 9 oktober. S: er waren vanavond zwaaiakties bij het hoofdburo van politie, de demonstratie werd door agenten van het hoofdburo en rondscheurende politiebusjes uit elkaar gedreven. Dat gebeurde door op de demonstranten in te rijden en korte charges met de knuppel. De politie arresteerde niemand, wel moesten enkele demonstranten met ernstige verwondingen naar het ziekenhuis.

Zaterdag 10 oktober. S: alweer een zwaaiaktie bij het hoofdburo, en ook hier treedt de politie keihard tegenop. De relatief kleine demonstraties, 50 a 100 mensen, zijn een makkelijke prooi. Er wordt aan een persverklaring gewerkt.

Zondag 11 oktober. S: grote zwaaiaktie deze keer. Vanwege de vrijwel onopgemerkt gebleven gewelddadigheden van de politie was er veel pers uitgenodigd, ook het aantal demonstranten was wat groter. De politie hield zich gelukkig koest.

Maandag 12 oktober. N: vannacht heeft een knokploeg een pand in de Jan Luykenstraat ontruimd. De politie weigerde om op te treden en liet de knokploeg ongemoeid. Ze vonden dat de knokploeg er ook woonde.
Vanavond wordt alweer gcdemonstreerd voor de Weteringarrestanten. De route zal hoogstwaarschijnlijk, na het gebeuren van vannacht, wel gewijzigd worden. Dit kunnen ze bij de gemeente natuurlijk op hun vingers natellen.

Inderdaad heeft de M.E. op een steenworp afstand van de Luyk stelling genomen. Terugpakken heeft nu geen zin. Na de Luykdemonstratie werd opgeroepen voor een bijeenkomst in hen van onze lokaliteiten. Er werd vergaderd over het opzetten van een herkraak. De diskussie moet de buurten in, terwijl een aantal mensen de voorbereiding gaan starten voor de praktiese uitvoering. Afgesproken werd ook dat er een koordinatiecentrum komt en dat er snel plattegronden van de Luyk worden gemaakt.

Dinsdag 13 oktober. S: vanmiddag, bij Radio Stad voor, stonden 6 busjes met politie, vol met platte petten in de VPC-buurt. Automaties slaat de schrik je om het hart als je zoiets ziet, later besefte ik dat ze daar stonden om de Luyk te ontruimen. Waarom is dat niet doorgegaan? Omdat de bewonersters zelf de knokploeg uit de Luyk wilden sommeren. De politie heeft treiterig lang en klaar om te ontruimen in de buurt rondgehangen. Toch prima dat de bewonersters zich daardoor niet hebben laten chanteren. De heren van de politie wilden het liever met de knokploeg onderling regelen, dat kennen we zo langzamerhand.

Op dit moment niet bekend hoeveel en in welke buurten er vanavond wordt vergaderd.
Voor zover wij hebben kunnen bijhouden komt er nu in de Luyk aardig wat penose over de vloer. Het aantal knokploegleden varieert voortdurend.
Op het voorlopig koordinatiecentrum is een inventarisatie van de materialen gemaakt. Voor het meeste moet nog gezorgd worden, dat zijn: nylon panties, ladders -lang genoeg voor naar het dak, d.i. 18 meter-, schilden, katapults, kogelvrije vesten, stormrammen, portofoons, autoos/vrachtwagens, megafoons, EHBO spullen, dekkingsschotten en grote betonscharen. De grondploegen organiseren de stormrammen en dekkingsschotten. Wie doet de schilden? Er wordt kontakt gemaakt voor de vesten. Ladders worden door de dakploeg verzorgd en de panties worden ingekocht door het koordinatiecentrum.
De verzamelplaatsen zijn nog onbekend.

Woensdag 14 oktober. N: drukke dag. Vanavond komen buurtvertegenwoordigers bij elkaar om te kijken hoe het met de voorbereidingen staat. De stalen stormram is klaar en waarschijnlijk kunnen we aan bouwtekeningen komen. Er wordt ook hard gewerkt aan plexiglas schilden, om ons tegen stenenlawines te beschermen.

Donderdag 15 oktober. S: vandaag hadden we de tweede poging van de politie om de Luyk te ontruimen, alweer een groot aantal busjes met politieagenten in gereedheid gebracht. Uiteraard ging het ook deze keer niet door want de knokploeg heeft een kort geding aangespannen, de nieuwe huurder heeft namelijk niets met de eerste knokploeg/huurder te maken, de strafbare feiten zijn niet door hem gepleegd. Het getreuzel van de politie en justitie wordt steeds verdachter.

Vrijdag 16 oktober. S: bij donderdag, in de konsternatie helemaal vergeten, de knokploegterreur had zowat de eerste dode opgeleverd. Gisteren is Guus door zijn huiseigenaar in zijn nek geschoten, hij ligt nu in het ziekenhuis en staat onder arrest.!!!
De spontane knokploegdemonstratie van gisteravond bracht zo'n 3000 mensen op de been, kan me niet herinneren dat we ooit zo'n lange route hebben gelopen. In de Blasiusstraat, bij het huis van de eigenaar, liep de demonstratie bijna uit de hand, het gebarrikadeerde huis werd half gesloopt en een rookbom dreigde brand te veroorzaken. Gelukkig was het vuurtje snel uitgetrapt. De brandweer moest nog wel even komen kijken. Toen ik naar huis ging zag ik dat arrestatieteams van de politie op eenzame demonstranten zaten te loeren. Wij konden nog net met een groepje in lijn 3 springen, wel veilig dus, hoewel?

N: vanmiddag alweer een vergadering op het koordinatiecentrum.
Goed nieuws: we hebben bericht gekregen dat de vesten op tijd zullen komen en de katapults laten ook niet lang meer op zich wachten.
Het is een rommelige vergadering: er wordt veel door elkaar heen geschreeuwd, maar uiteindelijk kunnen dan toch afspraken worden gemaakt. De voorlopige dak- en grondploegen zijn geformeerd. Er wordt een aparte/extra buitenploeg geformeerd die als belangrijkste taak krijgt een knokploeg van 30 man, die mogelijk in het hotel tegenover de Luyk zit, uit te schakelen. De algehele koordinatie blijft bij het huidige koordinatiecentrum.
Vanavond ook vergadering in het buurtkafee, hier zal de stand van zaken met geinteresseerden worden doorgenomen. Wederom ontluikt deze vergadering in een debat tussen voor- en tegenstanders.

S: bij de Luyk is het tamelijk rustig, s'nachts slapen er waarschijnlijk niet meer dan 5 a 6 personen. Overdag is het wat drukker.

Zaterdag 17 oktober. S: de verschillende vechtploegen gaan dit weekend oefenen. Vandaag de katapults in de duinen, morgen de dakploeg.

Zondag 18 oktober. N: de dakploeg heeft vandaag geoefend. Eerst moesten we nog alle hoeken van de stad afzoeken om aan ladders te komen. De oefening was wel leuk, niet zo serieus. Er kwam ook nog oppositie langs, we hebben ze verteld dat ze daarvoor bij ons niet aan het goede adres waren. Voor de herkraak zullen we misschien ladders moeten huren, met wat we nu hebben is het geen doen.

Maandag 19 oktober. S: techniese voorbereiding herkraak bijna rond, het wachten was ook een beetje op het kort geding in Den Haag. Van de rechter zijn we geen cent wijzer geworden. Radio Stad hield een mager verhaaltje over het proces, met veel pijn en moeite zagen ze toch wel wat kansen voor de bewonersters. Verwarring alom, de een vestigt zijn of haar hoop op de uitspraak, voor anderen is de maat nu vol: de herkraak moet doorgaan.
In de meeste buurten is er vanavond weer vergaderd, de herkraakgroepen staan nog steeds achter het plan, maar veel mensen zijn ook furieus, ze vinden de risikoos van de aktie veel te groot of walgen van de militairistiese opzet.
Zo direkt is er een definitieve vergadering op het koordinatiecentrum.

Dinsdag 20 oktober. S: bij maandag, de vergadering op het koordinatiecentrum is tot diep in de nacht doorgegaan. Nadat liet sein voor de herkraak was gegeven en alle buurten met de kodes en de koeriers waren ingelicht begonnen de moeilijkheden pas goed. Verschillende mensen uit de stad die de aktie absoluut niet zagen zitten zijn langsgeweest en er is heftig gediskussieerd, ruzie gemaakt. Volgens sommigen was de voorbereiding nog niet klaar en anderen begonnen, nu het bijna zover is, te zeiken over het geweld, dat er niet naar ze geluisterd wordt, dat je een aktie waar zoveel mensen tegen zijn niet mag uitvoeren. Dat er zoveel mensen tegen zijn blijkt niet zo erg, heel veel opvattingen zitten er zo'n beetje tussenin, de groep die het georganiseerd heeft is inderdaad niet de hele kraakbeweging, toch doen de meeste buurten wel mee.
De definitieve verdeling voor de ploegen en buurten is als volgt: West neemt het dak, Pijp de achterkant, Zuid en Schinkelbuurt de zijkant en de rest de voorkant. Zuid zorgt er ook voor dat het hek aan de Hobbemastraat wordt opengeknipt, dat hek mag niet op slot blijven. De grondploegen rammen de benedenetages geheel open, de katapults van elke buurt moeten de knokploegleden bij de ramen weghouden. De buitenploeg en de hotelploeg beschermen de straat. Voor de benedenbarrikades hebben we stormrammen, een motorzaag en dekkingsschotten. De megafoon, aan de voorkant, sommeert de knokploeg tot over gave en garandeert ze een vrije aftocht, dat is ook geregeld. Als alle benedeningangen open zijn, dus deuren en kozijnen, dan pas gaan we tegelijk naar binnen en doorzoeken eerst de benedenetage, zo gebeurt dat met elke etage. Op een gegeven moment hopen dakploeg en grondploegen elkaar dan tegen te komen, met of zonder knokploeg.
Vooralsnog ziet het vertrek- en verzamelschema er zo uit: het moment van de herkraak is tijd A, het moment van aankomst dus. Het koordinatiecentrum, ofwel pand 1, geeft het sein voor tijd A. Eventueel is er voor de dakploeg een pand in de buurt, anders komen ze met de autoos.

De grondploegen verzamelen in pand 2, zij zitten op twintig minuten van tijd A. De buitenploegen verzamelen in pand 3, zij zitten op dertig minuten van tijd A. Als de dakploeg met de autoos komt en bij pand 2 langsrijdt, dan is ook dat eventueel het sein voor de grondploegen om naar de Luyk te gaan. Het stadsalarm wordt op tijd A gegeven.
pe kontakten bij de politie melden dat de M.E. waarschijnlijk niet zal optreden, maar wel achter de hand gehouden wordt. Wat voor een taktiek zit hier nu weer achter?
Op de politieradio is het druk. Ik ga naar huis, tot vanmiddag.

N: niet zo rustig geslapen vannacht. Allerlei benauwde voorstellingen flitsen door mijn hoofd, de ruzie van gisteravond op het koordinatiecentrum staat me bij als was het nog zonet.
Vandaag moet het dan gebeuren, blij toe eigenlijk, want het zal een hele opluchting zijn als 't achter de rug is, Om half vijf stromen de diverse verzamelpunten vol, waar de laatste informatie doorgegeven zal worden. De scanners zijn in de lucht.
Om kwart voor vijf komt er een kink in de kabel. Op hen van de grote verzamelplaatsen wordt door tegenstanders de diskussie opnieuw gevoerd. Een hoop mensen, vooral ook op de andere verzamelplaatsen, die volledig ingepakt en startklaar staan trekken hun helm maar weer van het hoofd.
Uiteindelijk is tijdstip A dan toch daar. Beschermd door kogelvrije vesten en leren jassen, vermomd door panties, rukken we uit richting Jan Luykenstraat. Op de hoek P.C. Hooftstraat/Hobbemastraat kruisen we verbaasde toeristen en omstanders, die geschrokken opzij gaan en ons na blijven staren. Moet toch wel een angstaanjagende verstoring zijn van het normale straatbeeld. Tegelijkertijd komt de dakploeg in autoos langs. Aangekomen in de Jan Luykenstraat staan al een hoop mensen klaar en de grote materiaalbus gooit zijn kleppen open. "Snel uitladen".
Hier vernemen we ook dat het plan van de dakploeg niet door kan gaan,omdat het hen niet gelukt was om tijdig ladders van de juiste lengte te huren. Achteraf horen we dat het hen toch niet zo'n goed idee leek om de knokploeg totaal in te sluiten.
De ploegen hergroeperen zich buurtsgewijs en beginnen ieder aan hun kant van het gebouw om binnen te komen, afgedekt door houten beschermingspanelen en beschermd door katapultschutters. Via walkie-talkies wordt kontakt onderhouden tussen de diverse ploegen. De motorzaag begint te ronken en de stormrammen beuken in op de spiralen. De megafoon sommeert de knokploeg het pand te verlaten, er zal ze geen haar worden gekrenkt. De knokploegers in het pand doen hun uiterste best met klinkers alles te raken wat ze beneden zien bewegen. Zodra de barrikades het hebben begeven gaan we in ploegen naar binnen en nemen we etage voor etage in bezit. Lichte paniek breekt uit als een gekleurde vloeistof die naar benzine ruikt via het trapgat naar beneden stroomt. Ze zullen het toch niet in hun hoofd halen om met huis en al in de hens te gaan?! Even bij de positieven blijven, vinger in de vloeistof en....... het smaakt naar water.
De dakploeg, inmiddels bijna boven aangekomen, stuit op de in het nauw gedreven knokploeg. De bouvier van de knokploeg krijgt een tik en houdt zich verder stil. Enkele knokploegleden vluchten naar het dak en verdedigen de toegang met een bijl. Onder begeleiding van enkele politie-onderhandelaars worden ze, onder luid hoongejoel, afgevoerd. De Luyk kan nu gebarrikadeerd en weer bewoond gaan worden.

Eerste steenlegging nieuwe hoofdgebouw, 1902