Interview met de buren

Op Jan Luykenstraat 5 wonen boven in het pand de heer en mevrouw Westerhof. Zij werken daar ook als amenuensis/congierge en schoonmaakster voor het 'Tijdschrift voor Geneeskunde'. Het pand is de andere helft van de dubbele villa Jan Luykenstraat 3-5. Van buiten ziet het er precies identiek uit als de Lucky Luyk. Van binnen is het nog steeds in de originele staat in tegenstelling tot de Luyk, die door Slis-Stroom van binnen verbouwd was. Het marmer ontbreekt er, maar daarentegen zit het oude houtwerk er nog steeds.
Op de bovenste verdieping wonen dan 'de buren van de Luyk'. Terwijl de gemeente de Luyk nog aan het verbouwen is tot GDH-woningen en de eerste bewonersters er al ingetrokken zijn, zijn we bij de buren op de koffie gegaan om ze te interviewen over 1- jaar krakersters in de Luyk.

m

Je kan de fouten van mij allemaal horen. Als je over fouten wilt spreken. Ja, natuurlijk die zijn er zeker gemaakt. Ik probeerde het wel altijd recht te breien. Maar dat is natuurlijk ook niet altijd gelukt.

v

Ach, de laatste tijd...

m

Als je gewoon hier naar de buurt kijkt. Inderdaad, daar ergert zich de hele buurt ook aan. Waar je dus gewoon nog verf op de muren ziet zitten.

v

Ja, maar dat is ook pas de laatste tijd.

m

Dat is niet iets van de laatste tijd. Dat is in de loop van de tijd.

v

Ik dacht van niet.

a

Dat was al in de tijd van de veiling.

m

Ja, precies en ook in die tijd dat die punkertjes er rondliepen.

v

Je hoort er niet zoveel meer van van de kraakbeweging. Af en toe lees je nog iets in de krant met Schaefer en zo. Ja de Vondelstraat he, waar ze nog op een kraker geschoten hebben en stenen door de ruiten gingen. (De ontruiming van Vondel 36, eind december 1982)

m

Vanaf de kraak is de Luyk al een prestige objekt geworden. Ik bedoel na de kraak, de knokploeg en de herkraak. Dan is dat wel leuk dat de kraakbeweging daar een prestige objekt van maakt, maar toen de onderhandelingen zo lang duurden. Toen jullie zeiden dat het nog langer moest duren, want daar ging het uiteindelijk om. En er op een gegeven moment ook reclame gemaakt wordt voor jongerenhuisvesting, want iedereen leest daar rustig over. D'r heeft hier een heel lang ding naast gehangen (spandoek) van 'ons wordt niks gevraagd', toen heb ik gezegd nou dat ding mogen ze nou wel een keer bij mij uit het raam hangen. Want ons is ook nog niks gevraagd. Wij voelden ook niks voor jongerenhuisvesting hiernaast. De gemeente heeft ons nooit niks gevraagd, maar de kraakbeweging ook niet. De kraakbeweging heeft ook in de buurt nooit een enquete gehouden.

v

Waarom moet je dat dan afvragen

m

Omdat het een prestige objekt was geworden. En ik vind gewoon dat de Luyk als prestige objekt op een gegeven moment veel goodwill heeft gekweekt in eerste instantie, maar later ontzettend veel heeft verspeeld door het net even te lang door te laten paan. Want toen er op een gegeven moment dus woningen van gebouwd zouden worden, toen had de kraakbeweging het in feite toch gewonnen.
Jullie zeggen half, maar in de publieke opinie, en die vertaal ik dan effe van wat ik zo terloops hier en daar hoor, dan hadden jullie het gewonnen. Zo was het gewoon van dat hebben ze toch mooi bereikt; er komt sociale woningbouw.
Het was trouwens ook een vreemd kraakpand. Slis-Stroom zou er gaan wonen. Het zouden twee woningen worden. Zij zou er gaan wonen, ze heeft ook nooit iets anders verteld, met de kinderen. En dat heb ik nooit in de kranten teruggevonden. Niet van de krakers en ook niet van andere pers. En dan was het ook van kantoorruimte naar woning gegaan. In feite vonden wij allemaal dat wel mooi. Jongerenhuisvesting zie ik eigenlijk niet zitten hoor met al die drukte.

v

Ik vind dit ook geen oplossing (GDH)

m

Nee, wat er nou inkomt is ook niet ideaal.

v

Niet dat we er veel last van hebben. Dat het nou ideale woningen worden dat geloof ik niet. Het zijn prachtige panden, maar ze zijn ongelofelijk gehorig. Dat weten jullie wel. Dat zullen zij ook nog wel ondervinden.

De laatste drie maanden was het een heel gespannen situatie. En toen liep het wel uit de hand. De bewoners hadden toen niks meer te vertellen, daar komt het in mijn ogen volledig op neer. De kraakbeweging zat op het dak met lasapparaten en er was geen ene bewoner bij. Ik bedoel een kern die verstand had van verdediging enzo. Ik heb ook altijd gezegd dit pand is niet te verdedigen. Ze zijn ook binnengekomen op de manier die ik altijd gedacht had.

r

Hoe is die ME eigenlijk binnengekomen?

v

Ja, dat zal ik 'ns vertellen op een hele linke manier. We waren allemaal kwaad. Woest was ik.

m

Er stond een man voor de deur en die drukte op de verkeerde bel. Op de bel van ons. Hier was niemand thuis. We waren aan het werk beneden. We waren aan het afwassen. Er komt iemand de trap aflopen en die loopt zo de keuken voorbij en die kijkt naar buiten en die loopt gewoon door.

v

Hij zei wel:'Dat is voor jullie!'

m

En dan komt hij terug van Overwater en hij zegt:'Die meneer staat er nog steeds'. Ik zeg:'Nou dan moet ie bellen', dus ik droog mijn handen af en ik zou die deur open gaan doen, maar hij gaat voor mij uit en hij doet die deur open. D'r staat een meneer met een stofjas aan met twee dozen in de hand, die doet een stap naar voren, het waren lege dozen, en duwt min of meer die dozen in de hand. Maar hij laat ze gelijk vallen want toen kwamen die ME'ers.

v

En hij was binnen en hij zegt tegen die anderen:'Vlug, vlug!', maar die hadden wij nog niet eens buiten gezien. Die waren zo razendsnel. Die vlogen mij voorbij.

m

Ze kwamen uit een gewoon volkswagen-busje, dat dus niet herkenbaar was als ME-busje.

v

Ze duwden je gewoon zo opzij en dat was wegwezen en 'Deur dicht!', zeiden ze.

m

'Nou jongens, tempo!'

v

Ze stormden naar boven en iedereen kwam zijn kantoor uit kijken wat er was, die dachten dat er ruzie was.

m

Nou en op dat moment heb je dus weinig te vertellen. M'n baas, die in eerste instantie de deur open deed, en dan de secretaris van de vereniging, die kwam door het lawaai naar buiten, en die ziet die ME hier en die vloog met hun naar boven toe van 'Wat mot dit?' en om papieren vroeg. En dat is allemaal direkt afgeregeld en daar ben ik niet bij geweest.

v

En die ME afschuwelijke boeren zeg. Wat gingen die tekeer. En m'n man weer naar boven (het dakterras) en die zei tegen die ME:'We hadden van die krakers nog niet half zoveel last als van jullie, maar hou je nou een keer op'. Wat waren wij gek met die ME naast ons?

m

Ach, schei uit!

v

Dat zeg ik. Hij heeft op het dak staan brullen van houden jullie nou verdomme eens op. En dan werden ze afgelost en dan begon het weer.

m

Kijk es, wat voor last ik van de krakers gehad heb dat was dat jullie er waren en dan heb ik jullie moeten vertellen; 'Jongens loop niet aan mijn kant van het dak'. En dan was het gebeurd. 'Geef het ook even door aan de anderen'. Want dat dak knerst ontzettend en dat was natuurlijk geen gehoor, dus dan moest ik dat wel eens vertellen en dan had ik het verteld en dan was het afgelopen. Was er eens een keer harde muziek door het raam, dan wuifde ik eens een keer; 'Gaan jullie nou eens vergaderen, dan kunnen wij even werken'. Dan was het weer gebeurd. We waren normale buren. Ik kon zeggen wat ik wilde en er werd geluisterd afgelopen. Er werd gewoon rekening mee gehouden en dat vond ik gewoon leuk. En mag het 'ns een keer een feestje zijn, dan mag het 'n keer wel uit de hand lopen. Kinderachtig zijn we nou ook weer niet.

v

Dat bevel enzo hebben ze allemaal wel getoond. Die dokter vertelde het, we hebben het zelf niet gezien, en we dachten dat liegt ie
We geloofden het eerst niet, maar het mocht wel.
Net zoals wij op het dak konden komen konden zij het ook. Via de zolder hier.
Het zit nou weer dicht, maar toen die knokploeg hier was zijn Bart en Michel hier naar toe gevlucht door het zolderraam. En ik dacht: '0 jee, er is wat'. Ze waren ook nog een beetje aangeschoten en ze vroegen een kast om zich in te kunnen verbergen.

m

We lieten het deurtje zo lang mogelijk open voor als er nog meer kwamen.
Het duurde wel een half uur voor die knokploeg op het dak was. Ik ben meer bezig geweest met die jongens om die rustig te houden want die brulden alsmaar dat het de ME was. Ik naar buiten kijken maar ik zag niets. Je zag wel helmen, maar je kon er eigenlijk weinig van maken. Maar ik was maar bezig met die jongens want die waren niet meer te houden. Die vlogen zowat tegen de muren.
Na zo'n drie kwartier kijk ik nog eens naar buiten en ik zeg:'Hoor nou eens even goed, dit is geen ME.' Dat kan niet waar zijn. En dan ga je beter kijken. Ik zeg:'Dat is zondermeer een knokploeg.' Toen gingen zij uiteindelijk eens een keer bellen.

v

Ik zeg nog: 'Jullie hebben ook wat gedronken, want dat merk ik nog?' En dat beaamden zij, dus ik ging koffie voor ze maken.
Ik ben me doodgeschrokken. Want we hadden afgesproken dat als er wat was ze door het zolder hier naar binnen konden. Ja, dat was buiten de direktie om. Daar lag je elke nacht op te luisteren. Nicole was 's nachts hier ook al eens geweest om te bellen. Want die zag een auto staan en die was zo in paniek die heeft nog het zolderraampje ingeslagen. Eerst kon ik niet slapen want ik dacht dat er elke nacht wat kon gebeuren. Maar Nicole heb ik helemaal niet gehoord, maar er zat bloed aan de deur. Maar toen die jongens voor het deurtje stonden stonden wij gelijk naast het bed. Ik zeg: 'Er is wat. Er staan er een paar op het dak en die willen erin.' Ze waren bang, verschrikkelijk.

m

Wat ik ook nergens weer vind is dat die knokploeg met een ladder omhoog gekomen is.

a

De politie verkondigt nog steeds dat ze door de voordeur gekomen zijn.

m

Dat zijn ze niet. De politie had het eens aan mij moeten vragen waar ze langs gekomen zijn. Ik heb ze zelf de ladder op zien komen hier. Op het balkon moesten ze lawaai maken en van dat lawaai werd ik direkt wakker. Toen liepen ze nog over die ladder naar boven. Er stond toen nog geen voordeur open.

v

Nou toen waren die krakers eruit en de knokploeg bleef erin zitten.

m

Dat was de grootste fout die de politie heeft gemaakt. Dat was zo'n onzin. De volgende ochtend liep zo'n knokker op het dak en ik zeg:'Jij woont niet hier. Opdonderen!' Dat waren mensen die naar hun werk gaan met een broodtrommel in hun aktetas en daar steekt dan zo'n honkbalknuppel uit. Wie zich daarvoor lenen, he,....
De tweede ochtend stonden er vijf man met knuppels op de rug gebonden een beetje te lachen, te provoceren op het dak. Toen werd mij ook vriendelijk goedemorgen gewenst en ik heb die man die me dat wenste even goed aangekeken, en nog eens even aangekeken, op en neer zo en naar dat knuppeltje even speciaal. Ik schudde me hoofd en ben weggegaan en ben boodschappen gaan doen. Ze hebben het wel gevoeld. Ze hebben nooit meer hun bek open gedaan. De heren draaiden zichzelf om als ze mij zagen.

v

En toen met die herkraak toen was Cecile hier om foto's te nemen en die liep zo door het huis en dat kan niet. Dus iemand vraagt aan d'r: 'Wat doe jij hier?' en Cecile zegt: 'Ik ben op bezoek bij mevrouw Westerhof.' Nou en dat was wel goed.

m

We waren van alles op ae hoogte, maar we mochten het niet verder vertellen. Nou, dan wordt het niet verder verteld.

v

Ze hadden het wel door dat wij weer de kant van de krakers op gingen.
En toen stond jij (buurman) op het dak bij die Van Prinsen of zo met zijn bebloed hoofd. En die stond met een bijl te zwaaien op het dak.

m

Hij wou hier niet langs om weg te gaan.

v

En hij stond daar maar te schreeuwen. De dokter bood hem nog vrije aftocht aan. Dan hoefde hij niet meer langs die krakers. Maar dat wou ie ook niet.
Het is natuurlijk absurd dat de rechter het niet op volgorde behandeld heeft, zoals het hoort. Hij had eerst een uitspraak over die knokploeg moeten doen. Het is ook schandelijk wat hij gedaan heeft.

m

In het begin. Ja, het leek of er een drumband bezig was. Maar een drumband is echt iets anders. Dus ik zeg: 'Het huis hiernaast wordt gekraakt.' Nou dat was onze eerste kennismaking met krakers. Er woonden opeens weer mensen in dat gebouw. Wij vonden dat allemaal best. Dat het gebouw lang genoeg leeg stond om te worden gekraakt, Ja, daar kan je ook je twijfels bij hebben. Het was nog niet zo lang geleden dat er nog gebouwd werd. Slis zou er in december '79 ingaan en dat werd uitgesteld tot mei '80 en toen heeft het uiteindelijk een jaar leeg gestaan en toen kwamen jullie erin. Schilders zijn er nog een hele tijd bezig geweest.
Er werd al een hele tijd niet meer getimmerd. Toen begon het timmeren dus weer opnieuw. Dat was dan het barricaderen, he. Vonden wij geen leuk gezicht, moet ik eerlijk zeggen. In mijn ogen heeft barrikaderen verdomd weinig zin. Tegen een steen of een brandbom. Je hebt het ook kunnen zien. Hoe het gebarricadeerd was en hoe snel die ME binnen was. En ik blijf van mening dat dat in de meeste gevallen zo is. Tegen knokploegen is het misschien wel effectief. Het eerste jaar ergerde ik me er niet zo aan. Na de herkraak begon het soms midden in de nacht, want ze hadden weer wat gehoord. Nou, dan denk je wel eens, ja. Dan begin je op de lange duur wel van is het nou nog niet genoeg gebarricadeerd. Dat was vooral de laatste drie maanden nogal het geval.

v

Nou. Ik vond het wel een sensatie altijd.

m

Het was wel een lollig gezicht, maar je gaat toch wel je vraagtekens plaatsen. Op het laatst lag er nog zo'n stapel staal in de gang die helemaal niet meer gebruikt kon worden.

v

Ik vond het een mooi gezicht. Ik kan er niets aan doen. Er was elke dag weer wat anders.

m

Klein beetje burgelijke ongehoorzaamheid vinden we ook helemaal niet zo erg. We vinden niet dat het nou altijd wel moet. Er gebeurt soms wel vrij veel en dan ben ik het daar ook niet altijd mee eens.

v

Ik zat al beneden te kijken want ik dacht dat de ontruiming ging beginnen en ik kom boven en ik zeg: 'Effe een kop koffie zetten.'

m

Ik zeg:'Klee jij je maar aan, want we moeten eruit. Er is een bomalarm'.

v

Toen schrok ik toch wel even.

m

Ik had er toch niet zoveel vertrouwen in dat het een echte zou zijn. Maar ja, je weet het gewoon niet. Naar het politieburo zijn we toen niet geweest. Zo ver was het nou ook weer niet. Naar de politie, nee.

r

Even later kwamen ze bij jullie op bezoek. Ja een week of drie later. Om elf uur 's ochtends. Ik was woest.

m

Wij hebbeh ook altijd gezegd ze komen hier niet door.
Zoals Polak het verdedigt met dat er anders represailles konden komen van krakers of knokploegen, dat kan ik me wel voorstellen

v

Welnee.

m

Luister goed. Ik kan het me voorstellen. Zo als onze relatie met de krakers is, daar hoefden wij niet aan te twijfelen. Wij kregen geen represailles. Er worden toch regelmatig ruiten ingegooid bij banken. Nou, wanneer wij de volledige medewerking hadden verleend om een pand te ontruimen kan ik me voorstellen, dat jullie zeggen: 'We willen hier ook wel eens een ruitje in hebben.' En dan doe jij het niet dan is het misschien een vriendje van zus of zo.
Er zijn van die gasten die nergens over prakkizeren. Als die maar een beetje lol hebben en een steen door de ruiten kunnen gooien.
De omlopertjes.

v

Die ME'ers zeiden ook niets. Ze duwden je met de ellebogen weg.

m

Van alles hadden ze bij zich. Eten, cola, melk enzo. Er lag er meteen al een op zijn knieen want het loopt ook niet zo gemakkelijk op van die kissies. Ik zou er een tegen kunnen houden, maar geen twee.

v

Je kreeg ook geen kans. Ik ging op zolder kijken wat ze aan het doen waren. Ze hadden zich daar opgesloten en de deur achter zich op slot gedraaid en m'n waslijnen er afgerukt.

m

Die zolder valt nog onder onze woning. Maar het tijdschrift mag er wel wat neerzetten.

Ik kan iedereen garanderen dat die vernieling- en die je op TV hebt gezien niet door de krakers zijn aangericht. Ik weet hoe het eruit zag En het is die ME geweest die alles vernield hebben. Het waren wel boeren.

v

Na een tijdje kwamen er van die traangasbommen. Ik had niet in de gaten dat het traangas was, dus ik dacht dat er geschoten werd. En toen kwam het traangas naar beneden. Toen was er een jongen die gepakt zou gaan worden. Die rukte zich wel los en andere krakers die kwamen wel helpen. Kijk daar genoot ik van. Als er een afgetuigd wordt dan word ik zo kwaad, o, verschrikkelijk.

Ik vond het leuk dat het geherkraakt werd. Krakers zijn leuker dan die knokploeg. Van die herkraak heb ik inderdaad genoten. Cecile die kwam ons waarschuwen en die was ontzettend zenuwachtig. Ik vroeg me af of ik het kantoor moest waarschuwen. Maar dat mocht niet van Cecile. En ik maar hopen dat het kantoor om 5 uur de deur uit was. Ik was doodzenuwachtig. Maar wel heel spannend.

m

Vlug de luiken dicht.

Wij kennen er nog een heleboel van (krakersters). Niet allemaal bij naam meer, maar wel van gezicht.

v

Dan kwam J. zo tegen een uur of elf, want die moest eerst oppassen (posten in de Luyk) en zes uur 's ochtends zat ie hier nog en de grootste verhalen te vertellen tegen mijn jongste zoon, die zat hier ook. Hij was de laatste die wegging.

m

Hij was de grootste politicoloog. En daar moest je af en toe eens doorheen prikken, dat je ook niet zo dom was. Dat je ook wel wat wist en dan kon je hem iets vertellen waar hij ook nog geen kaas van had gegeten.

v

We hebben wel gelachen. Hij was niet weg te branden.

m

En helemaal met die zoon van ons. Prachtig.

v

En die jongen met die rooie haren die was er ook nog bij, David.

m

Die praatte anders ook niet zo makkelijk, maar die kwam hier ook wel los. Ze zaten hier allemaal wel op hun gemak.

v

Oh, jawel. Wij zijn er ook wel wezen eten en zo. Ik vond het wel gezellig.

m

Met Piet en Yvonne en zo.

v

Toen woonde de ene helft al boven en de andere helft daaronder.

m

Ruzie onderling en spanningen.

v

En hij die die drugsverslaafden opving was er ook nog bij.

m

Joost.

v

Dat was ook een aardige jongen. Een broer van Yvonne.

a

Dat is ook opgeheven, het HUK. De subsidie is ingetrokken.

v

Dus die is nu ook werkloos. Of heeft ie al weer werk?

a

Nee. Hij is nu aan het verbouwen in zijn nieuwe huis. Hij woont nu in de ... straat. Ze hebben een huurcontract gekregen.

v

Dat is mooi.

m

Dat is toch boven de wasserij..

a

Nee, tegenover Albert Heijn.

m

Oh, nou weet ik waar het is.Daar!

m

J en R die loperen nu op ...

m

Die waren al overspannen toen ze hier zaten.

v

Die stonden te zingen he toen ze eraan kwamen, die ME.(Bij de ontruiming van de Paula Pot, waar mensen woonden die in de Luyk hadden gewoond).

m

En met die knokploegen in de Obrechtstraat, dat was helemaal een foute boel.

a

En toen de Paula Pot, een pand waar helemaal niets instond.

v

Dat was ook vreselijk, ja.
We zijn er nog even langs gelopen en toen stond die ME er nog. Toen waren ze er geloof ik al uit?

m

Toen wij erlangs gingen waren ze er al uit.

Wat ik ontzettend goed vond van de tweede groep was hoe die Japie opvingen. Dat het in onze ogen ook sociaal werk was wat hier gebeurde en dat mag je ook rustig zo vertalen. Dat vonden wij geweldig. Wij hebben er zelf ook ons steentje aan bij gedragen. Niet zo veel, maar hij was welkom.
Van jullie was het ook heel leuk dat jullie begonnen met de tuin op te knappen. En later met Erik die vond het heel leuk om in de tuin te werken. Die heb ik nog tomatenplantjes gegeven. Slaplantjes en bonen poten. Het was allemaal veel te laat.
Het was echt wel leuk. Of als de ruiten ingegooid waren of weer met verfzakjes gegooid waren, dan stonden Erik en consorten weer de hele middag te schrobben om de straat schoon te krijgen. En dat vond ik prachtig. Dat was gewoon geweldig. Dat vonden ze hier allemaal ook. Dan kan je ook weer wat goeds vertellen van die krakers. Dat is belangrijk, want je kreeg hier nooit anders dan negatieve geluiden. PC Hooftstraat, daar hoef je niet zoveel over krakers te beginnen. Het eersie wat zo'n winkelier vertelt is: 'Ja jezus, goh, er stond hier vorige week ook weer een uit de asbak te vreten.' Wat dat met die kraakbeweging te maken had dat begreep ik dan ook niet. Bleek dat weer een drugsverslaafde te zijn. Excessen die er plaats vinden met kraken daar heb ik een geweldige hekel aan. Het kost ook een massa geld, wat we allemaal moeten betalen.
Hoeveel geld zal er dagelijks de grens over gaan? Of speculatie of al die fraude?

Ik heb altijd gezegd: 'Hoe is het mogelijk dat er nog steeds een tekort aan woningen is?' De een bouwt een huis voor 1 miljoen; daar kon je 40 normale woningen van bouwen. En dat was na de oorlog en toen waren er geeneens bakstenen. En toch bouwden ze die woning van 1 miljoen.

Eerste steenlegging nieuwe hoofdgebouw, 1902